حق خروج از کشور، فارغ از جنسیت:
امروزه با توجه به پیشرفت فرهنگ در جوامع مختلف و نیز دستیابی به برابری جنسیتی بیشتر در این جوامع، زنان در حوزه های مختلف اجتماعی، ورزشی، تحصیلی و حتی به تصدی و مسئولیت های مهم کشوری در سراسر دنیا ورود پیدا کرده و نقش آفرینی می کنند حال آنکه زنان در ایران امروز برای حضور در عرصه های مختلف جامعه با موانع و مشکلات متعددی روبرو هستند.
موضوع خروج از کشور که گاهی بعنوان لازمه ادامه فعالیت زنان در جامعه مطرح می شود نیازمند بررسی حقوقی است چرا که طبق ماده ۱۸ قانون گذرنامه مصوب ۱۳۵۱، زنان شوهردار برای اخذ گذرنامه نیاز به موافقت کتبی شوهر دارند، آری رضایت شوهر برای خروج از کشور در قانون تصریح شده است، اما موضوعیت این قانون با روح جامعه‌ای که زنانش در حال پیشرفت‌های تحصیلی و شغلی هستند، در تعارض بوده و درعمل باعث توقف فعالیت و پیشرفت آنان در سطوح مختلف زندگی می شود.
بر اساس قانون زنان متأهل در صورتی می توانند بدون مجوز همسر برای خروج از کشوراقدام نمایند که ضمن عقد ازدواج و یا بعد از آن اجازه خروج از کشور را در قالب وکالت بلاعزل از همسرشان دریافت کرده باشند. هچنین طبق ماده یاد شده ، دادستان شهرستان محل اقامت زن می تواند در موارد اضطراری اجازه خروج از کشور را صادر و یا لغو کند و شوهر حق اعتراض به نظر دادستان را ندارد.
متاسفانه ماده مزبور درعمل برای بسیاری از بانوان جامعه مشکلاتی را ایجاد نموده و حقوق انسانی آنان را در مورد اتخاذ تصمیم و مبادرت به جابجائی نادیده گرفته مشروط به اجازه کتبی شوهر و یا دادستان شهرمی داند از جمله خانم نیلوفر اردلان بازیکن و کاپیتان تیم ملی فوتسال ایران، هرچند او عنوان «خانم گلی » 2 دوره اول بازیهای همبستگی کشورهای اسلامی، قهرمانی های پیاپی در لیگ فوتسال زنان، 2 دوره نایب قهرمانی غرب آسیا و دستیابی به مرحله نیمه نهایی انتخابی المپیک را در کارنامه ورزشی خود دارد اما بخاطر مخالفت همسرش برای خروج از کشور و ضبط گذرنامه اش، نتوانست در مسابقات جام ملتهای آسیا تیم ملی فوتسال زنان ایران را همراهی کند، تنها دلیل آنکه باید در ابتدای سال تحصیلی کنار فرزندش باشد و این عدم صدور مجوز خروج از کشور یعنی نادیده گرفتن سالها تلاش خانم اردلان، یعنی نادیده گرفتن سایر علایق زن در خانواده، یعنی قوانین مرد سالار علاوه بر هدر رفتن تمامی تمرینات و یا هزینه های وزارت ورزش و جوانان در مورد یک قهرمان ملی.
و باز هم زهرا نعمتی پرچمدار بازیهای المپیک۲۰۱۶ریو و قهرمان پارالمپیک در رشته تیر و کمان نیز به خواست همسرش رهام شهابی‌پور ممنوع الخروج شده است. همسرخانم نعمتی که خود از اعضای تیم تیر و کمان ایران است و بخوبی می‌داند جلوگیری ازحضور یک ورزشکاردر رقابت‌های بین‌المللی چه تجربه ناگواری است، با افتخارمی گوید:
او را ممنوع الخروج کردم تا نتواند در هیچ تورنمنت برون‌مرزی شرکت کند.
با استناد به ماده ۱۳ اعلامیه جهانی حقوق بشر:« حق جابجایی و اقامت در داخل کشور و ورود و خروج از کشور»، و نیز بند۲ از ماده۱۲ میثاق بین المللی حقوق مدنی – سیاسی: «هر کس باید برای ترک هر کشوری، حتی کشور خود نیز آزاد باشد» و همچنین براساس اصول 20و22 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مبنی بر برابری حقوق زن و مرد در همه موارد و عدم تبعیض، ما فعالان حقوق بشر خواهان اصلاح قوانین تبعض آمیز برعلیه زنان کشورمان هستیم.
1205
کانون دفاع از حقوق بشر در ایران
نمایندگی ترکیه
