تهیه و تنظیم: فرشید شهیدی کاویانی
ماده ۱۸ اعلامیه جهانی حقوق بشر
هر کس حق دارد که از آزادی فکر، وجدان و مذهب بهره‌مند شود. این حق متضمن آزادی تغییر مذهب یا عقیده و ایمان می‌باشد و نیز شامل تعلیمات مذهبی و اجرای مراسم دینی است. هرکس می‌تواند از این حقوق یا مجتمعاً به‌طور خصوصی یا به‌طور عمومی برخوردار باشد.
گزارش پیش رو دربردارنده اطلاعات آماری نقض حقوق اقلیت‌های دینی در ایران تا پایان اسفندماه 1392 شمسی است. این گزارش به‌صورت آماری-تحلیلی ارائه می‌شود، مسلماً به دلیل عدم اجازه دولت ایران به مدافعان حقوق بشر جهت فعالیت به‌خصوص در حوزه گزارشگری نقض حقوق بشر و همین‌طور ممانعت از گردش آزاد اطلاعات و بالطبع به رسمیت نشناختن حوزه مستقل در فعالیت‌های مدنی از سوی دولت ایران، در حال حاضر مسئله گزارشگری، امری دشوار و خطیر با محدودیت‌های فراوان در ایران محسوب می‌شود.
در چنین شرایطی بدیهی است مدافعان حقوق بشر علیرغم دشواری بسیار، تنها می‌توانند حجم بسیار اندکی از نقض گسترده حقوق بشر در ایران را دیده‌بانی کرده و یا امکان تحقیق و مستند کردن در رابطه با گزارش‌های سایر گروه‌ها و رسانه‌ها را بیابند.
فشار بر اقلیت‌های دینی همچنان ادامه دارد
در اسفندماه گذشته سازمان ملل متحد با صدور بیانیه‌ای مدعی شد، دولت روحانی علیرغم وعده‌هایش در هیاهوی انتخاباتی آزادی‌ها در ایران را افزایش نداده است، از سوی دیگر احمد شهید، گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد در مورد وضعیت حقوق بشر در ایران، در تازه‌ترین گزارش خود که ۲۲ اسفند منتشرشده است، به مواردی مانند اعدام‌ها، نقض اساسی حقوق شهروندی و اقلیت‌ها، عدم استقلال سازوکار قضایی و دیگر موارد نقض حقوق بشر هشدار می‌دهد.
اهل سنت
اهل سنت خواستار امنیت و اخوت هستند، انتظار دارند که آزادی مذهبی مراعات شود و این خواسته تک‌تک جامعه اهل سنت است. انتظار آن است که جامعه اهل سنت در شهرهای بزرگ کشور مثل اصفهان و دیگر شهرها آزادانه بتوانند نماز بخوانند و به تعلیم فرزندان خود مشغول باشند. این انتظار کاملاً معقول و قانونی است. اینکه اهل سنت بتواند در هر شهری که نیاز دارد مسجد بسازد و نماز جمعه و نماز عید بخواند و از آزادی کامل برخوردار باشد، انتظاری کاملاً قانونی بوده و خواسته‌ای زیاده‌خواهانه نیست. اهل سنت معتقد است که حق مردم باید رعایت شود و کسی به خاطر مذهب از حقوقش محروم نشود، زیرا رعایت حقوق ملت باعث اتحاد و نزدیکی می‌شود.
«مراعات حقوق قانونی اهل سنت، خواسته همه اهل سنت است. شیعه و سنی ایرانی هستند. ایران نه‌فقط متعلق به شیعه است و نه‌تنها متعلق به سنی است، لذا نباید حقوق این دو گروه در کشور متفاوت باشد.»
رژیم ایران طبق برنامه‌ای که جدیداً آن را طراحی کرده می‌خواهد آمار زندانیان اهل سنت در زندان رجایی شهر را کاهش دهد، بدون اینکه آن‌ها را آزاد کند، تعداد زیادی از زندانیان اهل سنت را به زندان‌های مختلف انتقال داده که غالباً به شهرهای خودشان فرستاده نشدند.
آگاهان به مسائل اهل سنت در ایران معتقدند که اهل سنت بدترین دوران پس از انقلاب ۱۳۵۷ را پشت سر می‌گذارند. آن‌ها همچنین هشدار می‌دهند که ادامه روند کنونی وحدت شیعه و سنی» در کشور را به مخاطره خواهد انداخت.
زندانیان اهل سنت که به خاطر تبلیغ دینی با اتهاماتی مانند اقدام علیه امنیت ملی مواجه هستند حکم محاربه در دست دارند در زندان و در فضای نامناسبی دوران زندان خود را می‌گذرانند و به‌صورت مدام از سوی مأموران زندان به دلیل عقیده‌شان مورد بی‌احترامی قرار می‌گیرند.
در اسفندماه گذشته نیز روند جفا بر اهل سنت ادامه یافت به‌گونه‌ای که حقوق شهروندان سنی مذهب در موارد زیر نقض گردید.
گزارش آماری
انفرادی یا انتقال به بند زندانیان خطرناک یا مکان نامعلوم 7 مورد
بازداشت و بلاتکلیفی 23 مورد
عدم رسیدگی به بیماران زندانی 1 مورد
قتل و خشونت 1 مورد
یورش، توهین، تهدید، آزار و اذیت 2 مورد
فرافکنی و حاشیه‌سازی 1 مورد
بهاییان
ایران، کشوری که در آن بهاییان یکی از بزرگ‌ترین اقلیت مذهبی را تشکیل می‌دهند، آئین بهایی هنوز یک «فرقه مرتد» تلقی می‌شود. از انقلاب اسلامی ۱۹۷۹ میلادیتاکنون، بهاییان به‌طور سیستماتیک و روشمند از دسترسی به تحصیلات عالی و همچنین حق اشتغال محروم بوده‌اند؛ و همواره در معرض دستگیری‌های بدون مجوز قانونی و حبس قرارگرفته‌اند. آن‌ها هرگز قادر نبوده‌اند به‌طور علنی از تعالیم دینی خود پیروی کنند.
در اسفندماه گذشته نیز روند جفا بر بهاییان ادامه یافت به‌گونه‌ای که حقوق شهروندان بهایی در موارد زیر نقض گردید.
گزارش آماری
بازداشت و بلاتکلیفی 7 مورد
محکومیت به زندان 4 مورد
فرافکنی و حاشیه‌سازی 1 مورد
مسیحیان
جمهوری اسلامی کمر به نابودی مسیحیت بسته است، واقعیتی است تلخ در مورد جفا بر مسیحیان ایران؛ مسیحیانی که به خاطر دگراندیشی و تغییر دین از سوی حکومت مذهبی جمهوری اسلامی مورد اتهام و محکومیت قرار می‌گیرند. ضرب و شتم، شکنجه و تهدید به مرگ برای مسیحیان ایرانی تبدیل به امور عادی شده است.
جفا بر مسیحیان در کشورهای اسلامی رو به رشد است و روزانه مسیحیان بسیاری از سوی مسلمانان مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرند. در جمهوری اسلامی ایران نیز، تعداد بی‌شماری از مسیحیان به خاطر تغییر دین و فعالیت‌های مذهبی‌شان زندانی‌شده، مورد اتهام و محکومیت قرار می‌گیرند. لازم به توضیح است که جمهوری اسلامی ایران در ابتدای سال 2014 میلادی در رتبه نهم رده‌بندی کشورهایی قرار گرفت که مسیحیان را به‌شدت آزار می‌رسانند.
در اسفندماه گذشته نیز روند جفا بر مسیحیان ادامه یافت به‌گونه‌ای که حقوق شهروندان مسیحی در موارد زیر نقض گردید.
گزارش آماری
احضار و بازجویی 1 مورد
بازداشت و بلاتکلیفی 3 مورد
محرومیت از حق ملاقات و تماس تلفنی یا سایر حقوق زندانیان 1 مورد
یورش، توهین، تهدید، آزار و اذیت 1 مورد
فرافکنی و حاشیه‌سازی 1 مورد
دراویش
دراویش گنابادی جمعیتی چندمیلیونی از دراویش شیعه را در سراسر ایران شامل می‌شوند که سبک دین‌داری صوفیانه متفاوتی با تشیع فقاهتی رهبران جمهوری اسلامی دارند و خود را جمعیتی خواهان صلح و برادری و البته غیرسیاسی می‌دانند. اعتقادات دراویش گنابادی، گستردگی پیروانشان در سراسر کشور و پیروی آن‌ها از نظرات قطب دراویش و رهبر معنوی‌شان، دکتر نورعلی تابنده، از سوی جمهوری اسلامی تهدیدی امنیتی به‌حساب می‌آید. سابقه سیاسی و اجرایی دکتر تابنده در اوایل انقلاب و اعتبار و محبوبیت ویژه‌ای که در میان پیروانش و در جامعه دراویش دارد، بر نگرانی مقامات امنیتی افزوده است.
طی سالیان گذشته حکومت ایران برخلاف تعهدات بین‌المللی خود درزمینهٔ احترام به میثاق حقوق مدنی و سیاسی و موازین حقوق بشر، ازجمله حق آزادی مذهب که شامل آزادی ابراز مذهب یا معتقدات خود در عبادات و اجرای آداب و اعمال و تعلیمات مذهبی می‌باشد، نه‌تنها حق برگزاری مناسک و مراسم مذهبی برای دراویش گنابادی را زیر پا گذاشته است بلکه به برخورد قضایی و امنیتی با آنان پرداخته است.
در اسفندماه گذشته نیز روند جفا بر دراویش ادامه یافت به‌گونه‌ای که حقوق آنان در موارد زیر نقض گردید.
گزارش آماری
احضار و بازجویی 5 مورد
اعتصاب (غذا،ملاقات یا امتناع از درمان) 22 مورد
بازداشت و بلاتکلیفی 2 مورد
برهم زدن مراسم مذهبی 2 مورد
قتل و خشونت 1 مورد
توقیف، مصادره اموال و تخریب اماکن 1 مورد
فرافکنی و حاشیه‌سازی 1 مورد
سایر اقلیت‌های دینی
در پاسخ به گزارش سالانه گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد،. مقامات رژیم جمهوری اسلامی گفته‌اند که در ایران تنها اقلیت‌های مذهبی غیرمسلمان» زرتشتی، مسیحی و یهودی (کلیمیان ایران) به رسمیت شناخته‌شده‌اند.
در اسفندماه گذشته نیز روند جفا بر سایر اقلیت‌های دینی ادامه یافت به‌گونه‌ای که حقوق آنان در موارد زیر نقض گردید.
گزارش آماری
برهم زدن مراسم مذهبی 1 مورد
یورش، توهین، تهدید، آزار و اذیت 1 مورد
