انسانهائی دردمند از غیرت و خجلت خانواده که برای کسب نان روزانه خود و خانوادهایشان از دل کوه‌های سخت در گرمای جهنمی تابستان و در برف و بوران استخوان‌سوز و طاقت فرسای زمستان، جان را سرمایه می کنند، همسران و پدران زحمتکشی که از شرمندگی خود در مقابل خانواده شرم دارند و با کوله باری سنگین تر از جسم و جانشان از مسیرهای صعب العبوری گذر می کنند که حتی چهارپایان هم توان گذشتن از آن را ندارند و در نیمه های راه جان می‌بازند، می روند تا با درآمد حاصل از جابجائی کالاهای مورد نیاز مردم، شاید، شاید و باز هم شاید بتوانند سربلند به خانه برگردند و آنانکه اندک سرمایه ای دارند و وسیله ای برای حمل مواد سوختی، سوختبری می کنند و به رغم داشتن وسیله ای برای حمل کالا، نه تنها مصیبت هایشان کمتر از کولبران نیست بلکه، چه بسیارند سوختبرانی که در این راه سوخته اند و فقط خاکستری از آنان بر جای مانده است زیرا:
دولت جمهوری اسلامی ایران در کردستان و دیگر شهرهای مرزی
نه هیچ تسهیلاتی برای زندگی و کار آنان پیش بینی کرده است و نه هیچ کارخانه و کارگاهی، نه دربخش دولتی و نه خصوصی، طبق آمارهای اعلام شده از سوی سازمان های حقوق بشری: در سال ۹۷ دستکم ۱۰۴کولبر و در سال ۹۸ نیز تعداد ۶۸ کولبر جان خود را از دست داده اند واین آمار در سال ۹۹ نیز همچنان در حال تکرار است تا بدانجا که فقط در سه ماهه اول سال ۹۹ تعداد کشته شده گان کولبری ۲۰ نفر و زخمی شده گان نیز فراتر از۵۰ نفر بوده اند، ناگفته نماند که آمار سوختبران کشته و زخمی شده در این مجموعه منظور نگردیده است.
به منظور ایجاد شرایط بهتر برای کولبران، طرح ها و برنامه های بسیاری مطرح شد و مسئولان تحت عنوان «سازماندهی کولبران استانهای غربی» مصاحبه ها انجام دادند، عکس گرفتند و فیلم و از رسانه های تحت فرمانشان منتشر ساختند اما هیچکدام ازآنها، نه به سرانجام رسید و نه اجرایی شد،از اجازه ورود و خروج کالاهایشان از بازارچه‌های رسمی مستقر در مرزها و دادن کارت پیله‌وری گرفته تا طرح ناکام مانده ی بیمه شدن آنها و اینک بحران کرونا و کسادی بازار کار هم زخمی عمیقتر شده است بر جسم و روح دردمند این قشر از جامعه کارگری که هیچ مرحم التیام بخشی برای آن ندارند چرا که :
کولبری شغل نیست، سوختبری هم، بلکه یک بی عدالتی آشکار و تحمیل شده است از سوی دولت جمهوری اسلامی ایران.
کولبری شغل نیست و دستورالعمل مدونی هم ندارد، سن، تحصیلات، جنسیت، تخصص و …. مطرح نیست، اینکه چه افرادی، در چه استان هایی، با چه مشخصات خانوادگی، برای امرار معاششان کولبری می‌کنند هم در هیچ کجا به ثبت نرسیده است، فقط ناچاری، درماندگی و نیاز تنها مدارک لازم برای آغاز بکار اقشار مختلف جامه می شود از زن و مرد و کودک و نوجوان ۱۴ الی ۱۵ ساله تا مردان و زنان میانسال تا ۷۰..
کولبری شغل نیست و شهریار حیدری مدیرکل امور مرزی وزارت کشور، تعریفی روشن تر داشته و گفته اند: کولبری فعالیتی موقت است نه یک فعالیت پایدار، یعنی یک شغل ناپایدار است و امتیازات درنظرگرفته‌شده نیز موقتی است، بنابراین بحث بیمه هم برای آنها منتفی است.
همه انگشتان «کاک احمد» سیاه شده اند و تعدادی هم افتاده‌اند، باید قطع شوند اما این عمل هزینه دارد و او ناتوان از تامین، درد هم امانش را بریده است، و این تمامی دستمزد کولبری اوست پس ازیک شبانه روز زیر برف ماندن، سرمای طاقت سوز آن شب دستمزد و کالا و انگشتان «کاک احمد» را با هم به یغما برد.
در میان کولبران و سوختبران کاک احمد ها بسیارند و همچنین پرسش های بی پاسخ مانده: مسئولیت دولت در قبال این شهروندان که ازهیچ حقوق شهروندی برخوردار نیستند چیست؟ اینگونه افراد برای تأمین هزینه‌های زندگی خود چه می توانند انجام دهند؟ راه کار دولتمردان برای حمایت و تامین نیاز های اولیه کاک احمدها ی مناطق مرزی چیست؟
اوضاع سوختبران هم به همین منوال است، کارگرانی که در ازای دستمزدی ناچیز، سکه جان خود را ودیعه نانشان می سازند و راهی جاده هایی می شوند که هیچ اطمینانی را برای بازگشت از آن ندارند چرا که اتش به اختیاران مسلح به بهانه مرزداری در کمین نشسته اند و این است تنها جزئی از کل مطالبات کارگران که دولت جمهوری اسلامی ایران موظف به پرداخت آن است:
مادهٔ ۲۳از اعلامیه جهانی حقوق بشر: حق داشتن شغل دلخواه,شرایط کاری منصفانه و بیمه بیکاری، حق برخورداری از مزد برابر برای کار برابر، حق برخورداری از مزد منصفانه برای تامین خود و خانواده ، حق برخورداری از تامین اجتماعی، حق تشکیل اتحادیه صنفی و یا عضویت در آن
ماده۲۵: حق خوراک و مسکن و مراقبتهای طبی و خدمات لازم اجتماعی برای همه باید توسط دولت فراهم گردد.
هدف سوم از اهداف۱۷گانه سند۲۰۳۰یونسکو: تضمین زندگی سالم و ترویج رفاه برای همه در تمام سنین
هدف هشتم: ترویج رشد فراگیر و پایدار اقتصادی، اشتغال کامل و مولد و شغل مناسب برای همه.
۱۳۰۶
کانون دفاع از حقوق بشر در ایران
کمیته دفاع از حقوق کار و کارگر
