1. قدرت بی‌قدرتان
نویسنده: واتسلاف هاول ترجمه: احسان کیانی‌خواه، واتسلاف هاول در این کتاب که در سال ۱۹۷۸ و پس از سرکوبی بهار اصلاح‌طلبی در پراگ منتشر شد، درباره ماهیت یک نظام ایدئولوژیک جدید به اسم (پساتوتالیتر) حرف می‌زند. موضوعی که از عوامل بیداری مردم چکسلواکی و وقوع انقلاب مخملین به رهبری هاول شد. واتسلاف هاول در این اثر نظام پساتوتالیتر را نوعی از رژیم تمامیت‌خواه توصیف کرده است که از پایه و اساس با دیکتاتوری کلاسیک فاصله و با دریافت معمول از توتالیتریسم (تمامیت‌خواهی) تفاوت دارد. او ماهیت این نوع رژیم را شگفت‌انگیز می‌داند چون به اسم آزادی، کارگران و انسان‌ها، آنها را به بردگی می‌گیرد و به نام دموکراسی انتخاباتی نمایشی برگزار می‌کند و به نام جریان آزاد، اطلاعات و آزادی بیان، انسان‌ها را از شنیدن و خواندن دیدگاه‌های مختلف محروم می‌کند. این رژیم همه چیز را جعل و وارونه نشان می‌دهد و وانمود می‌کند به حقوق بشر احترام می‌گذارد؛ اما درواقع همیشه در حال وانمود کردن با دستانی پوشیده در دستکش‌های ایدئولوژیک است. برای همین است که زندگی در چنین نظامی، آکنده از دورویی و ریا و دروغ است. لازم نیست مردم همه دروغ‌ها و مغلطه‌های این نظام را باور کنند، اما باید چنان رفتار کنند که گویی باورشان دارند، یا دست کم در سکوت از کنارشان بگذرند. لزومی ندارد این دروغ‌ها را بپذیرند. کافی است بپذیرند که با این دروغ‌ها و در بطن آنها زندگی کنند، زیرا بدین‌ترتیب بر نظام صحه می‌گذارند.
۲. مروری در واقعه ۱۵ خرداد ۴۲
اثر ایرج پزشک‌زاد، او در این کتاب به نقش آیت‌الله خمینی در جریانات قبل و بعد از 15 خرداد 1342 می‌پردازد و دستاوردهای این رویداد را برای به قدرت رسیدن او برجسته می‌کند. همچنین رساله‌ای پیرامون کاپیتولاسیون و روند و ابعاد آن در سال 1343 در ضمیمه‌ی کتاب آمده است.
۳. مفت‌خورهای پرمدعا
نویسنده: عزیز نسین ترجمه: رضا همراه، دیگر هیچ کس به کارها و حرف‌های (بالاتر از همه) اعتماد نداشت و به دستورات او اهمیت نمی‌دادند سروصدای مردم هم بلند شد و ملت از شدت ناراحتی شروع به داد و فریاد و ناسزاگویی کردند و دست به انقلاب زدند و در زندان‌ها را باز کردند و مظلومات را نجات دادند.(بالاتر از همه) که این صداها را شنید و اقدامات ملت را دید چون کاری از دستش ساخته نبود از فرط ناراحتی شروع به خوردن ناخن‌هایش کرد بعد نوبت به انگشتانش رسید. انگشت‌ها که تمام شد گوشت‌های تنش را خورد. کار به جایی رسید که فقط سر و صورت او باقی ماند. ولی این سر و صورت خونی در همان حال هم به اطراف می‌پرید و ملت را تهدید می‌کرد که چنین و چنان خواهم کرد. هر بار که دهان او باز می‌شد دود غلیظی از وسط لب‌هایش بیرون می‌آمد و به اطراف پخش می‌شد.
۴. آرزوهای بر باد رفته
نویسنده: انوره دو بالزاک، ترجمه سعید نفیسی، رمانی است دنباله‌دار که توسط نویسنده اهل فرانسه نوشته شده است. این کتاب یکی از آثار مشهور ادبی جهان است. هنر عمده بالزاک در نویسندگی اینست که جزییات عصر خود را با دقت و باریک – بینی و نکته پردازی شگرفی بیادگار گذاشته است این کتاب او مناسبت تامی بازندگی آرزوهای برباد رفته عصر امروز ایران دارد، زیرا مادرین زمان گرفتار همان مراحلی هستیم که در صد و چند سال پیش بالزاک شاهد آن بوده و به بهترین وجهی زندگی اجتماعی و سیاسی و مخصوصاً محیط سیاسی وادبی و روزنامه نویسی و کتاب فروشی روزگار خود را که شباهت بسیار عجیبی باروزگار ما دارد بیان کرده است. شاید نویسندگان ما نیز این راه را بروند و ازین سرمشق بالزاک برخوردار شوند و آیینه ای زدوده و روشن بین از زندگی امروز برای آیندگان بگذارند زیرا که یگانه مأموریت انسانی و جهانی نویسندگان اینست که زندگی خود را در آثار خویش جاویدان بگذارند.
۵. پوست انداختن
نویسنده: کارلوس فوئنتس، نویسنده و سیاستمدار مکزیکی است که در سال 1928 متولد شد. پدر او از سیاست‌مداران مکزیک بود به همین دلیل او زندگی کردن در کشورهای مختلفی را تجربه کرد. مدتی اقامت در آمریکا سبب شد تا با زبان انگلیسی نیز آشنا شود. فوئنتس پس از پایان تحصیلاتش، شغل پدرش را ادامه داد و به عنوان سفیر در کشورهای مختلف فعالیت کرد. اما بعد از اینکه دانشجویان مکزیکی در سال 1968 توسط ارتش به گلوله بسته شدند، از سمت خود در سفارت استعفا کرد. فوئنتس به عنوان یکی از مطرح‌ترین نویسندگان اسپانیایی‌زبان شناخته می‌شود و دارای احترام بسیار زیادی بین سیاست‌مداران و اهالی ادبیات است. پس از فوت او در سن 83 سالگی رییس‌جمهور وقت مکزیک، (فلیپ کالدرون) از او به عنوان افتخار مکزیک و نویسنده‌ای جهانی یاد کرد. با توجه به تم سیاسی که فوئنتس داشت، بیشتر داستان‌های او درونمایه سیاسی دارد. او با استفاده از وقایع سیاسی به خصوص شرایط سیاسی مکزیک، قصه‌های خود را روایت می‌کرد. فوئنتس آثارش را به صورت لایه‌به‌لایه می‌نوشت و در آنها تاریخ مکزیک و اساطیر نقش ویژه‌ای داشتتند. او با سبک نویسندگی منحصر‌به‌فردش که برای فهم بهتر داستان خواننده را همکار خود قلمداد می‌کند، جان جدیدی به ادبیات مکزیک داد و به عنوان نویسنده‌ای جهانی خود را مطرح کرد.
۶. تورم و اخلاق
نویسنده: اندرو دیکسون وایت، تجربه‌‌های تاریخی بسیاری برای اثبات نسبت وضعیت اخلاق و اقتصاد یک جامعه وجود دارند. نگاهی سرسری به تاریخ هم، به خاصه تاریخ در سده‌های اخیر، نشان می‌دهد که چگونه، بی‌ثباتی و عدم امنیت اقتصادی، رواج سوداگری و دلالی، برساختن یک طبقه‌ی اجتماعی قلیل فرادست ثروتمند علیه اکثریت فرودست و درنهایت فقر و محنت، می‌تواند همه‌ی ارزش‌های اخلاقی و انسانی را در بازه‌ی زمانی بسیار کوتاهی نابود کند. تجربه‌ی فرانسه‌ی پس‌از انقلاب کبیر نشان می‌دهد که یک اقتصاد ویران‌شده، حتی می‌تواند جامعه‌ای با آرمان‌های انسانی به‌شدّت مترقی را نیز به قهقرای رذیلانه‌ترین خصایل اخلاقی فرو بغلتاند. کتاب (تورم و اخلاق) یکی از کوچک‌ترین و موجزترین کتاب‌هایی‌ست که به بهترین شکل ممکن وضعیت فروپاشی جامعه‌ای را نشان می‌دهد که قرار بود آزادی و برابری را برای شهروندانش به ارمغان بیاورد ولی درنهایت با تصمیم‌های بلاهت‌بار اقتصادی، نه‌فقط ارزش پول ملی و وضعیت معیشت اکثریت مردمش را بلکه همه‌ی ارزش‌های انسانی و اخلاقی‌اش را به سرحدات نابودی رساند. اندرو دیکسون وایت، نویسنده، سیاستمدار و پژوهشگر آمریکایی در این کتاب با زیر نظر گرفتن بلایی که چاپ بی‌رویه‌ی پول کاغذی بی‌پشتوانه بر سر اقتصاد فرانسه‌ی پس از انقلاب 1789 آورده، نشان می‌دهد که هیچ چیزی در یک کشور از گزند و آسیب تورم در امان نیست و نخواهد بود. تورم و اخلاق، کتاب کوچکی‌ست که به استناد فکت‌های تاریخی‌اش به دوره‌ی زمانی کوتاهی در فرانسه می‌پردازد، اما درواقع حدیث نفسی‌ست برای همه‌ی مردمانی که نابلدی‌ها و ندانم‌کاری‌های حوزه‌ی سیاست، فرهنگ و اقتصاد سردمدارانشان، کشورشان را در سراشیبی سقوط و فروپاشی قرار داده است.
۷. کاوش‌های باستان‌شناسی رودبار گیلان
نویسنده: علی حاکمی به کوشش: شاهین آریامنش، این کتاب درباره کاوش‌های باستان‌شناسی زنده‌یاد علی حاکمی در محوطه‌های باستانی رودبار همچون کلورز، جوبن و نصفی است. در این کاوش ها که از سال ۱۳۴۳ تا سال ۱۳۴۷ انجام شد اشیاء باستانی زرین و سیمین و مفرغین و سفالین ارزنده ای به دست آمد که بیشینه آن ها مربوط به دوره آهن است. افزون بر اشیاء دوره آهن، شماری از اشیاء متعلق به دوره های هخامنشی، اشکانی و ساسانی است. این کتاب صرفاً بر اساس هر آن چه زنده یاد حاکمی به صورت نوشته و عکس و اسلاید و طرح از خود به جا گذاشته بود تدوین شده است. امروزه برخی از دیدگاه های حاکمی پذیرفتنی نیست. با این حال انتشار این اسناد و تصویرها و طرح ها پرتوی بر کاوش‌های باستان‌شناسی رودبار گیلان – هر چند به صورت اندک می‌اندازد. این کتاب شامل سه فصل است. فصل نخست جغرافیا و تاریخ گیلان از آغاز تا صدر اسلام نام دارد که زنده یاد حاکمی آن را نگاشته بود که بنا به پیشنهاد دکتر حسنعلی حاکمی، پسر وی بهتر دیده شد در این کتاب چاپ شود. فصل دوم گزارش کاوش‌های کلورز است که در پایان آن سخنرانی‌های زنده یاد حاکمی در ارتباط با کلورز آورده شده است. فصل سوم، گزارش کاوش در محوطه های جوبن و نسفی است. در پایان نیز تصویرهایی رنگی و مطلوب از یافته‌های رودبار منتشر شده است.
۸. استبداد (بیست درس از قرن بیستم)
نویسنده: تیموتی اسنایدر ترجمه: پژمان طهرانیان، این کتاب برای اولین بار در سال 2017 به انتشار رسید. در روز نهم نوامبر، میلیون‌ها آمریکایی با حقیقتی دور از تصور روبه‌رو شدند: انتخاب دونالد ترامپ به عنوان رئیس جمهور. برخلاف همه‌ی پیش‌بینی‌ها، یکی از منفورترین نامزدهای ریاست جمهوری در تاریخ برنده‌ی رقابت شده بود و به صدر قدرت رسیده بود. تیموتی اسنایدر با ارائه‌ی بیست درس از تاریک‌ترین لحظات قرن بیستم، به مخاطب نشان می‌دهد که امید همچنان در قرن بیست‌ویکم زنده و پابرجاست. اسنایدر عقیده دارد که با درس گرفتن از اشتباهات گذشته که منجر به قدرت‌گیری فاشیسم، نازیسم و کمونیسم شد، می‌توان مسیری جدید در پیشروی آینده‌ی بشر باز کرد.
۹. تولد زیست سیاست
اثری نوشته میشل فوکو ترجمه رضا نجف‌‌زاده است، که نخستین بار در سال ۲۰۰۴ چاپ شد. ویژگی‌های مشخص هنر لیبرال حکومت‌داری که در قرن هجدهم سازماندهی شدند، چه چیزهایی هستند؟ چه بحران‌هایی در حکومت، جهان کنونی را تبیین می‌کنند و این بحران‌ها باعث به وجود آمدن چه انواعی از حکومت های لیبرال شده‌اند؟ اینها سؤالاتی هستند که میشل فوکو در پژوهش خود درباره دو مکتب برجسته نئولبرالیسم در قرن بیستم، یعنی اردولیبرالیسم آلمانی و نئولیبرالیسم مکتب شیکاگو، به آنها می‌پردازد. کتاب تولد زیست سیاست، مسائلی را در رابطه با فلسفه سیاسی و سیاست‌های اجتماعی مطرح می‌کند که در مرکز مباحثات امروزی درباره نقش و جایگاه نئولیبرالیسم در سیاست‌های قرن بیستم قرار دارند.
۱۰. نیما یوشیج
نوشته شروین وکیلی، نیما یوشیج، با نام قبلی علی اسفندیاری، شاعری پیشرو بود که با درهم شکستن قواعد شعر کلاسیک، سبک جدیدی را در شعر ابداع کرد و آن را (شعر نو) نامید. نوآوری نیما، مانند هر پدیده جدید دیگری، ابتدا با مخالفت و حتی دشمنی روبه‌رو شد و سروده‌های او را ناهمخوان با قواعد شعری نامیدند؛ اما نیما با استواری در راه درستی که پیش گرفته بود، ثابت کرد که شعر نو، در مسیر و ادامه راه شعر کلاسیک است.
۱۱. بدعت ها و بدایع نیما یوشیج
نوشته: مهدی اخوان ثالث، در این مجموعه‌ای از چند مقاله او در مورد نیما یوشیج کنار هم قرار گرفته و به نوعی ادای دین شاگرد در حق استاد و معرف آرا و بدایع نیما یوشیج است. در میان شاعران نیمایی، م. امید از متعهدترین افراد بود که بیش از هر شاعر دیگری به ذهنیات، و نحوه بیان نیما وفادار ماند. می‌توان گفت سهمی که مهدی اخوان ثالث و احمد شاملو در معرفی شعر نیما به محافل ادبی داشته‌اند، بسیار در پذیرش آن به عنوان سبکی نو و سپس شکوفایی‌اش نقش داشته است. اخوان هم همچون نیما نشان داد که صرف بدیع بودن زبان، به اثر رنگ تازگی نمی‌بخشد و این فکر و نگاه شاعر است که باید نو شود. نثر کتاب بدعت‌ها و بدایع نیما یوشیج از همان طنین دلنشین و فضای گرم نوشته‌های مهدی اخوان ثالث برخوردار است و مانند دیگر آثار وی، رد ذوق شاعر بر مطالب کتاب دیده می‌شود. م. امید ساختار این کتاب را به این شکل طراحی کرده که در آن، طی هر بخش به یکی از تصرفات زبانی و شاعرانه نیما اشاره می‌کند و سپس در بحث با یک چهره فرضی، که به نظر می‌رسد ترکیبی از آرای ادیبان مخالف نیما را ارائه می‌کند، به عرضه نمونه‌هایی از بزرگان شعر و ادب فارسی می‌پردازد و به این شکل تصرفات نیما را توجیه می‌نماید. در مجموع این کتاب و دیگر آثار م. امید، خوانندگان را بیشتر با شعر نوی نیمایی و عملکرد ادبی نیما یوشیج آشنا می‌کند.
۱۲. اقتصاد و سیاست خارجی عصر صفوی
نوشته رودلف پ. متیترجمه حسن زندیه، این کتاب شامل چهار مقاله از دکتر متی درباره تاریخ صفوی است، که هر یک در نوع خود بدیع و ارزشمند بوده و می‌تواند در شناخت تاریخ این دوره مفید و مؤثر واقع شود؛ به ویژه که این مقالات عمدتاً متکی بر اسناد و مدارک آرشیوهای کشورهایی است که از دسترس محققان ایرانی دور مانده است. نویسنده در فصل نخست کتابش دیپلماسی ایران در قبال عثمانی طی دوره سلطنت شاه سلیمان اول را مورد بررسی قرار داده است. در فصل دوم به تجارت طلا در اواخر عصر صفوی بین و نیز و سورات پرداخته و در فصل سوم نیز تجار عصر صفوی را مورد مداقه قرار داده است. فصل پایانی این کتاب به ادغام ضرابخانه و وخامت مسکوکات در اواخر دوره صفوی می‌پردازد.
