تهیه و تنظیم: حمیدرضا تقی پور دهقان تبریزی
گردآوری داده : حمیدرضا تقی پور دهقان تبریزی ، نیما حسابیان
ماده ۱۸ اعلامیه جهانی حقوق بشر:
هر کس حق دارد که از آزادی فکر، وجدان و مذهب بهره‌مند شود. این حق متضمن آزادی تغییر مذهب یا عقیده و ایمان میباشد و نیز شامل تعلیمات مذهبی و اجرای مراسم دینی است. هرکس می‌تواند از این حقوق یا مجتمعاً به‌طور خصوصی یا به‌طور عمومی برخوردار باشد.
ماده ۱۹ اعلامیه حقوق بشر:
هر انسانی محق به آزادی عقیده و بیان است؛ و این حق شامل آزادی داشتن باور و عقیده ای بدون [نگرانی] از مداخله [و مزاحمت]، و حق جستجو، دریافت و انتشار اطلاعات و افکار از طریق هر رسانه ای بدون ملاحظات مرزی است.
گزارش پیش رو دربردارنده اطلاعات آماری نقض حقوق پیروان ادیان در ایران تا پایان اسفند ماه ۱۳۹۵ شمسی است. این گزارش به‌صورت آماری-تحلیلی ارائه میشود، مسلماً به دلیل عدم اجازه دولت ایران به مدافعان حقوق بشر جهت فعالیت به‌خصوص در حوزه گزارشگری نقض حقوق بشر و همینطور ممانعت از گردش آزاد اطلاعات و بالطبع به رسمیت نشناختن حوزه مستقل در فعالیت‌های مدنی از سوی دولت ایران، در حال حاضر مسئله گزارشگری، امری دشوار و خطیر با محدودیت‌های فراوان در ایران محسوب میشود.
در چنین شرایطی بدیهی است مدافعان حقوق بشر علیرغم دشواری بسیار، تنها می‌توانند حجم بسیار اندکی از نقض گسترده حقوق بشر در ایران را دیده‌بانی کرده و یا امکان تحقیق و مستند کردن در رابطه با گزارش‌های سایر گروه‌ها و رسانه‌ها را بیابند.
فشار بر پیروان ادیان همچنان ادامه دارد :
حاکمیت کنونی ایران و سران آن اعتقاد دارند که برخی از گروههای مذهبی دشمنان کشور هستند، زیرا باورهای مذهبی آنها ممکن است وفاداری به‌نظام را دچار چالش کند و به بهانه حفظ امنیت سیاسی، سرکوب فعالیت‌های مذهبی را سرلوحه عناد با ادیان دیگر را قرار داده‌اند.
بازداشت‌ها و خشونت‌های هدفمند ارگان‌های امنیتی و قضایی جمهوری اسلامی همچنان متوجه پیروان سایر ادیان در ایران است. در ایران پیروان ادیان دو قسم رسمی و غیررسمی تقسیم میشوند، پیروان آئین بهایی از ادیان غیررسمی هستند که تحت‌فشارهای بیشتری قرار دارند، آنها از انجام مناسک دینی و تبلیغ آئین آزادانه، تدریس و تحصیل در مقاطع عالی محروم هستند، هم‌اکنون تنی چند از رهبران این آئین که امور بهاییان را در این کشور اداره می‌کردند، در زندان‌های اوین و رجایی شهر به سر می‌برند و ده‌ها تن از پیروان آن نیز در زندان‌های کشور ازجمله سمنان، مشهد، تهران، کرج و غیره متحمل حبس‌های طولانی شده‌اند. ادیان و مذاهب رسمی هم چون مسیحیان نیز با محدودیت‌هایی زیادی مواجه هستند، جمهوری اسلامی تنها عبادت مسیحیان عاشوری، ارمنی و کلدانی را که مسیحی هستند، به رسمیت می‌شناسد، تبلیغ آئین برای ایرانیان از سوی ایشان جرم تلقی میشود. کسانی که فارس زبان هستند از ورود به کلیساها منع میشوند و کلیساها وظیفه دارند اسامی اعضای خود به همراه کپی کارت ملی آنها را به وزارت اطللاعات ارائه دهند ، توزیع کتب مقدس در کتابفروشی ها ممنوع میباشد . ماده ۱۳ و ۲۶ قانون اساسی جمهوری اسلامی، مسیحیت را به رسمیت می‌شناسد و به مسیحیان حق عبادت و ایجاد انجمن را داده است اما برخورد با مسیحیان پروتستان که معتقد به بشارت دین خود هستند کماکان وجود دارد و کلیساهای خانگی با سرکوب گسترده مواجه هستند. تبعیض مذهبی در مورد مسلمانان سنی نیز اعمال میشود، آنها که اکثراً در مناطق حاشیه‌ای کشور زندگی میکنند، از حق ساخت مسجد و برگزاری آئین مذهبی ازجمله نماز عید فطر و قربان در مناطق مرکزی هم چون تهران محروم هستند. حتی در مواردی گزارش تخریب نمازخانه اهل سنت هم گزارش شده است و این گروه از افراد با اعدام و بازداشت و آزار و اذیت هایی مواجه هستند حتی آنها از استخدام در ادارات دولتی و تصدی سمت هم منع هستند که نمونه بارز آن انتخاب بیژن ذوالفقار نصب به سمت وزیر ورزش در دولت حسن روحانی بوده که به خاطر اهل تسنن بودن وی از مجلس رای اعتماد نگرفت .
مروری بر گزارشات دوره ای گزارشگر ویژه سازمان ملل : احمد شهید ، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور ایران در گزارش خود با انتقاد از نقض گسترده حقوق پیروان ادیان موارد ذیل را بیان نمود :
اهل تسنن :
مسلمانان اهل سنت ایران که بزرگترین پیروان مذهبی کشور را تشکیل می دهند،همچنان ادعا می کنند که مقامات ایران اعضا و هم کیش آنها را در پست های عالی رتبه دولتی،ازجمله وزارت در کابینه منصوب یا استخدام نمی کنند.آنها همچنین نگرانی خود را در مورد محدودیت های ساخت مساجد سنی در مناطق عمدتا شیعه نشین شامل تهران و اعدام یا اعدام قریب الوقوع فعالان سنی که دولت ادعا می کند در فعالیت های تروریستی دست داشته اند،ابراز کرده اند.در تاریخ۵ ژوئیه۲۰۱۶، ۱۸نفر از اعضای اصلاح طلب مجلس شورای اسلامی ایران نامه ای به وزارت کشور ارسال کردند و در آن نسبت به بسته شدن یک نمازخانه سنی در اسلامشهر و جلوگیری مقامات از تجمع نمازگزاران سنی در چندین مسجد و نمازخانه دیگر،برای اقامه نماز عید فطر شکایت کردند.97دولت مدعی است:بیش از۱۰هزار مسجد اهل سنت در کشور وجود دارد وتعداد اهل سنت در تهران ساخت مسجد را توجیح نمی کند.دولت همچنین معتقد است که درخولست ساخت مساجد برای سنی ها در پایتخت منعکس کننده تلاش ها برای به حاشیه راندن سنی ها و ایجاد تفرقه در میان مسلمانان که باعث انزوا و افراط گرایی سنی ها است. در تاریخ۲ اوت ۲۰۱۶،گروههای حقوق بشری گزارش دادند که مقامات زندان رجایی شهر حداقل ۹ نفر و احتمالا تا ۲۰ زندانی متهم به اقدامات تروریستی که دادگاه انقلاب به اعدام محکوم کرده است را اعدام کرده اند. گفته می شود اکثر افراد اعدام شده کردهای سنی بودند که خود را به عنوان یک گروه از فعالان مسالمت آمیز سنی معرفی می کردند و اتهامات علیه خود را رد می کردند.در همان روز وزارت اطلاعات ایران اعدام گروهی از زندانیان را که ادعا می شد به گروههای “سنی”و”تکفیری” مسئول فعالیت های تروریستی مسلحانه علیه حکومت تعلق داشتند را تایید کرد. در میان کسانی که بنا به گزارش ها به دار آویخته شدند شهرام احمدی یک زندانی اهل سنت کردستان بود که در ابتدا به اتهامات محاربه،اقدام علیه امنیت ملی و تبلیغ علیه نظام زندانی و محکوم شده بود.آقای احمدی موکدا اتهامات علیه خویش را رد کرده و اعلام کرده بود که او یک فعال صلح جو و اهل سنت است.گروههای حقوق بشری معایب جدی فرایند محاکمه آقای احمدی و همچنین محاکمه ده ها زندانی مسلمان سنی در انتظار اعدام دیگر،از جمله برخی کسانی که بنابر گزارش ها در تاریخ ۲ اوت ۲۰۱۶ اعدام شده اند را مستند کرده اند.برادر آقای احمدی”بهرام احمدی”همراه با پنج فعال دیگر متهم به دست داشتن در فعالیت های تروریستی در سال ۲۰۱۲ اعدام شد.آقای احمدی و مادرش هر دو در نامه های سر گشاده ای که به گزارشگر ویژه نوشتند موارد نقض جدی حقوق بشر در پرونده آقای احمدی را مستند کردند و از مقامات خواستند تا در حکم اعدام وی تجدید نظر کنند ، گزارشگر ویژه نیز قبلا نگرانی های جدی خود،در مورد احکام اعدام آنها را به دولت ابراز کرده بود. در پاسخ خود به این گزارش،دولت کلیه ادعاها مبنی بر اینکه افراد نامبرده فعالان حقوق بشر بوده اند را رد می کند و تصریح می کند که آنها بخشی از یک گروه تروریستی تکفیری بوده اند که ۲۱ نفر را کشته و ۴۰ نفر دیگر را زخمی کرده اند.دولت ایران همچنین انکار می کند که متهمان از حق خود نسبت به فرایند عادلانه دادرسی محروم بوده اند.
مسیحیان :
گزارش ها نشان می داد پیروان ادیان به رسمیت شناخته شده مانند مسیحیان ( به ویژه کسانی که سابقا مسلمان بوده اند ) و آنهایی که به رسمیت شناخته نشده، مانند مسیحیان بشارتی همچنان با محدودیت های شدید و تبعیض رو به رو هستند و طبق گزارش ها برای انجام مسالمت آمیز اعتقادات مذهبی خود تحت پیگرد قانونی قرار می گیرند. در پاسخ خود با این گزارش، دولت اتهامات در زمینه ایجاد محدودیت برای پیروان سایر ادیان را رد کرده است و مدعی است که کلیسا های خانگی به فعالیت غیر قانونی مشغول هستند، چون مجوزهای لازم را از مقامات دولتی دریافت نکرده اند. دولت همچنین ادعا می کند که نیاز مسیحیان ایران بر آورده شده و هیچ نیازی به تاسیس یا ایجاد کلیسا های جدید از جمله کلیسای خانگی وجود ندارد.
بهائیان :
گزارش های دریافتی گزارشگر ویژه نشان می دهد تا ۸ ژوئن ۲۰۱۶، حداقل ۷۲ بهایی در ارتباط با انجام مسالمت آمیز آیین خود در بازداشت به سر می برند. علاوه بر بازداشت های خود سرانه، بازداشت و تعقیب قضایی، گزارشگر ویژه همچنان در مورد اینکه مقامات ایران به دنبال اقداماتی هستند که بهاییان را از لحاظ اقتصادی محروم کنند، که بنا به گزارشها در راستای یک بخشنامه شواری انقلاب فرهنگی صادر شده در سال ۱۹۹۱است، گزارش های نگران کننده ای دریافت می کند. این سیاست ها انواع کسب و کار و شغل هایی که شهروندان بهایی می توانند داشته باشند را محدود می کند، از بسته شدن کسب و کار متعلق به بهاییان حمایت می کند، بر صاحبان کسب و کار فشار می اورد تا کارکنان بهایی خود را اخراج کرده و اموال آنها را توقیف کنند. در پاسخ به این گزارش دولت اشاره می کند که با وجود همکاری های گسترده آنها با رژیم گذشته و نقش آنها در سرکوب مردم و مدیریت سازمان مخفی ساواک، شرایط زندگی برای اکثر بهاییان در ایران عادی است. دولت ایران همچنین مدعی شده است که بهاییان هرگز تنها برای اعتقادات خود تحت تعقیب قانونی قرار نگر فته اند.
در پی صدور بیانات و نشر مطالبی در حمله به ایین و جامعه بهایی در ناریخ ۸ ژوئن ۲۰۱۶، گزارشگر ویژه یک بیانه مشترک با گزارشگر ویژه آزادی مذهب و عقیده صادر کرد که در آن به شدت موج تهییج و نفرتی که به دستور دولت صادر شده بود را محکوم کرد. این بیانات شامل بیانات سخنگوی قوه قضاییه بود که در آن ، فایزه هاشمی را برای دیدار با یکی از رهبران جامعه بهایی، فربیا کمال آبادی مورد حمله شدید قرار داده بود. خانم هاشمی پس از آزادی موقت خانم کمال آبادی، یکی از هفت رهبر سابق بهاییان که در سال ۲۰۰۸ به دلیل انجام مناسک مذهبی خود زندانی شد، در تاریخ ۱۳ ماه مه به دیدار او رفته بود. در تاریخ ۱۸ ماه مه سخنگوی قوه قضاییه اعلام کرد که این قوه اتهامات علیه خانم هاشمی، کا در دوران حبس کوتاه خود در زندان اوین در سال ۲۰۱۲ با خانم کمال آبادی آشنا شد را مورد بررسی قانونی قرار خواهد داد چرا که تصمیم او برای دیدار با این زندانی سیاسی یک کار بسیار زشت و قبیح بوده است.
ادعا شده که از اواسط ماه مه ۲۰۱۶، ۱۶۹ تن از رهبران مذهبی، قضایی و سیاسی ایران آشکارا علیه جامعه بهایی سخن گفته اند. طبق گزارش ها ۱۸ ماه مه و ۴ ماه ژوئن در خطبه های نماز جمعه روحانیون به باورهای اعضای جامعه بهایی حمله کرده اند، آنه را محکوم کرده، یا آنها را مورد انتقاد قرار داده اند و ابراز کردند که آیین بهایی در اصل یک حزب سیاسی ساختگی است که تظاهر به مذهب بودن می کند. تعدادی از روزنامه ها، مقالات و یادداشت های منتشر کرده اند که اعضای جامعه بهایی را به دشمنان ایران متصل می کنند و به آنها برچسب صهیونیست می زنند که خشونت را تشویق می کردند. گزارشگر ویژه آزادی مذهب و عقیده هشدار داده که ترکیب تحریک علیه بهاییان و فقدان حمایت از آنها این جامعه را در لبه پرتگاه بسیار خطرناک قرار داده، جایی که ممکنستقسط حیات آن مورد تهدید قرار گیرد. در پاسخ به این گزارش دولت ایران اشاره می کند مسئولیت نظرات بیان شده توسط شخصیت ها و غیر دولتی با خود آنهاست.
سایر ادیان :
بنا به گزارش ها،سایر مسلمانان پیرو فرقه های مختلف از جمله دراویش نعمت الّهی گنابادی و آیین یارسان،همچنان با طیف وسیعی از موارد نقض حقوق بشر،از جمله حمله به نمازخانه ها،تخریب گورستان های جامعه و دستگیری و شکنجه رهبران جامعه روبرو هستند. در ماه ژوئن ۲۰۱۶،رهبری آیین یارسان در نامه ای از رهبر ایران درخواست کرد که از یک مورد اصلاح قانون اساسی که تبعیض علیه پیروان این آیین را منع می کند و باورهای دینی آنها را به رسمیت می شناسد حمایت کند. در پاسخ به این گزارش دولت ایران مدعی است که” موضع رسمی و عملی… در مورد پیروان این دو فرقه احترام به اعتقادات و حقوق شهروندی آنها است.
اهل سنت
اهل سنت خواستار امنیت و اخوت هستند، انتظار دارند که آزادی مذهبی مراعات شود و این خواسته تک‌تک جامعه اهل سنت است. انتظار آن است که جامعه اهل سنت در شهرهای بزرگ کشور مثل اصفهان و دیگر شهرها آزادانه بتوانند نماز بخوانند و به تعلیم فرزندان خود مشغول باشند. این انتظار کاملاً معقول و قانونی است. اینکه اهل سنت بتواند در هر شهری که نیاز دارد مسجد بسازد و نماز جمعه و نماز عید بخواند و از آزادی کامل برخوردار باشد، انتظاری کاملاً قانونی بوده و خواسته‌ای زیاده‌خواهان نیست. اهل سنت معتقد است که حق مردم باید رعایت شود و کسی به خاطر مذهب از حقوقش محروم نشود، زیرا رعایت حقوق ملت باعث اتحاد و نزدیکی میشود.
مراعات حقوق قانونی اهل سنت، خواسته همه اهل سنت است. شیعه و سنی ایرانی هستند. ایران نه‌فقط متعلق به شیعه است و نه‌تنها متعلق به سنی است، لذا نباید حقوق این دو گروه در کشور متفاوت باشد.
رژیم ایران طبق برنامه‌ای که جدیداً آن را طراحی کرده می‌خواهد آمار زندانیان اهل سنت در زندان رجایی شهر را کاهش دهد، بدون اینکه آنها را آزاد کند، تعداد زیادی از زندانیان اهل سنت را به زندان‌های مختلف انتقال داده که غالباً به شهرهای خودشان فرستاده نشدند.
آگاهان به مسائل اهل سنت در ایران معتقدند که اهل سنت بدترین دوران پس از انقلاب ۱۳۵۷ را پشت سر می‌گذارند. آنها همچنین هشدار می‌دهند که ادامه روند کنونی وحدت شیعه و سنی» در کشور را به مخاطره خواهد انداخت.
زندانیان اهل سنت که به خاطر تبلیغ دینی با اتهاماتی مانند اقدام علیه امنیت ملی مواجه هستند حکم محاربه در دست دارند در زندان و در فضای نامناسبی دوران زندان خود را می‌گذرانند و به‌صورت مدام از سوی مأموران زندان به دلیل عقیده‌شان مورد بی‌احترامی قرار می‌گیرند.
ماده ۲۰ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران برابری تمام شهروندان ایرانی را بر اساس موازین اسلام مورد تأکید قرار می‌دهد. بااین‌حال در کنار سایر اقلیت‌های دینی در ایران که این ماده اساسی نتوانسته برابری آنان را در بیش از سه دهه گذشته در برخورداری از حقوق شهروندی تضمین کند، پیروان اهل سنت در ایران نیز علیرغم اینکه مسلمان هستند شرایط مشابهی دارند، آنان نیز از تصاحب مسئولیت‌های کلان مدیریتی کشوری و لشگری و نیز بهره‌مندی برابر از فرصت‌ها و امکانات محروم هستند، همینطور با موانع و محدودیت‌های جدی برای تبلیغ باورهای خود و به‌جا آوردن مناسک مذهبی خود از سوی حکومت ایران روبه‌رو هستند.
اهل سنت با مجموعه‌ای از این فشارها از قبیل ایجاد شورای برنادییزی مدارس علوم دینی اهل سنت، ممنوع التدریس کردن اساتید علوم دینی اهل سنت، محرومیت دانشجویان اهل سنت از تحصیل و ممنوع‌الخروج کردن بسیاری از دانشجویان اهل سنت که در مدارس دینی خارج کشور تحصیل میکنند و ممانعت از برگزاری نماز جماعت در اعیاد اسلامی برای اهل سنت ایران، مواجه هستند،به‌خصوص در شهر تهران گفته میشود بیش از یک‌میلیون سنی در آن زندگی میکنند اما از حق ساختن مسجد و برگزاری مراسم و اعیاد خود محروم هستند.
در این ماه:
به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر امام‌جمعه اهل سنت زاهدان، مولانا عبدالحمید اسماعیل زهی، امام جمعه اهل سنت زاهدان، در نامه‌ای به آیت الله علی خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی، نسبت به انتشار گزارش هایی در خصوص «دستور محرمانه»رییس قوه قضاییه ایران برای تسریع« اعدام محکومین اهل سنت در پرونده‌های مواد مخدر» ابراز نگرانی کرده است. مولانا عبدالحمید در این نامه با اشاره به انتشار این شایعه در بعضی رسانه‌ها، خواستار «تدبیر حکیمانه و پدرانه» رهبر جمهوری اسلامی در این خصوص شد. امام‌جمعه اهل سنت زاهدان در نامه مذکور، به «دغدغه و نگرانی اهل سنت» در این مورد اشاره کرده است. وی اعدام‌های اخیر چند شهروند اهل سنت در شهرهای مختلف کشور در خصوص پرونده مواد مخدر را از دلایل «تقویت احتمال صحت» دستور محرمانه رئیس قوه قضائیه دانست.
به گزارش خبرگزاری هرانا ارگان خبری فعالان حقوق بشر در ایران ، محمد صابر ملک رئیسی زندانی سیاسی بلوچ سنی مذهب که حکم محکومیت ۱۵ ساله خود را بصورت تبعیدی در زندان اردبیل سپری می کند، نامه ای سرگشاده به علمای اهل سنت در استان بلوچستان نوشته است. وی در این نامه با تاکید بر بی گناهی و شرحی از شکنجه ها و بی عدالتی هایی که در این مدت بر وی گذشته است، تبعیض مذهبی در زندان را نوعی تخلف از قانون دانسته و از علمای اهل سنت با تاکید بر اینکه خواهان عدالت است، می خواهد نسبت به تحقق این مهم و برقراری شرایط مساعد تحمل حبس مطابق قانون، اقدامات لازم را در تعامل با مسئولین ذیربط انجام دهند.
به گزارش تارنگار حقوق بشر در ایران، کاک حسن امینی، حاکم شرع مردمی کردستان، در پی احضار به دادسرای ویژه‌ی روحانیت استان همدان و مراجعه به این مکان، در ۲۸ اسفندماه سال گذشته به سه مورد اتهامی با عناوین «تبلیغ علیه نظام»٬ «تشویش اذهان عمومی»٬ و «ایجاد تفرقه میان شیعه و سنی» تفهیم شد.
در این ماه و در ادامه روند ستیز با اهل سنت، حقوق آنان به شرح ذیل نقض گردید:
گزارش آماری
احضار و بازجوئی 1 مورد
فرافکنی و حاشیه سازی 2 مورد
شکنجه و تهدید 1 مورد
بهاییان
ایران، کشوری که در آن بهاییان یکی از بزرگترین اقلیت مذهبی را تشکیل می‌دهند، آئین بهایی هنوز یک «فرقه مرتد» تلقی میشود. . این مشهور است که بهاییان به دنبال صلح هستند، قدرت سیاسی نمی‌خواهند و تهدید امنیتی ایجاد نمی‌کنند. بااین‌حال رژیم دینی ایران آنها را تحت تعقیب قرار می‌دهد. از انقلاب اسلامی ۱۹۷۹ میلادی تاکنون، بهاییان به‌طور سامانمند و روشمند از دسترسی به تحصیلات عالی و همچنین حق اشتغال محروم بوده‌اند؛و اگر پیگیر حق از دست رفته خود باشند با اتهامات واهی و زندان و تهدید مواجه میگردند و همواره در معرض دستگیری‌های بدون مجوز قانونی و حبس قرارگرفته‌اند. از جمله اخراج‌شدگان سال گذشته می‌توان از شمیس پورشاهرضایی، دانشجوی رشته نمایش نام برد که با وجود کسب رتبه ۱۳۸ آزمون سراسری و رتبه ۱۰ آزمون عملی، به دلیل اعتقادات مذهبی از ادامه تحصیل در دانشگاه بازماند. بهائیان هرگز قادر نبوده‌اند به‌طور علنی از تعالیم دینی خود پیروی کنند. آنها تقریباً در تمام مراحل زندگی مورد بدرفتاری قرار می‌گیرند. کمیسیون بین‌المللی آزادی مذاهب آمریکا گزارش داده که کودکان بهایی به همراه مادرانشان زندانی میشوند. آنها از دانشگاه، تأسیس مدرسه و تأسیس عبادتگاه منع هستند. مقامات ازدواج آنها را به رسمیت نمی‌شناسند و رسانه‌های ایران بهاییان را پلید می‌شمارد. وقتی بهاییان می‌میرند خویشان آنها نمی‌توانند وارث آنها باشند و با گرفتن گواهی فوت مشکل‌دارند و اغلب شاهد خراب کردن قبر‌هایشان هستند، که این کار نه‌تنها توسط خرابکاران، بلکه توسط خود دولت نیز انجام میشود. در شرایطی که امید می‌رفت باروی کار آمدن دولت جدید که نام تدبیر و امید بر خود نهاده ، وضعیت حقوق بشر در ایران بهبود یابد و اکثر زندانیان سیاسی و عقیدتی از زندان رهایی یابند، باگذشت زمان وضعیت حقوق شهروندی بدتر شده و دور جدیدی از بازداشت‌ها و دستگیری‌ها آغازشده است. هر روزخبری از دستگیری یک فعال سیاسی، عضوی از اعضای جنبش دانشجویی یا کارگری، روزنامه‌نگار یا کنشگر اجتماعی منتشر میشود یا سایت خبری و رسانه‌ای توقیف و تعطیل میشود. انتظار می‌رفت در شرایط حاکمیت دولت حسن روحانی فضای زندان‌ها و وضعیت زندانیان عقیدتی – سیاسی دچار تحول شود و بسیاری از زندانیان دربند و در حصر آزاد شوند و تمام اصول قانون اساسی بلااستثناء اجراشده و همان‌گونه که رئیس‌جمهور در زمان مبارزات انتخاباتی وعده داده بود “حقوق شهروندی ” پایه و مبنای برخورد با تمام آحاد ملت باشد؛- وعده‌ای که به نظر می‌رسد بی‌اساس و توخالی بوده و دستکم مبنای عمل وزارت اطلاعات جمهوری اسلامی قرار گرفته است. این اخبار و گزارشها همچنین حاکی از شدت یافتن موارد احضار شهروندان بهایی به دادستانی برای ابلاغ حکم یا دستگیری و اعزام آنها به زندان است. اکثر قریب به‌اتفاق این افراد را محکومانی تشکیل می‌دهند که پیش از آن احکام قضائی‌شان صادرشده، اما در پی روی کار آمدن دولت تدبیر و امید اجرای احکام آنها مدتی به عهدهٔ تعویق افتاده بود. نکتهٔ درخور تأمل اینکه بازداشت‌های اخیر اغلب در کوچه و خیآبان و در محل کار و زندگی شهروندان بهایی صورت گرفته است و در آستانهٔ ششمین سالگرد زندان رهبران بهایی موسوم به گروه “یاران ایران” است.
حسن روحانی رئیس‌جمهوری ایران برخلاف وعده‌های پیشین (برابری برای همه ایرانیان) در اظهاراتی اعلام نمود: “دولت خواستار آن است که جایگاه همه ادیانی که قانون اساسی آنها را به رسمیت شناخته، حفظ و پیروان این ادیان بتوانند به حقوق مشروع خود برسند و در این راستا اگر مشکلی هم وجود دارد، باید رفع شود.” ازآنجایی‌که بهاییان جزء دین‌های رسمی کشور نیستند اظهارات آقای روحانی امید پیروان این آئین را به تغییراتی که انتظار داشتند، ناامید کرد.
بهاییان ایران پس از انقلاب فرهنگی در دانشگاه‌ها از تحصیل عالی در دانشگاه‌های ایران محروم هستند، عده‌ای از بهاییان برای مقابله با اخراج دانشجویان بهایی در سال ۱۳۶۶ اقدام به تأسیس موسسه آموزش عالی آنلاین نمودند، اما دستگاه قضایی کشور در دی ماه سال ۱۳۹۰ کلیه مدیران و اساتید آن را بازداشت کرد، کامران مرتضایی، کیوان رحیمیان، فؤاد مقدم، امان‌الله مستقیم، شاهین نگاری، نوشین خادم، فاران حسامی، کامران رحیمیان، ریاض سبحانی، رامین زیبایی، فرهاد صدقی و محمود بادوام افرادی بودند که در این رابطه احکام سنگینی دریافت کردند، سال گذشته دو شهروند بهایی مرتبط با این دانشگاه بهنام‌های طلوع گلکار و نسیم باقری بازداشت و به ترتیب به پنج سال و چهار سال حبس تعزیری محکوم شدند. اخراج معدود دانشجویان بهایی در دانشگاه‌های کشور همچنان ادامه دارد.
انتقال دانش و تجربه بشری، جز از طریق آموزش امکان‌پذیر نیست و به همین دلیل حق تحصیل یکی از حقوق بنیادی بشر در مواد ۲۶ و ۲۷ اعلامیه جهانی حقوق بشر، بند ۲ ماده ۱۹ میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی و مواد ۱۳ ، ۱۴ و ۱۵ میثاق بین‌المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است که همگی بر حق تحصیل بدون هیچ نوع تبعیض از حیث نژاد، رنگ، جنس، زبان، مذهب، عقیده سیاسی و یا هر عقیده دیگر یا اصل و منشأ ملی یا اجتماعی، دارایی، نسب یا هر وضعیت دیگر شناخته‌شده و بر آن تأکید شده و دولت ایران موظف است تمامی امکانات و تسهیلات لازم را برای ایجاد شرایط مناسب جهت بهره‌مندی همه شهروندان از این حق طبیعی فراهم کند و کلیه موانعی را که در اثر شرایط خاص جغرافیایی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی در مسیر رسیدن شهروندان به این حق قرار می‌گیرد، مرتفع سازند.
ممانعت از کسب‌وکار بهاییان یکی دیگر از فشارها و آزار و اذیت‌هایی است که بهاییان با آن مواجه هستند، پلیس اداره اماکن که وابسته به نیروی انتظامی است در نقاط مختلف کشور که سرکشی ماهانه به محل کسب شهروندان دارند، در اکثر مواقع محل کسب بهاییان را به دلیل عدم اجازه کسب، پلمپ میکنند.
(در پایان سال ۹۳، تعداد زندانیان بهایی حدود ۸۰ نفر بود ولی در انتهای سال ۹۴، این تعداد به ۵۰ نفر کاهش پیدا کرد)، اما فشارها بر بهاییان کاهش نیافته است. گزارشگر ویژه همچنین گزارشهایی در مورد تخریب اماکن فرهنگی و اموال اعضاء جامعه بهاییت دریافت کرده است . این موارد ظاهرأ شامل تخریب منزلی که متعلق به یکی از رهبران جامعه بهایی آقای جمال الدین خانجانی بود نیز است.
در این ماه:
به گزارش مجموعه خبری بهایی نیوز ، صبح روز چهارشنبه ۱۸ اسفند ۱۳۹۵ ماموران امنیتی با مراجعه به منزل سیما کیانی شهروند بهایی در شهر ری, منزل وی را تفتیش و خانم کیانی را بازداشت کردند . این احتمال می رود وی را به زندان اوین منتقل کرده باشند.
به گزارش خبرگزاری بهایی نیوز ، نوید معلم شهروند بهایی ساکن مینودشت استان گلستان در تاریخ شنبه ۲۲اسفند ۱۳۹۵ مقابل محل کسب خود بازداشت و به زندان منتقل شد. نوید معلم به همراه همسر خود کاملیا بیدلیان پیشتر در پرونده موسوم به بازداشت شدگان بهایی استان گلستان به یک سال و شش ماه زندان محکوم شده بود.
به گزارش تارنگار حقوق بشر در ایران، لیزا تبیانیان (عنایتی)، شهروند بهایی ساکن کرج، روز چهارشنبه ۲۵ اسفند ۱۳۹۵, ماموران امنیتی دراستان البرز ضمن تفتیش منزل و ثبت و ضبط برخی وسایل شخصی وی با داشتن حکم جلب, او را بازداشت کرده اند.
به گزارش خبرگزاری بهایی نیوز ، کوروش صدقی یکی از شهروندان بهایی ساکن کرج روز۲۶ اسفند ۱۳۹۵ بازداشت و پس از یک روز آزاد شد ،وی در دوران بازداشت از سوی ماموران امنیتی درخصوص فرزند خود مورد تهدید قرار گرفت و محل کسب وی به همراه برادر او پلمب گردید.
به گزارش خبرگزاری بهایی نیوز، سعید عظیمی شهروند بهایی ساکن شهر اصفهان که پیشتر توسط ماموران امنیتی بازداشت شده بود پس از گذشت ۱۰۸ روز همچنان در بلاتکلیفی در زندان دستگرد به سر می برد. این شهروند بهایی در ۴ آبان ۱۳۹۵ توسط ماموران امنیتی وزارت اطلاعات در منزل خود بازداشت و پس از بازجویی به زندان دستگرد اصفهان منتقل شد که همچنان با وجود برگزاری دادگاه در بلاتکلیفی به سر می برد.
به گزارش خبرگزاری بهایی نیوز، مهسا شاعرزاده شهروند بهایی ساکن شهرستان رامهرمز در استان خوزستان به دلیل باورمند بودن به آئین بهایی از دانشگاه پیام نور این شهر اخراج گردید. به گفته یک منبع نزدیک به این شهروند بهایی ” خانم شاعرزاده در اداره اطلاعات تحت فشار قرار گرفت و به او گفته اند که چون شما بهایی هستی و حق تحصیل نداری باید از دانشگاه اخراج انصراف دهی و خانم شاعرزاده از این موضوع خودداری کرد.”
به گزارش مجموعه خبری بهایی نیوز، پویا اعظمی در آخرین امتحان ترم توسط مسئولین دانشگاه از سر امتحان محروم شد و به وی اعلام کردند که به دلیل بهایی بودن حق تحصیل در این دانشگاه را ندارد. این شهروند بهایی محروم از تحصیل که در مقطع کارشناسی در رشته مهندسی عمران تحصیل می کرد پس از گذراندن یک ترم در دی ماه امسال از دانشگاه اخراج شده است.
به گزارش خبرگزاری بهایی نیوز . روز گذشته در تاریخ ۱۹ اسفند ۱۳۹۵ محل کسب دو شهروند بهایی, آقایان فرید و فرنوش پاشایی در گوهردشت کرج توسط ماموران انتظامی به همراه ماموری از اداره اطلاعات و تعزیرات و همچنین با حضور یک قاضی به بهانه جنس قاچاق, محل کسب آنان را پلمب کردند.
به گزارش تارنگار حقوق بشر در ایران، مسئولین دانشگاه آزاد رودهن تهران، در آخرین امتحان ترم، به پویا اعظمی آقجه، دانشجوی این دانشگاه، اعلام کردند که به دلیل بهایی بودن، حق تحصیل در این دانشگاه را ندارد. بهایی نیوز در این خصوص گزارش کرد؛ این شهروند بهایی محروم از تحصیل که در مقطع کارشناسی در رشته مهندسی عمران تحصیل می‌کرد پس از گذراندن یک‌ترم در دی‌ماه امسال از دانشگاه اخراج شده است.
به گزارش خبرگزاری بهایی نیوز، محل کسب احسان الله شارقی یکی از شهروندان بهایی واقع در گوهردشت کرج توسط ماموران دولتی پلمب و اجناس محل کسب ایشان با وجود داشتن فاکتورهای خرید به عنوان قاچاق کالا ثبت شد.
به گزارش مجموعه خبری بهایی نیوز، نیلوفر موسوی شهروند بهایی ساکن شهر کرج که در دانشگاه پیام نور استان قزوین مشغول به تحصیل بود در تاریخ ۱۵ دی ماه ۱۳۹۵ در حین امتحانات ترم اول بود از ادامه تحصیل محروم شد.
به گزارش خبرگزاری هرانا، افروز ذبیحی دانشجوی بهایی ترم ۵ رشته‌ی عمران دانشگاه شهید بهشتی، پس از گذراندن ۹۰ واحد درسی، به دلیل باور مذهبی خود از ادامه تحصیل محروم شد. خانم ذبیحی سابقه چندین موفقیت در آزمون استعدادهای درخشان را در کارنامه خود دارد.
به گزارش تارنگار حقوق بشر در ایران، تعداد چهارده نفر از شهروندان بهایی ساکن روستای روشنکوه از توابع مازندران، به اتهام تصرف در اراضی جنگلی به دادگاه فراخوانده شدند. روستای روشنکوه از توابع استان مازندران غالب ساکنین آن بهایی بوده و بیش از هفتاد سال است که در این روستا ساکن هستند؛ اداره منابع طبیعی اخیراً ادعا کرده که چهارده قطعه از زمین‌های این روستا پیش‌ترها جنگل بوده و بهاییان با تصرف این اراضی جنگلی اقدام به ساخت‌وساز و کشاورزی نموده اند.
به گزارش تارنگار حقوق بشر در ایران، یک منبع مطلع به خبرگزاری بهایی نیوز گفته که کیوان پاکزادان به اتهام ” عضویت در تشکیلات فرقه بهائیت” از سوی شعبه ٢٨ دادگاه انقلاب تهران به ریاست قاضی مقیسه به پنج سال حبس محکوم گشته است.
به گزارش تارنگار حقوق بشر در ایران، بهروز توکلی از اعضای سابق گروه رهبری جامعه بهائی در ایران که از اردیبهشت ماه ۱۳۸۷ زندانی است علیرغم بیماری قلبی از حق مرخصی درمانی محروم مانده و پی گیری‌های خانواده او برای آزادی مشروط بی پاسخ مانده است. آقای توکلی بیماری قلبی دارد و به دلیل گرفتگی رگ قلب باید عمل جراحی شود.
به گزارش خبرگزاری بهایی نیوز، سعید رضایی یکی از مدیران جامعه بهایی ایران که به ۱۰ سال زندان محکوم شده است پس از گذشت نزدیک به ۹ سال بدون یک روز مرخصی در زندان رجایی شهر زندانی است. این شهروند بهایی در حالی بدون یک روز مرخصی طی ۹ سال اخیر زندانی بود که به گفته پزشکان متخصص نیاز به مرخصی دستکم سه ماه جهت ترمیم مینکس پای وی لازم است.
روند ستیز با بهاییان در این ماه نیز ادامه داشت به‌گونه‌ای که حقوق شهروندان بهایی در موارد ذیل نقض گردید.
گزارش آماری
بازداشت و بیخبری 4 مورد
بلاتکلیفی اشخاص بازداشت شده 1مورد
پلمپ محل کسب ، محرومیت از تحصیل یا کار 8 مورد
توقیف مصادره اموال تخریب امکان 1مورد
محکومیت به زندان 1مورد
مخالفت با مرخصی زندانی 2مورد
مسیحیان
جمهوری اسلامی کمر به نابودی مسیحیت بسته است، واقعیتی است تلخ در مورد جفا بر مسیحیان ایران؛ مسیحیانی که به خاطر دگراندیشی و تغییر دین از سوی حکومت مذهبی جمهوری اسلامی مورد اتهام و محکومیت قرار می‌گیرند. ضرب و شتم، شکنجه و تهدید به مرگ برای مسیحیان ایرانی تبدیل به امور عادی شده است. جفا بر مسیحیان در کشورهای اسلامی رو به رشد است و روزانه مسیحیان بسیاری از سوی مسلمانان مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرند. در جمهوری اسلامی ایران نیز، تعداد بی‌شماری از مسیحیان به خاطر تغییر دین و فعالیت‌های مذهبی‌شان زندانی‌شده، مورد اتهام و محکومیت قرار می‌گیرند. لازم به توضیح است که جمهوری اسلامی ایران در ابتدای سال ۲۰۱۶ میلادی در رتبه نهم رده‌بندی کشورهایی قرار گرفت که مسیحیان را به‌شدت آزار می‌رسانند. در حال حاضر بر اساس گزارش سازمان‌های مدافع حقوق مسیحیان در ایران گفته میشود تعداد زیادی از مسیحیان شناخته‌شده تنها به جرم‌هایی نظیر اقدامات بشارتی و یا آموزش و پخش انجیل در زندان به سر می‌برند و بسیاری از نوکیشان مسیحی تحت جفا قرارگرفته و با ضربات شلاق به جرم روزه‌خواری و شرب خمر در مراسم عشاء ربانی یا شکنجه و آزار در سلول خود در زندان‌های ایران مواجه شده و بعضاً حتی تحدید به مرگ شده‌اند. فشار دستگاه‌های امنیتی و قضایی بر کلیساها همچنان ادامه دارد و در ادامه سلسله محدودیت‌های اعمال‌شده از سوی مسئولان امنیتی، کلیساهای تبشیری رسمی، کلیسای جماعت ربانی مرکز در تهران، کلیسای پروتستان عمانوئیل، کلیسای انجیلی پطرس واقع در تهران و … یا به‌اجبار تن به همکاری با نهادهای امنیتی و تن دادن به خواسته‌های آنان مبنی بر افشای فهرست اعضای این کلیساها به همراه سایر مشخصات ایشان من‌جمله شماره ملی، بستن درهای خود را به روی ایمان‌داران و نوکیشان مسیحی فارسی‌زبان و عدم برگزاری مراسم به زبان فارسی داده‌اند و یا به‌کل تعطیل، رهبران آنان جمهوری مانند روبرت آسریان دستگیر و با احکام غیرمنصفانه و بلندمدت مواجه شده‌اند. حتی کلیساها از پذیرش فارسی زبانان خودداری میکنند و باید مراسم خود را به زبان غیر از فارسی برگزار نمایند . صدور احکام حبس برای مسیحیان ایران همچنان ادامه دارد؛ با اینکه در قانون اساسی ایران آزادی دینی مسیحیان، کلیمیان و زرتشتیان به رسمیت شناخته‌شده ولی عملکرد حکومت در برابر تبلیغات دینی و اجرای مناسک مذهبی آنان تاکنون نشان داده است که اصول مندرج در قانون اساسی در مورد آزادی دین و مذهب و عدم تفتیش عقاید، تنها سرپوشی برای نقض حقوق اقلیت‌های مذهبی و دینی در ایران بوده است. در قانون اساسی ایران مذهب شیعه جعفری تنها مذهب رسمی ایران بوده و ارگان‌های مذهبی و امنیتی حکومت ایران تبلیغ اصول و مبانی این ادیان و مذاهب را تهدیدی برای ایدئولوژی غالب حکومتی قلمداد میکنند و این مسئله یکی از عمده دلایلی است که حاکمیت به‌واسطه‌ی آن، پیروان و مبلغین مسیحیت را سرکوب و با بستن کلیسای آنان، راه را برای تبلیغات دینی این اقلیت مذهبی، سد می‌کند.
احمد شهید، گزارشگر ویژه سازمان ملل در مورد وضعیت حقوق بشر در جمهوری اسلامی ایران، در تازه‌ترین گزارش خود که در اکتبر ۲۰۱۵ منتشر گردید، متذکر شد که طبق گزارش ها، مسیحیان همچنان برای فعالیت در کلیساهای خانگی غیر رسمی مورد پیگرد قضایی قرار می گیرند به عنوان نمونه در تاریخ اول مارس ۲۰۱۵ ، کشیش ویکتور بت تمرز، رهبر سابق کلیسای آشوری پنطیکاستی واقع در خیدی شهرآرا تهران که در دسامبر ۲۰۱۴ در زمانی که در حال انجام مراسم کریسمس در منزلش بود دستگیر شدو به اتهام « تبلیغ علیه نظام » و « تبلیغ برای مسیحیت انجیلی » و « تاسیس کلیساهای خانگی » تفهیم اتهام شده بودند را تایید کرد.درپاسخ دولت ایران اعلام داشت نیازی به تاسیس کلیسای جدید نیست چون کلیساهای فعلی پاسخ گوی نیارهای اقلیت های مذهبی هستند واشاره کرد که فعالیت های کلیساهای خانگی غیرقانونی محسوب می شوند.
در این ماه:
به گزارش محبت‌نیوز, در ادامه تداوم نقض حقوق اقلیت‌های دینی توسط جمهوری اسلامی در ایران، روز دوم اسفند ماه, ا”نوشه ورونیکا رضابخش” و “سهیل آگوستین زرگرزاده‌ثانی” دو نوکیش مسیحی کاتولیک، توسط نیروهای لباس شخصی اطلاعات سپاه در شهر ارومیه دستگیر و به مکانی نامعلوم منتقل شدند.
به گزارش خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران، نانا بدریان و آندره وارتانیان، زوج مسیحی اهل تاجیکستان به ترتیب در تاریخ های ۴ بهمن و ۲۴ دی ماه سال جاری توسط نیروهای اداره اطلاعات تهران بازداشت شده اند. یک منبع نزدیک به این زوج درباره علت بازداشت آنها گفت: آقای وارتانیان صاحب ملک یک کلیسا در تهران بوده اما علت بازداشت وی مشخص نیست. لازم به ذکر است نانا بدریان بعد از مدتی بازجوئی از بند زنان زندان اوین آزاد شد .
به گزارش محبت‌نیوز, دستیار ویژه حسن روحانی در امور اقوام و اقلیت‌های دینی و مذهبی مدعی شده، در ایران اسلامی ده‌ها کلیسا و کنیسه و مراکز عبادی در امنیت کامل مراسم خود را دارند و حتی تعداد کلیساها بیش از مورد نیاز مسیحیان ایران است. علی یونسی, وزیر سابق اطلاعات در حالی مدعی است که تعداد کلیساها بیشتر از حد نیاز است که در تاریخ جمهوری در این چهار دهه حتی یک کلیسا اجازه ساخت نگرفت.
به گزارش محبت‌نیوز, یک کارشناس مذهبی در رادیوی جمهوری اسلامی با انتقاد از باورهای مسیحی در مورد بهشت و جهنم گفته بهشت مسیحیان حورالعین و لذت جنسی ندارد. محمدحسین فرج‌نژاد,کارشناس برنامهی این هفته شعبده شوم با موضوع فرجام شناسی مسیحیت به بررسی شرایط آخرالزمان و بهشت و جهنم در دیدگاه مسیحیان و همینطور تاثیر آن در سینمای مسیحی اختصاص داشت.
به گزارش محبت‌نیوز, در همایشی برگزار شده به اسم “خمس و تعالی فرهنگی” دبیر و سخنران این همایش, غلامعلی نعیم‌آبادی, یکی از حوزیان قم با نگرانی از تبلیغات دشمنان گفته مسیحیان، برنامه مسیحیسازی جهان را ریخته‌اند و تلاش میکنند مردم خمس مالشان را پرداخت نکنند.
به گزارش محبت‌نیوز, در ادامهی تبلیغات منفی و موج سازی علیه مسیحیان، موسسه امنیتی دیدهبان کتابی علیه مسیحیت با عنوان “خشونت در پناه مسیحیت” منتشر کرده و در آن مدعی شد مسیحیان به دنبال فریب افراد به نفع ظهور مسیح هستند. به گزارش تارنگار حقوق بشر در ایران، روز دوشنبه ۲۳ اسفندماه ۹۵، امین افشاری و هادی عسگری، نوکیشان مسیحی، جهت تفهیم اتهام در ارتباط با پرونده اخیر خود به دادگاه انقلاب اعزام شدند. اتهام این دو زندانی عقیدتی در این دادگاه «اقدام علیه امنیت ملی از طریق تشکیل کلیسای خانگی» عنوان شده و تاریخ تشکیل دادگاه نیز برای اردیبهشت‌ماه در شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب به ریاست قاضی احمدزاده تعیین گشته است. این دو نوکیش مسیحی پیشتر در اعتراض به بلاتکلیفی خود دست به اعتصاب غذا زده بودند.
به گزارش محبت‌نیوز, وضعیت جسمی مریم نقاش زرگران در بند نسوان زندان اوین، در یک هفته‌ی گذشته رو به وخامت گذاشته و نیاز مبرم به رسیدگی ویژه پزشکان متخصص دارد. این نوکیش مسیحی که مبتلا به بیماری «ASD» است، پیشتر تحت عمل جراحی قلب نیز قرار گرفته و طولانی شدن زندان همراه با ضعف جسمی بر شدت بیماری او افزوده است و به گفتهی هم بندی‌هایش وزن او به سرعت کاهش می‌یابد.
به گزارش خبرگزاری هرانا، نانا بدریان شهروند مسیحی اهل کشور تاجیکستان از بند نسوان زندان اوین آزاد شد. از سوی دیگر همسر وی آندره وارتانیان به بند ۴ زندان اوین منتقل شده است. همچنان از اتهامات و جزئیات پرونده این زوج مسیحی اهل کشور تاجیکستان اطلاعی در دست نیست.
در این ماه، حقوق شهروندان مسیحی در موارد ذیل نقض گردید :
گزارش آماری
بازداشت و بیخبری 4 مورد
بلاتکلیفی اشخاص بازداشت شده 4 مورد
فرا فکنی و حاشیه سازی 4 مورد
توهین 4 مورد
ناتوانی زندانی در تحمل باقیمانده حبس به علت بیماری 1 مورد
عدم رسیدگی به بیماری زندانی 1 مورد
مخالفت با مرخصی زندانی 1 مورد
محاکمه 2 مورد
دراویش گنابادی
دراویش نعمتاللهی گنابادی ازجمله اقلیت‌های مذهبی در ایران هستند که برخورد با ایشان در طی سال‌های اخیر افزایش چشمگیری داشته است. دراویش گنابادی جمعیتی چندمیلیونی از دراویش شیعه را در سراسر ایران شامل میشوند که سبک دین‌داری صوفیانه متفاوتی با تشیع فقاهتی رهبران جمهوری اسلامی دارند و خود را جمعیتی خواهان صلح و برادری و البته غیرسیاسی می‌دانند. اعتقادات دراویش گنابادی، گستردگی پیروانشان در سراسر کشور و پیروی آنها از نظرات قطب دراویش و رهبر معنوی‌شان، دکتر نورعلی تبنده، از سوی جمهوری اسلامی تهدیدی امنیتی به‌حساب می‌آید. سابقه سیاسی و اجرایی دکتر تابنده در اوایل انقلاب و اعتبار و محبوبیت ویژه‌ای که در میان پیروانش و در جامعه دراویش دارد، بر نگرانی مقامات امنیتی افزوده است.
طی سالیان گذشته حکومت ایران برخلاف تعهدات بین‌المللی خود درزمینهٔ احترام به میثاق حقوق مدنی و سیاسی و موازین حقوق بشر، ازجمله حق آزادی مذهب که شامل آزادی ابراز مذهب یا معتقدات خود در عبادات و اجرای آداب و اعمال و تعلیمات مذهبی میباشد، نه‌تنها حق برگزاری مناسک و مراسم مذهبی برای دراویش گنابادی را زیر پا گذاشته است بلکه به برخورد قضایی و امنیتی با آنان پرداخته است. بزرگترین و اساسی‌ترین مشکل دراویش ایرانی رعایت نشدن حقوق شهروندی آنان است و این مشکل نه از طرف دولت کنونی بلکه از طرف تندروهای مذهبی و گروههای افراطی ایجاد میشود که در ساختار سیاسی حاکمیت نفوذ کرده و همچنین از طریق بعضی مراجع تقلید سر‌شناس حکومتی مانند نوری همدانی و مکارم شیرازی و… در قم حمایت میشوند.
در جریان واقعه کوار ۲۲ تن از دراویش گنابادی از سوی دادگاه مورد محاکمه قرار گرفتند. برخی از این افراد ازجمله ابراهیم فضلی، محمدعلی سعدی و اصغر کریمی به ۲ سال حبس محکوم شدند و ۳ تن دیگر به تبعید مادام‌العمر محکوم شدند. در جریان اعتراضات صورت گرفته به عدم درمان برخی از زندانیان نیز،خانواده‌های دراویش زندانی در مقابل دادستانی تحصن کردند و در پی آن و در دو نوبت نزدیک به ۴۰۰ تن از دارویش بازداشت شدند، اکثر بازداشت‌شدگان بدون تشکیل پرونده ساعاتی بعد آزاد شدند. همینطور در سال گذشته محکومیت ۷ تن از مدیران سایت مجذوبان نور، وکلا و فعالان حقوق دراویش از سوی شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب تهران صادر شد و درمجموع این دراویش زندانی به بیش از ۵۶ سال حبس تعزیری محکوم شدند.
در این ماه:
به گزارش تارنگار حقوق بشر در ایران، دستگاه قضایی برای محمد نوری، از دراویش طریقت نعمتاللهی گنابادی را در حکمی جدید به حبس محکوم کرده است. محمد نوری، از دراویش طریقت نعمتاللهی گنابادی ساکن قائم‌شهر و تحصیل‌کردهٔ حوزهٔ علمیه، از سوی شعبه دهم دادگاه روحانیت به اتهام نشر اکاذیب به سه ماه حبس تعزیری محکوم شده است. بر اساس گزارش مجذوبان نور، وی چندی قبل با حکم دادگاه ویژهٔ روحانیت ساری و با گزارش سازمان اطلاعات سپاه به اتهام شرکت در مجالس درویشی به خلع لباس و ۵ سال ممنوعیت از حضور در مجالس درویشی محکوم شده بود.
به گزارش تارنگار حقوق بشر در ایران به نقل از مجذوبان نور، محمدعلی شمشیرزن از دراویش گنابادی در پی بیهوشی و تشدید بیماری قلبی از زندان بندرعباس به بیمارستان منتقل شد. محمدعلی شمشیرزن از پیروان طریقت نعمتاللهی گنابادی، عصر امروز ۲۳ اسفندماه در پی تشدید بیماری قلبی، بی‌هوش و از زندان به بیمارستان منتقل شد. محمدعلی شمشیرزن که طی حکمی از سوی دادگاه انقلاب شیراز به همراه شش تن دیگر از دراویش گنابادی ساکن شهرستان کوار محکوم به تبعید مادام‌العمر است در روز شنبه ۱۸ دی‌ماه در محل تبعیدگاهش شهر بندرعباس، به طور غیرقانونی بازداشت و زندانی شده است.
در این ماه حقوق دراویش گنابادی در موارد زیر نقض گردید:
گزارش آماری
محکومیت به زندان 1 مورد
جلوگیری از آزادی زندانی با توجه به نا توانی در تحمل دوره حبس 1 مورد
پیروان سایر ادیان
حاکمیت کنونی ایران و سران آن اعتقاددارند که برخی از گروههای مذهبی دشمنان کشور هستند، زیرا باورهای مذهبی آنها ممکن است وفاداری به‌نظام را دچار چالش کنند و به بهانه حفظ امنیت سیاسی، سرکوب فعالیت‌های مذهبی را سرلوحه عناد با ادیان دیگر را قرار داده‌اند.
در این ماه :
به گزارش تارنگار حقوق بشر در ایران، کوروش آزادی و بهروز نجاتیان، دو تن فعالان عرفان حلقه، از سوی نیروهای امنیتی بازداشت شدند. بهروز نجاتیان و کوروش آزادی به ترتیب در تاریخ‌های سی‌ام بهمن‌ماه و دوم اسفندماه در پی احضار به دادسرای اصفهان، در این مکان بازداشت شدند. گفته میشود که بهروز نجاتیان هم‌اکنون در اعتراض به بازداشت غیرقانونی خود دز اعتصاب غذا به سر می برد .
به گزارش تارنگار حقوق بشر در ایران، محمد علی طاهری، موسس «عرفان حلقه» روز ۹ اسفند ماه در شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب به ریاست قاضی احمدزاده مجددا به اتهام «فساد فی الارض» که در دادگاه قبلی از آن تبرئه شده بود، متهم شد و همزمان یک روز پس از دادگاه فیلم مستندی از شبکه سوم صداوسیما پخش شد که در آن افرادی با صورت شطرنجی در حالی که از شاگردان سابق وی معرفی شدند، خواهان اجرای حکم «اعدام» در مورد آقای طاهری موسس «عرفان حلقه» شدند. خواهر محمد علی طاهری در مصاحبه با کمپین بین المللی با اظهار اینکه بدون دلایل مشخص مجددا اتهام فساد فی الارض در دادگاه روز ۹ اسفند ماه برای آقای طاهری مطرح شده است گفت: «ما به شدت نگران هستیم. مسوولان حتی به حکم‌های خودشان هم احترام نمی گذارند. آقای طاهری از اتهام فساد فی الارض تبرئه شده بود و به گفته وکیلش دادگاه روز ۹ اسفند ماه مربوط به رسیدگی اتهام دخالت در امور پزشکی بود با این حال در این دادگاه هیچ صحبتی از این اتهام نشده و به جایش مجددا اتهام فساد فی الارض مطرح شده است .
به گزارش تارنگار حقوق بشر در ایران ، معصومه ضیاء، از فعالان عرفان حلقه، پس از گذشت دو ماه، همچنان در انفرادی بند ۲۰۹ زندان اوین، به‌صورت بلاتکلیف نگهداری میشود. یکی از نزدیکان خانم ضیاء در مصاحبه با تارنگار حقوق بشر در ایران گفت: “بازپرس پرونده در آخرین مراجعه‌ی خانواده‌ی خانم ضیا یه دادسرا، به آنان گفته که هنوز تحقیقات به‌پایان نرسیده و قراری مبنی بر آزادی صادر نشده است.”
به گزارش تارنگار حقوق بشر در ایران ، معصومه ضیاء، فعال عرفان حلقه، پس از نزدیک به دوماه و نیم بازداشت و بازجویی در انفرادی بند ۲۰۹ زندان اوین، طی روزهای اخیر به بند نسوان این زندان انتقال یافته و علیرغم صدور قرار کفالت و وثیقه تاکنون از آزادی وی ممانعت به عمل آمده است. یک منبع مطلع از وضعیت معصومه ضیاء گفت: “به خانواده خانم ضیا ابلاغ‌شده بود که با تهیه فیش حقوقی، مقدمات لازم برای آزادی او را فراهم کنند اما پس از مراجعه مادر وی به دادسرا در روز سه شنبه ۲۴ اسفندماه، دادستان تهران، جعفری دولت‌آبادی از پذیرش قرار کفالت خودداری کرده و دستور صدور قرار وثیقه‌ی ۲۰۰ میلیون تومانی را داده است.
در این ماه، حقوق این دسته از شهروندان در موارد ذیل نقض گردید:
گزارش آماری
بازداشت 2 مورد
بلاتکلیفی افراد بازداشت شده 3 مورد
جلوگیری از آزادی زندانی تا توجه به تهیه وثیقه درخواستی 1 مورد
اعتصاب غذا 1 مورد
فرافکنی و حاشیه سازی 2 مورد
