بار سنگین فقر بر دوش کولبران (جان برای نان)
هر چند که کولبری از مشاغل کاذب و پرخطر به شمار میرود و از لحاظ قانونی تعریف نشده است، اما عدم برنامه ریزی دولت برای ایجاد شغل در مناطق غربی کشور و نبود امکانات رفاهی و اجتماعی مناسب اغلب شهروندان این مناطق را به سمت کولبری سوق میدهد. حتی در میان کولبرها، جوانانی با تحصیلات عالیه نیز وجود دارند که به دلیل معضل بیکاری، ناچار به کولبری شده‌اند.
زنان و کودکان هم دوشادوش مردان برای امرار معاش و شاید نمردن از گرسنگی این شغل پر مخاطره که بعضا بازی با جان خود است مشارکت دارند.
استان کردستان از نظر تعداد کولبر در صدر آمار‌ها قرار دارد؛ اما به غیر از آن، استان‌های کرمانشاه، ایلام و آذربایجان‌غربی هم دارای تعداد زیادی کولبر هستند .
آشفتگی و عدم وجود نظارت و رویه‌های قانونی برای بازرگانی مرزی از علل مهم وجود این آسیب اجتماعی قلمداد می شود.
سالانه کولبران بسیاری با سنین ۱۳ الی ۶۰ سال، از مسیرهای صعب العبور گذر میکنند اما اگر از سرما و بهمن، سقوط از کوه، رفتن روی مین، غرق شدن در رودخانه یا به سبب تیراندازی نیروهای مرزی بدون اخطار قبلی جان سالم به در ببرند، میتوانند مبلغ ناچیزی کسب کنند و شاید درآمد آنها از ۵ میلیون تومان در ماه عبور نکند.
بیشترین آمار کشته‌شدگان کولبر به شهرهای پاوه، گیلانغرب، قصرشیرین، بانه، اشنویه، مریوان، سردشت، نوسود ، پیرانشهر، بوکان و کرمانشاه تعلق دارد.
بر اساس گزارش سازمان حقوق بشری کردپا، مجموع کشته و زخمی‌شدن کولبران، از ابتدای سال ۱۳۹۰ تا پایان سال ۱۴۰۱، متاسفانه مجموع ۱۹۵۶ کولبر در کردستان ایران را نشان میدهد.
هنوز چهره یخ زده و بی جان فرهاد خسروی کودک کولبر ۱۴ ساله ای که در آغوش برادرش پس از دو روز در ارتفاعات مرزی مریوان پیدا کردند، از یادها فراموش نشده است و این نشان دهنده فاجعه اقتصادی و انسانی در این مناطق ست.
و متاسفانه تنها در سال ۱۴۰۲ شمسی، جمعا ۴۴۴ کولبر در مناطق مرزی و مسیرهای بین جاده‌ای استان‌های آذربایجان غربی، کوردستان و کرمانشاه کشته و زخمی شده‌اند، که در بین آنها ، ٣٧ نفر کودک زیر ١٨ سال بوده اند.
رضا نظری و سیامک یونسی هم از جمله کولبرانی هستند که در روزهای ابتدایی سال ۱۴۰۳ مورد اصابت گلوله نیروهای انتظامی قرار گرفته و جان خود را از دست دادند.
یکی از عوامل اصلی گسترش این عمل خطرناک، نبودن فرصت‌های شغلی، همچنین فراهم نبودن سیستم سرمایه‌گذاری در شهرهای مرزی به‌خصوص استان کردستان به دلیل قرار نداشتن در طرح‌های عمرانی است که باعث سیل عظیم هجوم کارگران به سوی کولبری شده‌است.
ما فعالین حقوق بشر در راستای حقوق ذاتی و شهروندی با استناد به اعلامیه جهانی حقوق بشر بخصوص ماده ۳ : حق حیات برای همه ماده ۶: ارزش انسان در همه جا ماده ۸: رعایت حقوق انسانی توسط قانون ماده ۲۲: حق امنیت اجتماعی، مالی، فرهنگی ماده ۲۳: حق امنیت کار و با اشاره به قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران که در اصل ۲۸: حق امنیت کار اصل ۲۹:حق خوراک، مسکن، مراقبتهای طبی و خدمات لازم اجتماعی برای همه اصل ۳۴: رعایت حقوق انسانی توسط قانون اصل ۳۹: ارزش انسانی در همه جا، تاکید داشته و معترض به عملکرد دولتمردان و قوانین در رابطه با حقوق کارگران بخصوص کولبران (جلوگیری از کشتن و آسیب رسانی به ایشان ) هستیم خواستار ایجاد شغل متناسب با شخصیت مردم ایران و اجرای قوانینی برابر برای تمامی شهروندان ایران میباشیم.
۱۵۸۵
کانون دفاع از حقوق بشر در ایران
نمایندگی منطقه اروپا
