ترجمه: ن.نوریزاده (سام.آ) کشورهای طرف پروتکل:
– برای پیشبرد کنوانسیون حقوق کودک و حمایت کامل آن و نشان دادن تعهد و توجه فراوان در جهت اعتلاء و حفاظت حقوق کودک.
– در تایید دوباره حقوق کودکان که مستلزم حفاظت ویژه ای است و دعوت برای ادامه بهبود وضعیت کودکان بدون تبعیض گذاشتن و همچنین برای توسعه و پیشرفت آموزش آنها در شرایط صلح و امنیت.
– بخاطر آشفتگی و اضطرابی که بوسیله جنگ و جدالهای فراوان بر کودکان وارد میشود و نتایج دراز مدت آن برای صلح و امنیت پایدار و پیشرفت کودکان زیان آور است.
– جهت محکوم کردن جنگ که آماج آن کودکان هستند و تهاجم مستقیم بر مواضعی که بوسیله قوانین بین المللی محافظت شده اند و حمله به مکانهای عمومی مانند مدارس و بیمارستانها که کودکان در آنجا حضور(گسترده) دارند.
– با توجه به اساسنامه دادگاه جزایی بین المللی رم، بویژه در مورد جرائم جنگی، سربازگیری و نام نویسی کودکان زیر 15 سال و استفاده آنان در جنگهای ملی و بین المللی که جرم محسوب میشود.
– با توجه به تقویت نمودن جدی مفاد اجرایی کنوانسیون حقوق کودک و نیز احتیاج مبرم برای افزایش حفاظت از کودکان در جنگها.
– با توجه به ماده اول کنوانسیون، انسانی که سن 18 سالگی را تمام نکرده است، کودک محسوب میشود مگر اینکه سن بلوغ از نظر حقوق جاری کشوری کمتر تعیین شده باشد.
– با توجه به توافق یک پروتکل اختیاری برای کنوانسیون حقوق کودک، سن افراد در عملیات جنگی افزایش می یابد و با توجه به اینکه این اقدام یکی از روشها برای حفظ منافع کودکان است و نیز یک مراقبت مهم در تمام فعالیتهای دوران کودکان محسوب میشود.
– با توجه به پیشنهاد صلیب سرخ و هلال احمر در بیست و ششمین کنفرانس بین المللی، دسامبر 1995، کشورهای متخاصم در جنگ باید گامهای موثر و محکمی جهت شرکت نداشتن کودکان زیر 18 سال در جنگ، بردارند.
– با استقبال از رای همگانی، کنوانسیون سازمان بین المللی کار، ژوئن 1999 شماره 182 مبنی بر پذیرش حذف کار کودکان و ممنوعیت فوری استخدام اجباری کودکان برای جنگها.
– با توجه به محکومیت شدید گروهها و دستجات مسلح و مجزا از نیروهای حکومتی، در استخدام، آموزش و بکارگیری کودکان در درون و برون مرزها، جهت جنگیدن و نیز محکومیت افرادی که با علم و آگاهی مرتکب چنین اعمالی میشوند.
– با یادآوری بر تعهدات هر کشور عضو در ادای تعهد و پایبندی به مقررات حقوقی بشردوستانه بین المللی در مواقع جنگ.
– با اصرار بر مواد پروتکل حاضر که بدون تعصب و تبعیض برای اهداف و اصول مندرج در منشور سازمان ملل متحد، ماده 51 و اسناد مربوط به حقوق بشر تدوین شده است.
– با یادآوری به شرایط صلح و امنیت بر پایه احترام کامل به اصول مندرج در منشور و رعایت عملی اسناد و قوانین حقوقی بشردوستانه برای حفاظت کودکان بویژه در خلال جنگها و اشغال سرزمینها بوسیله بیگانگان
– با شناخت به وضعیت اقتصادی، اجتماعی و جنسی کودکان و احتیاجات ویژه آنها و نیز با توجه به آسیب پذیری کودکان در مواقع استخدام و بکارگیری آنها در جنگها و مخاصمات که مخالف پروتکل حاضر است
– با توجه به ضروریات اقتصادی، اجتماعی و سیاسی که سبب میشود کودکان در جنگها حضور یابند
– با توافق و علم و آگاهی و نیاز در تقویت همکاریهای بین المللی برای اجرای پروتکل حاضر و نیز جهت احیای شرایط جسمانی و روانی و بازیابی سلامت اجتماعی کودکان بویژه کسانیکه قربانی جنگها هستند
– با تشویق کردن افراد در حضور و شرکت در اجتماعات بخصوص اجتماعات کودکان و کودکان قربانی جنگها و تشویق به انتشار و اطلاعات و برنامه های آموزشی در ارتباط با اجرای مواد پروتکل
کشورهای عضو مواد زیر را می پذیرند:
ماده اول
کشورهای عضو می بایست اقدامات لازم را بعمل آورند تا مطمئن شوند که در مخاصمات و جنگها، افراد زیر 18 سال در نیروهای مسلح شرکت نداشته باشند.
ماده دوم
کشورهای عضو می بایست مراقب باشند که افراد زیر 18 سال به استخدام اجباری نیروهای مسلح درنیامده باشند.
ماده سوم
1- کشورهای عضو می بایست حداقل سن داوطلبان خدمت در نیروهای مسلح و ملی خود را طبق ماده 38 کنوانسیون حقوق کودک، بند سوم، قرار دهند.(حکومتهای عضو کنوانسیون، افرادی را که به سن 15 سالگی نرسیده باشند، در جنگ شرکت نمی دهند. م)
این ماده متضمن اصولی است که از حکومتها میخواهد اقدامات لازم را برای حمایت افراد زیر 18 سال انجام دهند.
2- هر کشور عضو می بایست متعهد شود که مصوبه و یا پیوستی به این پروتکل مبنی بر اعلام سن خدمت در نیروهای مسلح خود، داشته باشد. همچنین هر کشور عضو می بایست دستورالعمل توضیحی مبنی بر حمایت افراد جهت استخدام در نیروهای مسلح داشته باشد تا بدان وسیله کسی را مجبور به استخدام در نیروهای مسلح نکنند.
3- هرکشور عضوی که اجازه خدمت داوطلبانه به افراد کمتر از 18 سال، در نیروهای مسلح خود میدهد، ملزم به مراقبت و حمایتهایی است که در زیر آورده میشود:
الف) خدمت (در نیروهای مسلح) حقیقتا داوطلبانه باشد.
ب) خدمت با اطلاع و رضایت والدین و یا قیم قانونی فرد باشد.
ج) این اشخاص (والدین و قیم قانونی) می بایست کاملا از وظایفی که فرد در چنین خدمات نظامی با آن روبرو است، مطلع باشد.
د) این اشخاص مدرک معتبر و قابل پذیرش که نشان دهند سن فرد داوطلب است را ارائه بدهند.
4- هر کشور عضو میتواند در هر زمان مواردی را به دبیر کل سازمان ملل متذکر شود. دبیر کل وظیفه دارد که این موارد را در اسرع وقت به اطلاع دیگر کشورهای عضو برساند.
5- بنابر ماده 28 و 29 کنوانسیون حقوق کودک، لازمه افزایش سنی که در بند اول این ماده آمده است، برای مدارسی که تحت کنترل نیروهای مسلح یک کشور عضو است، قابل اجرا نمی باشد.
ماده چهارم
1- گروههای مسلح که مجزا از نیروهای مسلح دولتی هستند، نباید تحت هیچ شرایطی، افراد زیر 18 سال را به استخدام خود جهت شرکت در جنگ درآورند.
2- کشورهای عضو موظف اند اقدامات لازم و عملی را جهت ممانعت از استخدام و بکارگیری اینگونه افراد، انجام دهند. این ممانعت ها شامل بکار بردن اقدامات قانونی مبنی بر جرم شناختن اینگونه اعمال است.
3- کاربرد ماده حاضر نباید تحت تاثیر کشور عضوی که در حال جنگ است، قرار گیرد.
ماده پنجم
هیچکدام از مواد پروتکل حاضر نباید به گونه ای تفسیر شود که از قوانین و مقررات کشورهای عضو و یا قوانین بین المللی و قوانین بشردوستانه بین المللی که همگی برای تحقق بخشیدن و (دفاع) از حقوق کودک وضع شده اند، ممانعت بعمل آورد.
ماده ششم
1- کشورهای عضو می بایست مراحل قانونی و اداری و اقدامات لازم جهت تصویب و اجرای مواد این پروتکل را در دستگاه قضایی خود طی نمایند.
2- کشورهای عضو متعهد می باشند که اصول و مقررات پروتکل حاضر را بطور وسیع و با ابزارهای مناسب به بزرگسالان و کودکان آموزش دهند.
3- کشورهای عضو می بایست اقدامات لازم و عملی را در دستگاه قضایی خود بعمل آورند و مطمئن شوند افرادیکه در نیروهای مسلح استخدام شده اند و یا در جنگها بکار گرفته میشوند، وضعیتشان مخالف مواد پروتکل حاضر نباشد. آنان ملزم هستند افرادی را(که وضعیتشان مخالف مواد پروتکل است) یا از خدمت نظام مرخص نمایند و یا در جنگ شرکت ندهند. همچنین کشورهای عضو موظف اند افراد را بنابر وضعیت جسمانی و روانی آنها بهبود بخشند و کمکهای مناسب و لازم را برای فعالیت اجتماعی مجدد آنها انجام دهند.
ماده هفتم
1- کشورهای عضو می بایست برای به اجرا درآوردن پروتکل حاضر با یکدیگر همکاری نمایند. این همکاریها شامل جلوگیری از هر اقدام و فعالیتی است که باعث به مخاطره انداختن پروتکل میشود. همچنین این همکاریها میتواند در جهت احیا و تجدید دوباره فعالیت اجتماعی کسانی باشد که قربانیان جنگ محسوب میشوند و یا میتواند کمکهای مالی و همکاریهای فنی با یکدیگر و مشاورت با سازمانهای بین المللی باشد.
2- کشورهای عضو موظف اند کمکهای رسمی و چند جانبه ای را (برای اجرای) برنامه های موجود و بنابر مقررات مجمع عمومی از موسسات مالی داوطلبانه درخواست نمایند.
ماده هشتم
1- کشورهای عضو می بایست هر 2 سال یکبار گزارشی جامع به کمیته حقوق کودک ارائه دهند. این گزارش شامل اطلاعات و اقداماتی میباشد که آنها در مورد مواد پروتکل بویژه در مورد سربازگیری انجام داده اند. این مدت 2 سال از زمانی محاسبه میگردد که کشوری پروتکل را پذیرفته باشد.
2- پیرو ارائه گزارش جامع، بنابه ماده 44 کنوانسیون حقوق کودک، کشورهای عضو میتوانند منبعد هر پنج سال یکبار به کمیته حقوق کودک گزارش دهند.
3- کمیته حقوق کودک، ممکن است گزارشات و اطلاعات بیشتری که در ارتباط با مواد اجرایی پروتکل است، از کشورهای عضو در خواست نماید.
ماده نهم
1- پروتکل حاضر برای هر کشوری که کنوانسیون حقوق کودک را پذیرفته است، آماده امضا میباشد.
2- پروتکل حاضر به اضافه مصوبات آن در دسترس تمام کشورها میباشد و (اصل آن) به عنوان سند نزد دبیر کل سازمان ملل است.
3- دبیر کل به سمت امانت دار کنوانسیون و پروتکل حقوق کودک، وظیفه دارد به کشورهای عضو و کشورهائی که کنوانسیون را امضا کرده اند، مطابق ماده 3 اطلاع دهد.
ماده دهم
1- پروتکل حاضر می باید بعد از اینکه یک دهم مصوبات و یا اضافات (تبصره های) آن تایید شد بعد از 3 ماه به اجرا درآید.
2- مهلت به اجرا درآمدن برای کشوری که بعدها به عضویت پروتکل درآمده اند، یک ماه بعد از عضویت آن میباشد.
ماده یازدهم
1- هر دولتی میتواند در هر زمان بوسیله نوشتن نامه به دبیر کل سازمان ملل، اعلان ترک از پروتکل حاضر را نماید و دبیر کل موظف است که آنرا به دیگر کشورها و کشورهای عضو کنوانسیون، اطلاع دهند. همچنین اعلان ترک کشوری، زمانی قابل قبول است که یکسال از وصول یادداشت به دبیر کل گذشته باشد. اگر اعلان ترک از پروتکل، همان سالی انجام گیرد که دولت (ترک کننده) درگیر جنگ است، جوابی به درخواست آن تا قبل از پایان جنگ داده نخواهد شد.
2- این قبیل اعلان ترک، بنابر تعهدی که کشور عضو به پروتکل حاضر و یا هر سندی که قبل از آن زمان داشته است، مورد قبول واقع نمیشود. همچنین این اعلان ترک نباید به ادامه روند موضوعاتی که قبلا تحت رسیدگی کمیته حقوق کودک قرار داشت، لطمه ای وارد کند.
ماده دوازدهم
1- هرکشوری ممکن است اصلاحیه ای (به مواد پروتکل) برای ثبت به دبیر کل سازمان ملل، پیشنهاد کند. دبیر کل موظف است پیشنهاد اصلاحیه را با دیگر کشورهای عضو در میان گذارد و از آنها درخواست نماید تا تشکیل یک کنفرانس جهت بررسی و تبادل نظر و اتخاذ رای پیرامون آن اصلاحیه دهند. در خلال 4 ماه (یعنی از زمانیکه دبیر کل پیشنهاد اصلاحیه را به آگاهی کشورهای عضو رسانیده باشد) اگر حداقل یک سوم کشورهای عضو مایل به مشورت و تبادل نظر پیرامون ماده اصلاحیه شدند، آنگاه دبیر کل موظف است کشورهای عضو را تحت نظارت سازمان ملل گرد هم آورد. اصلاحیه ای که توسط اکثریت کشورهای عضو حاضر پذیرفته شود و رای نهایی از جانب آنها صادر گردد، مورد پذیرش و تصویب مجمع عمومی سازمان ملل قرار خواهد گرفت.
2- اصلاحیه پذیرفته شده زمانی قدرت اجرایی پیدا میکند که بر طبق بند اول پروتکل حاضر، به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل برسد و نیز رای دوسوم اکثریت کشورهای عضو را داشته باشد.
3- از زمانیکه اصلاحیه قدرت اجرایی پیدا کند، کشورهای عضو که آنرا پذیرفته اند ملزم به پیروی و اجرای آن هستند و دیگر کشورها بنابر مقررات پروتکل مقید به آن می باشند.
ماده سیزدهم
1- متن پروتکل حاضر به زبانهای عربی، چینی، انگلیسی، فرانسه، روسی و اسپانیایی است و اعتبار یکسان دارد. پروتکل حاضر در بایگانی سازمان ملل نگهداری خواهد شد.
2- دبیر کل سازمان ملل میبایست رونوشت های گواهی شده پروتکل حاضر را برای تمام کشورهای عضو کنوانسیون و تمام کشورهایی که کنوانسیون را امضا کرده اند، بفرستد.
