گزارش نقض حقوق طبیعی محیط زیست ایران در دی ماه ۱۳۹۷
تهیه و تنظیم گزارش : کاوه شیخ محمدی Kaveh Sheykh Mohammadi
در دیماه بصورت مداوم در جنگلهای زاگرس بویژه در کردستان شاهد برش غیر قانونی درختان جهت سودجویی بوده ایم که در برابر سکوت سازمان محیط زیست استان و سایر ارگانهای دولتی انجام می گیرد. از طرفی دیگر با شروع کوچ پرندگان مهاجر،شکار بی رویه آنها در شمال کشور مانند هر سال دیگر آغاز گردیده که نه تنها باعث تغییر در اکوسیستم جانوری و گیاهی می شود بلکه این قلیم را به مکان نا امنی برای حفظ حیات وحش تبدیل می کند و متاسفانه در دیماه دوباره شاهد برخورد نیروهای امنیتی با فعالان محیط زیست بودیم که حداقل ده نفر از این فعالان که نام و وضعیت آنها در رسانه محیط زیست کانون دفاع از حقوق بشر درج گردیده است .
برخورد خشن ماموران هنگام بازداشت فعالان محیط زیست کردستان
به گزارش دویچه وله روند بازداشت فعالان مدنی و محیط زیست در شهرهای مختلف کردستان ادامه دارد. طبق گزارشها شمار فعالان بازداشت شده تا کنون به ۹ نفر رسیده است. گزارشها از برخوردهای خشونتآمیز در هنگام بازداشت این افراد حکایت میکنند.
در ادامه بازداشت فعالان محیط زیست در شهرهای کامیاران و سنندج، آمانج قربانی، کارمند اداره محیط زیست و از فعالان شناخته شده محیط زیست کامیاران نیز روز یکشنبه ۱۶ دیماه (ششم ژانویه) در محل کارش بازداشت شد.
به گزارش سایت اینترنتی “شبکه حقوق بشر کردستان” با بازداشت آمانج قربانی و همچنین بختیار کمانگر، یکی دیگر از فعالان محیط زیست، شمار بازداشتشدگان هفته گذشته در کامیاران افزایش یافته و به ۹ نفر رسیده است.
فرهاد محمدی، فاضل قیطاسی، رضا اسدی، هادی کمانگر، از دبیران و اعضای شاخه کردستان حزب وحدت ملی هستند که در روزهای ۱۱ و ۱۲ دی ماه ۱۳۹۷ بازداشت شدهاند.
راشد منتظری، عیسی فیضی و نیز حسین کمانگر نیز از فعالین محیط زیست و اعضای حزب وحدت ملی کردستان جزء بازداشتشدگان هستند.
اکثر افراد بازداشتشده در حوزه محیط زیست فعال بودهاند. حسین کمانگر پیش از این به دلیل فعالیتهای سیاسی سابقه دو بار بازداشت داشته است.
از جمله فشارهای دیگر بر فعالان محیط زیست میتوان از احضار و بازجویی کوتاه مدت شش فعال رسانهای و محیط زیستی دیگر و بازجویی از آنان در مهاباد و از پلمب دفتر یک انجمن محیط زیستی در بوکان نام برد.
خشونت ماموران امنیتی
کاوه کرمانشاهی، سخنگوی شبکه حقوق بشر کردستان و ساکن در برلین، روز دوشنبه ۱۷ دی (هفتم ژانویه) در باره علت و نحوه دستگیری فعالان محیط زیست کردستان به بخش فارسی دویچه وله گفت که فشار بر فعالان محیط زیست این استان از هفته پیش آغاز شده است.
او میگوید: «آخرین نمونه این بازداشتها مربوط به دستگیری بختیار کمانگر، روز یکشنبه ۱۶ دیماه بوده است. دو روز پیش از آن آقای آمانج قربانی که کارشناس ارشد محیط زیست و فعال بسیار شناخته شده محیط زیست در کردستان است در محل کارش که اداره محیط زیست کامیاران است، بازداشت شده است. این درست اولین روز کاری آقای قربانی پس از مراسم ازدواجش بوده اس.»
کاوه کرمانشاهی از بهکارگیری شیوههای خشونتآمیز هنگام بازداشت فعالان محیط زیست و کشیدن کیسه روی سر بازداشتشدگان میگوید: تعدادی از این افراد در محل کارشان در مقابل همکارانشان با ضرب و شتم و خشونتهای فیزیکی و کلامی بازداشت شدهاند. حتی برای دستگیری این افراد از کیسههای پارچهای استفاده شده است. به این معنی که در محل کار با کشیدن کیسه به روی صورت این فعالان آنها را به ماشینهای نیروهای امنیتی منتقل کردهاند.
گفته میشود که بازداشتشدگان تا کنون امکان تماس با خانواده را نداشتهاند. این افراد پس از بازداشت از کامیاران به زندان سنندج منتقل شدهاند.
به گفته سخنگوی شبکه حقوق بشر کردستان با توجه به نوع بازداشت این افراد احتمال داده میشود که علیه آنان اتهامات امنیتی مطرح شود و در بازداشت زیر فشار قرار گیرند.
تعدادی از دستگیرشدگان اخیر در شهرهای کردستان از فعالان محیط زیست و برخی از اعضای شاخه کردستان حزب وحدت ملی هستند. از جمله این افراد فرهاد محمدی، وکیل دادگستری و دبیر این حزب است.
حزب وحدت ملی در فروردین سال ۹۵ با اجازه رسمی وزارت کشور در سنندج کار خود را آغاز کرد. دفاتر این حزب در شهرهای گوناگون استان کردستان از جمله کامیاران و مریوان نیز افتتاح شده است.
در بخشی از مرامنامه حزب وحدت ملی ایران آمده است: «در این دوران در حال گذراندن جامعه سنتی به جامعه مدرن ما جمعی از فرزندان این آب و خاک بر آن شدیم تا بخشی از رسالت ملی خود را با تشکیل نهادی مدنی با عنوان حزب وحدت ملی ایران –این میراث گرانبها را در جهت دست یافتن به جامعهای پر نشاط ، پویا و سعادتمند که پاسخگوی مطالبات مادی و معنوی هموطنان باشد امانتدار باشیم.
تا کنون کلاسهای آموزشی در ارتباط با مسائل محیط زیستی از سوی کمیته محیط زیست شاخه کردستان حزب وحدت ملی در شهرهای مختلف کردستان برگزار شده است.
امنیتی شدن مسئله محیط زیست
بازداشت و اذیت و آزار فعالان محیط زیست پیش از این نیز در شهرهای مختلف کردستان روی داده است. در مواردی به دلیل انعکاس رسانهای اتفاقات محیط زیستی این منطقه اتهام این فعالان “اقدام علیه امنیت ملی” خوانده شده است.
کاوه کرمانشاهی در این باره میگوید: «مسئله محیط زیست در استان کردستان امنیتی شده است زیرا در بسیاری از موارد اتفاقات تلخ محیط زیستی که در کوهستانها و مراتع و یا جنگلها اتفاق میافتد، به عنوان مثال چند مورد آتشسوزیهایی روی داده است که به دلیل حضور نیروهای نظامی و امنیتی برای مقابله با احزاب کرد است که به گفته نیروهای امنیتی در این مناطق حضور دارند و به همین دلیل ماموران علیه آنها وارد جنگ میشوند. بروز این نوع درگیریها باعث آشفتگی محیط زیست و یا آتشسوزی میشود. آقای آمانج قربانی به عنوان کارمند محیط زیست از کسانی بوده که خود شخصا برای مهار آتشسوزیها حضور پیدا میکردند. این فعالیت محیط زیستی فعالان محیط زیست مورد تایید ماموران امنیتی نیست.
شبکهی حقوق بشر کردستان با توجه به روند بازداشتهای اخیر فعالان محیط زیست و خشونت شدید فیزیکی و کلامی به کار گرفته شده در جریان دستگیری آنان، نسبت به وضعیت نگهداری و رفتار با این فعالان در بازداشتگاه سنندج و احتمال طرح اتهامات امنیتی و پروندهسازی علیه آنها ابراز نگرانی کرده است.
قاچاق درختان به کارخانههای کاغذ سازی شمال
سود قطع درختان به حدی زیاد است که بر سر پیدا کردن درخت برای فروش رقابتی ایجاد شده است.
به گزارش کردپرس بعضا در جاده های کردستان کامیون های حامل درخت های قطع شده مشاهده می شود که در برخی از فصول تعداد آنها بیشتر است. با اینکه قبلا هم خبرهای در ارتباط با قطع غیر قانونی درختان شنیده بودم موضوع برایم جذاب بود و خواستم مبدا و مقصد این درختان را پیدا کنم در داخل شهر به جستجو افرادی که کار قطع درختان را انجام می دهند برآمدم به روستایی هدایت شدم که شغل دوم بیشتر آنها قطع درختان است و هر چند نفر یک اکیپ را تشکیل داده و با هم کار می کنند.
یکی از این افراد که در عرصه فروش درخت کار می کند به شرط مطرح نکردن نام روستا می گوید: در بسیاری از روستاها زمین های هستند که تعدادی درخت بید و چنار خودرو در آن رویده یا بعضا در قدیم توسط مالکان کاشت شده است اما مالک فعلی می خواهد درخت ها را قطع و محصول دیگری را کاشت کند و درختان موجود را بفروشد.
وی می افزاید: ماهم یا بصورت یکجا قیمتی روی آن می گذاریم یا بصورت تنی سر نرخی با هم به توافق می رسیم و بعد برش و باسکول آن پول را به مالک پرداخت می کنیم نوع درختان فرق می کند ما بیشتر درختان با قطر بیشتر از 15 سانتیمتر را خریداری می کنیم.
او اظهار می کند: یک اکیپ 4 نفره در طول روز بیش از 10 تن درخت را قطع و بارگیری می کنند این درختان را به منظور تهیه کاغذ و ساخت پالت و صندوق به کارخانه های شمال کشور منتقل می کنیم البته ما مستقیم درختان رو به کارخانه داران نمی فروشیم بلکه دلالانی هستند که فورا بار را تحویل و پول آنرا پرداخت می کنند.
این فروشنده درخت می گوید: فروش درخت سود تقریبا خوبی دارد و برای کسی که درختان را در زمین خرید و کارهای انتقال آن به شمال کشور را انجام می دهد بیش از یک میلیون تومان در یک بار سبک سود می برد. از همین رو تعداد افراد در این شغل خیلی زیادتر از گذشته شده است بطوری که بر سر پیدا کردن درخت و قطع آنها رقابتی جدیدی ایجاد شده است .
از آنجا که قطع چوب در شمال ممنوع است و اجازه قطع درختان را نمی دهند بیشترین حمل چوب برای کارخانه های کاغذ شمال کشور است که البته چوب درخت “بید” به علت کیفیت بالا در کابینت سازی و تهیه کاغذ مورد استفاده قرار می گیرد.
پاسگاه های ویژه حفاظت منابع طبیعی در کردستان همواره در تلاشند که جلو این سودجویان را بگیرند و گاها موفق به کشف و توقیف خودروهای سنگین حاوی درخت قطع شده می شوند و متولیان را نیز به مراجع قضایی معرفی می کنند اما بیشتر از بحث برخورد نیاز به آموزش و فرهنگ سازی است. دستگاه های ذیربط می توانند با شناسایی افرادی که در این شغل مشغول به فعالیت هستند آنها را توجیه و به مسیر درستی هدایت کنند.
مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری کردستان اظهار می کند: یگان حفاظت منابع طبیعی کردستان برای پیشگیری و جلوگیری از تخریب جنگل ها و مراتع فعالیت های گشت و مراقبتی خود را افزایش داده است، با توجه به فصل بحرانی تخریب، تصرف و شخم زدن اراضی ملی، انجام تخلف قطع اشجار و بوته کنی در اراضی ملی توسط افراد سودجو، عملیات گشت و مراقبت با جدیت بیشتری پیگیری می شود. مرحله نهایی فعالیت های حفاظتی یگان حفاظت از 20 مهر سال جاری مضاعف شده و با حضور فعال و مداوم خود در مناطق حساس و آسیب پذیر گشتزنی را انجام می دهند.
سعدی نقشبندی ادامه داد: مرتعداران این استان در سال زراعی جاری موفق به توقیف بیش از 24 دستگاه خودروی حامل چوب قاچاق شدند. مرتعداران استان با همکاری نهادهای قضایی، پاسگاه های ویژه حفاظت منابع طبیعی این خودروها که حامل چوب قاچاق از گونه های جنگلی گردو، زبان گنجشک، بید و زالزالک بودند را توقیف کردند.
وی افزود: این نیروها با استقرار در گلوگاه های اصلی در تمام شهرستانها تاکنون 485 مورد بازدید انجام داده اند و چوب های توقیفی در قالب 24 فقره تکمیل پرونده به مراجع قضایی معرفی شده اند.
نقشبندی می گوید: میزان چوب های کشف شده پس از اتمام مراحل قضایی پرونده ها اعلام می شود با توجه به قانون ممنوعیت بهرهبرداری از جنگل ها، عدهای معدود برای سودجویی بیشتر به قطع اشجار منطقه زاگرس روی آورده و بر این اساس با برقراری این کشیک ها و همکاری و مشارکت مردم از شدت تخریب اراضی ملی و منابع طبیعی کاسته شده به نحوی که همکاری جوامع محلی در خصوص جلوگیری از تخریب منابع طبیعی محسوس و بسیار چشمگیر بوده است.
نقشبندی از شوراهای اسلامی شهرها و روستاها، دهیاران و همه احاد مردم خواست نسبت به حفظ و نگهداری بوته زارها، بیشه زارها، درختان و در کل منابع طبیعی خدادادی به عنوان سرمایه ای بی نظیر توجه ویژه داشته باشند و ضمن مشارکت فعال در حفاظت از اراضی ملی در صورت مشاهده مواردی همچون قطع درختان، تخریب و تصرف منابع طبیعی موضوع را با شماره تلفن رایگان 1504 یگان حفاظت منابع طبیعی استان کردستان اطلاع دهند.
مساحت کل استان کردستان 2913700 هکتار حدود 1.77 % سطح کل کشور پهناور ایران می باشد . از این وسعت ، میزان 1773328 هکتار آن جنگل و مرتع است که حدود 62 % سطح استان و 1.72 % سطح منابع طبیعی ایران می باشد . سطح جنگلهای استان کردستان ( طبیعی و دست کاشت ) 373328 هکتار که معادل 2.63% سطح جنگلهای کشور می باشد .با توجه به وسعت جنگلهای کشور از سطح کل ایران 14202559 معادل 8.75% مساحت کشور را جنگل تشکیل می دهد و متوسط سرانه جنگل در جهان 0.65 در کشور معادل 0.2 و در استان کردستان حدود 0.26 می باشد.
برای تولید یک تن کاغذ، باید 17 درخت تنومند قطع شود که با محاسبه این که 10 درصد زباله ها را کاغذ تشکیل میدهد، رقم قطع درختان در ایران سالانه به 7 میلیون اصله می رسد. طبق گزارش های محیط زیست هر ایرانی سالانه 13 کیلوگرم کاغذ مصرف میکند که در کل رقمی برابر 910 میلیون کیلو گرم میشود و از آنجا که برای تولید هر تن کاغذ باید 17 درخت تنومند قطع شود، در یک سال بیش از 15میلیون درخت قطع می شود.
نسلکشی پرندگان مهاجر در شمال؛ فروش گوشت لاکچری شکار در تهران
به گزارش تسنیم یک تلفن به رستورانهای غذاهای خاص در تهران کافی است که بتوانید غذایی با گوشت پرندگان مهاجر سفارش دهید! رستورانهایی که غذاهای محلی میپزند، فسنجان با گوشت غاز وحشی را بهقیمت هر پرس ۷۰هزار تومان بهفروش میرسانند .به گزارش گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران پویا؛ نسلکشی پرندگان مهاجر در فریدونکنار، بازار پررونقی حتی برای رستورانهای تهران ایجاد کرده است و حاصل تمام اعتراضات فعالان محیط زیست و حقوق حیوانات، منجر به کمی کوچکتر شدن بازار فریدونکنار و کاهش بخشی از تورهایی هوایی شد که این مهاجران را راهی آشپزخانه و قابلمه برخیها میکرد.
پرندگان مهاجر، ذخایر ژنتیکی هستند که در فصل زمستان به دلیل آنکه بسیاری از تالابهای طبیعی کشور خشک شدهاند، به آببندانهای کشاورزی و شالیزارهای آب گرفته شمال کشور پناه میآورند تا در فصل مناسب به مبدا اولیه خود باز گردند اما بخش زیادی از این پرندگان در تورهای هوایی که توسط دامگاهداران یا همان صاحبان شالیزارها به صورت مجاز و غیر مجاز در فریدونکنار گسترده شده است، گرفتار میشوند و پس از ذبح، در بازاری که دیگر در سراسر ایران شهرت یافته، به فروش میرسد.
فروشندگان این بازار نه تنها به مردم منطقه، پرنده وحشی شکار شده میفروشند بلکه حاضر به صادر کردن این پرندگان به بازارهای دیگر شهرها از جمله تهران هستند؛ کافی است هزینه حمل یک نفر به تهران را بپردازید تا شکارچیان لاشه غاز و اردکهای مهاجر را در یخدانهای کوچک و بزرگ برایتان ارسال کنند، به این ترتیب در سایه غفلت نهادهای مسؤول تا کیلومترها دورتر از محل زمستان گذرانی پرندگان مهاجر رستورانهای لاکچری میتوانند قیمتها را در منویشان به بهانه استفاده از گوشت پرندگان وحشی چند برابر کنند.یک تلفن به رستورانهای غذاهای محلی تهران کافی است که بتوانید غذایی با گوشت پرندگان مهاجر سفارش دهید؛ رستورانهایی که غذاهای محلی میپزند، فسنجان با گوشت غاز وحشی را به قیمت هر پرس 70 هزار تومان به فروش میرسانند؛ اگرچه سفارشهای مربوط به پرندگان وحشی خیلی متنوع نیست و بستگی به این دارد که گوشت مرغابی یا غاز در دسترس صاحب رستوران باشد اما بسیاری از رستورانهایی که غذای محلی سرو میکنند، به شرط دریافت پیشپرداخت و قطعی شدن سفارش، حاضرند که غذای با گوشت پرنده مهاجر بپزند.
رستورانداران میگویند که گوشت پرندگان وحشی با ذائقه همه افراد جور در نمیآید البته بر خلاف نظر این رستورانداران، ساکنان شمال، گوشت پرندگان وحشی را بسیار خوشمزهتر از اردکهای اهلی توصیف میکنند و وقتی میخواهند برای میهمان خود سنگ تمام بگذارند، به شکارچیان مراجعه میکنند و از آنها پرنده شکار شده میخرند.
بازار شکارچیان فریدونکناری فقط به این شهر خلاصه نمیشود؛ کافی است قراردادی ضمنی با آنها در بازار ببندید تا هر روز برایتان گوشت تازه در یخدانهایی که مملو از یخ است، به تهران ارسال کنند؛ هزینه حمل این یخدانها به تهران، فقط 50 هزار تومان است یعنی به اندازه قیمت نقل و انتقال یک فرد؛ رانندههایی که با شکارچیان آشنا هستند، زحمت حمل و نقل این محموله را میکشند و در هر نقطهای از پایتخت، پرندههای شکار شده را به رستورانها تحویل میدهند.
بنابراین باید گفت تغییر و تحولات ایجاد شده در بازار فریدونکنار هم نتوانسته است در تجارت پرسود این بازار تغییری ایجاد کند.
بازار پرندهفروشان فریدونکنار کمی پایینتر از جای قبلی!
بازار پرندهفروشان فریدونکنار از محلی که در سال گذشته واقع شده بود، چند متری پایینتر آمده است؛ هنوز هم با همان سبک و سیاق پیشین بدون نظارت سازمان دامپزشکی، پرندههای سلاخی شده به فروش میرسند؛ پرندگانی که به شوق پرواز صبح خیلی زود پر میکشند تا در آسمان اوج بگیرند، در دامهای هوایی گرفتار میشوند و صیادان آنها را سر میبرند.
عملیات پرکَنی در بازار کوچکتر شده فریدونکنار همچون گذشته انجام میشود؛ پرندگان شکار شده در حالی که امعاء و احشاءشان تخلیه نشده و هنوز پر است از حشرات و لاروهایی که اگر شکار نمیشدند، تابستان آینده به شالی کشاورزان خسارت وارد میکردند، در بازار به قیمتی ناچیز و بر اساس جثه به فروش میرسند.
غازهایی که جثههای بزرگتری دارند گرانتر از مرغابیها به فروش میرسند؛ مرغابیهای ریزتر به صورت جفتی و کمی ارزانتر از مرغابیهای درشتتر چوب حراج میخورند؛ پرندگانی که بهترین بهبود دهندههای کیفیت خاک شالیزارها هستند و منافع زیادی به کشاورزان میرسانند، در کوره طمع همان کشاورزان پخته میشوند و نسلشان در معرض خطر انقراض قرار میگیرد؛ دامگاهداران فریدونکناری اصلا به این فکر نمیکنند که ذخایر ژنتیکی کل کره زمین را شکار میکنند؛ آنها فقط به پول و طعم بهتر پرندههای وحشی فکر میکنند و بس!
توقف عرضه پرنده زنده
سال گذشته بازار فروش پرندگان وحشی در فریدونکنار، در محدوده عریض و طویل کنار خیابان اصلی گسترده شده بود؛ پیش از این، پرندگان حلال گوشت تا حرام گوشتهایی که به گفته زنان فریدونکناری، طبخشان بسیار سخت و طعمشان بسیار بد است، در این بازار به فروش میرسید؛ اگر خوب لابهلای سینیهای مملو از پرندگان کشته شده را میگشتید، فلامینگو و قوی گنگ زنده هم میتوانستید در این بازار بیابید؛ بازار فریدونکنار بازار مکارهای بود که حتی صاحبان باغ وحشها و باغهای پرندگان هم برای تامین پرندگان زنده مورد نیاز خود به آنجا مراجعه میکردند؛ شاید به همین دلیل است که وقتی با شکارچیان فریدونکناری صحبت از خرید پرنده میکنید، قبل از شروع بحث میپرسند «پرنده زنده میخواهی یا مرده؟»
همه جور پرنده در تورهای هوایی گیر میافتد؛ این تورهایی که در گرگ و میش صبح، مثل نخهای نامرئی فضای اوجگیری پرندگان را سد کرده و آنها را گرفتار میکنند، به محض آغاز زمان پرواز به سرعت توسط دامگاهداران در مسیر پرندگان برافراشته میشود تا هیچ پرندهای را راه گریزی نباشد.
قویترها و آنها که میتوانند به سرعت اوج بگیرند، از این دام میگریزند و بقیه در دام گرفتار شده و اگر قابلیت فروش به صورت زنده داشته باشند، راهی باغ وحشها میشوند و در غیر این صورت سر بریده شده و لاشه آنها به بازار عرضه میشود؛ این سلاخی بزرگ، گردش مالی را ایجاد کرده که مقاومت در برابر اصلاح آن را به شدت افزایش داده است، شاید به همین خاطر است که در مقابل تمام اعتراضات محیط زیستیها، بازار فقط کمی کوچکتر از گذشته شده است اما همچنان برقرار است.
سینیهای بازار جدید خیلی پر از پرنده نیست و شکارچیان میگویند هنوز تا زمان اوج فصل شکار، چند هفتهای باقی مانده است؛ سراغ پرنده زنده را که از فروشندگان بازار فریدونکنار میگیرد، میگویند: اینجا پرنده زنده نمیفروشیم. احتمالا بازار با دوربین مداربسته کنترل میشود البته هرچه به اطراف نگاه میکنم اثری از دوربین مداربسته در بازار پیدا نمیکنم؛ فروشندگان پرندگان مهاجر در حالی که مشغول کندن پر پرندگان شکار شده هستند، تاکید میکنند که فقط پرندگان نر را شکار میکنند و مادهها را برای اینکه بتوانند تخمریزی کنند و به نسل خود ادامه دهند، صید نمیکنند البته توضیح نمیدهند که چطور تور هوایی با تفکیک جنسیتی اقدام به صید پرندگان میکند!
شاید این گفته فروشندگان برای فرار از فشار افکار عمومی در برابر صید بیرویه پرندگان مهاجر باشد اما عباس عاشوری؛ پرندهشناس و پژوهشگر حوزه محیط زیست درباره اثر صید نکردن پرندگان ماده برای حفظ نسل آنها، عنوان میکند: این اقدام هیچ تأثیری در بقای نسل پرندگان وحشی ندارد زیرا بسیاری از این پرندگان شامل غازها و اردکها «مونوگام» یعنی تکهمسره هستند و غالباً یک نر با یک ماده، زندگی میکنند؛ بهگفته او یعنی با شکار نرها تعادل جمعیتی به هم میخورد.
آن طور که عاشوری میگوید گونههایی مانند درنا، لکلک و قو تا آخر عمر با یک همسر زندگی خود را میگذرانند و وقتی که جفت آنها میمیرند، ممکن است جفت دیگری اختیار کنند یا در برخی گونهها، پس از یک فصل زاد و ولد، احتمال تغییر جفت وجود دارد اما این بدان معنی نیست که با کاهش جمعیت نرها، چند ماده زندگی خود را با یک نر میگذرانند؛ با کاهش جمعیت نرها، زاد و ولد و تداوم نسل پرندگان مختل میشود.
این پژوهشگر حوزه محیط زیست مجموعهای از عوامل شامل تخریب زیستگاهها، جوجهآوری و شکار را عواملی معرفی میکند که بر انقراض نسل پرندگان اثر میگذارند.
او میگوید: جمعیت عروسغاز بهشدت کاهش یافته است؛ تعداد غازهای پیشانیسفید کم شده و از جمعیت درنای سیبری که اولین بار در ایران 14 پرنده از آن شمارش شده بود، فقط «امید» درنای نر تنهای فریدونکنار باقی مانده است.
عاشوری درباره جمعیت پرندگان مهاجر میگوید: برآوردها از جمعیت پرندگان مهاجر متفاوت است؛ برخی عقیده دارند، 10 تا 12 میلیون پرنده در کریدور مهاجرتی که از سیبری غربی بهسمت خزر و بعد آفریقا میروند، حضور دارند؛ برخی هم معتقدند که بین پنج تا 6 میلیون پرنده مهاجر در این مسیر داریم که البته این احتمال قویتر است.
آن طور که او میگوید: هر ساله در دی ماه بهمدت دو روز حدوداً 25 تا 26 دی و در ایران بهمدت 20 روز پرندگان تمام تالابها را میشمارند؛ پرندگان کنارآبزی، آبزی و خشکیزی که وابسته به تالاب هستند در این سرشماری، مستقیم شمرده میشوند؛ بر اساس شمارشهای انجامشده در سالهای اخیر، کمتر از دو میلیون پرنده آبزی در سرشماری انجامشده از 10 دی تا 4 بهمن در فصل مهاجرت در ایران حضور داشتهاند.
عاشوری میگوید: دلیل زمانبر شدن شمارش پرندگان در ایران این است که ما متخصص پرنده در کشور کم داریم و ناگزیریم زمان بیشتری برای شمارش وقت صرف کنیم اما در خارج از کشور، این گونه نیست و هر محقق گوشه کوچکی از کار را میگیرد.
او درباره برآوردهای اعلامشده درباره پرندگان مهاجر شکارشده در کشور بیان میکند: بر اساس مطالعاتی که انجام دادیم بین 62 تا 67 درصد پرندگان مهاجری که وارد ایران میشوند، شکار میشوند؛ درباره تعداد دقیق پرندگان شکارشده، اختلاف نظر وجود دارد زیرا جمعیت پرندگان ثابت نیست، بستگی به عوامل مختلف دارد و در سالهای مختلف، متفاوت است.
این پرندگان به ایران میآیند و میروند؛ تخمینها نشان میدهد بین 800 تا 900 هزار پرنده مهاجر، در ایران شکار میشود اما برخی هم اعتقاد دارند که این تعداد پرنده فقط در فریدونکنار شکار میشوند؛ ما بر اساس مطالعه بازارهای محلی، آمار صید 65 درصد را برای پرندگان مهاجر بهدست آوردیم.
سوءاستفاده مالی زیر پوشش حمایت از حیوانات
گزارش از خبرگزاری مهر
یک دامپزشک گفت: باید قانونی جامع به منظور جلوگیری از سوء استفاده های مالی برخی از افراد تحت عنوان حمایت از حیوانات آسیب دیده و مدیریت کمک های مردمی تدوین شود.
احمدرضا الهیار ترکمن ، در گفتگو باخبرنگار مهر، افزود: در فضای مجازی تعداد بسیار زیادی از حیوانات بی سرپرست یا بد سرپرست دیده میشوند که هر روزه در حال آگهی شدن برای صاحب جدید یا حداقل نگهداری موقت هستند، در همین راستا برخی از افراد نیز به این حیوانات ترحم میکنند و در درجه اول بیماریها را درمان میکنند ولی به علت گران بودن داروها و خدمات دامپزشکی، اغلب در همین بخش متوقف شده و اقدام به رها کردن حیوانات در محیط شهری میکنند.
این دامپزشک تصریح کرد: اگرچه برخی از افراد با توجه به موقعیت خود می توانند تعداد محدودی را تا بهبودی کامل حیوان نگهداری کنند ولی واقعیت این است که برخی نیز از همین راه کسب درآمد کرده و با سوء استفاده از احساسات مردم، آن هم در فضای مجازی اقدام به جمع آوری مبالغ هنگفتی میکنند.
وی ادامه داد: هم اکنون بسیاری از حامیان خاموش با تلاش فراوان سعی در حمایت از حیوانات می کنند اما تعدادی افراد سودجو، با ایجاد فضای احساسی و تاثیرگذاری روانی، جامعه را به سمت دیگری سوق میدهند که با نام حیوانات تنها کام خود را شیرین می کنند.این دامپزشک تاکید کرد: در بیشتر کشورهای پیشرفته و در حال توسعه، مسیری برای ایجاد یک حقوق اولیه برای حیوانات وجود دارد و با توجه به شرایط و عوامل مداخله ای شهرها در محیط زیست، حداقلهایی برای جلوگیری از سوءاستفاده و بهبود شرایط همزیستی با انسان، قوانین مختلف و حتی ردیف بودجه ای دولتی مشخصی در نظر گرفته شده که به نام حقوق حیوانات (Animal Rights) شهرت دارد، این درحالی است که در کشور ما نیز نیاز به یک قانون جامع و درگیر کردن گروههایی نظیر دامپزشکی، مدیریتی و مدیریت بودجه نیاز است تا به شکل مناسب اقدام به متمرکز کردن کمکهای مردمی برای حمایت از حیوانات کند.
وی اظهارداشت: حمایت از حیوانات شهری تنها وظیفه دوستداران محیط زیست و شهروندان نیست بلکه شهرداری و دولت نیز باید با اختصاص ردیف بودجه های مشخص، بخشی از حمایت های لازم از حیوانات بی سرپرست و آسیب دیده شهری را بپذیرد.
الهیار ترکمن خاطرنشان کرد: شکی نیست که هزینه های دامپزشکی بالاست و دوستداران محیط زیست و حامیان حیوانات نمی توانند به تنهایی از عهده هزینه های آن برآیند و در این بین بارها دیده شده که کمک های مردمی در مسیر دیگری قرار گرفته و به همین خاطر زمان آن رسیده تا قانون مدونی برای مدیریت بودجه مناسب و متمرکز کردن کمکهای مردمی تدوین شود تا جلوی سوء استفادههای مالی تحت پوشش حمایت از حیوانات گرفته شود.
باران حریف هوای آلوده تهران نشد
مرکز پایش آلودگی هوا، شاخص هوای پایتخت را ۱۰۷ و در وضعیت ناسالم برای گروههای حساس اعلام کرد.
به گزارش خبرنگار مهر، مدیرکل پایش و نظارت اداره کل محیط زیست استان تهران اعلام کرد: وضعیت کیفی هوای تهران در ۲۴ ساعت گذشته منتهی به ساعت ۱۱ مورخ ۹۷/۱۱/۸ در وضعیت ناسالم برای گروههای حساس بوده است.
محمد رستگاری افزود: در این بازه زمانی وضعیت آلاینده منو اکسید کربن پاک (۲۶)، ازن پاک (۲۰)، دی اکسید نیتروژن سالم (۷۱)، دی اکسید گوگرد پاک (۱۳)، ذرات معلق با قطر کمتر از ۱۰ میکرون سالم (۸۷) و ذرات معلق با قطر کمتر از ۲.۵ میکرون ناسالم برای گروههای حساس (۱۰۷) بوده است.
شاخص کمتر از ۵۰ به معنای هوای پاک، بین ۵۰ و ۱۰۰ سالم، ۱۰۱ تا ۱۵۰ ناسالم برای گروههای حساس، و ۱۵۱ تا ۲۰۰ ناسالم برای همه گروهها تعریف شده است.
ضرورت بررسی اثرات زیست محیطی ساخت جزایر مصنوعی در خلیج فارس
معاون محیط زیست دریایی سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر ضرورت بررسی اثرات زیست محیطی ساخت جزایر مصنوعی در خلیج فارس گفت: دستگاهها باید برای تأمین پشتوانههای علمی ارزیابی دقیق اثرات زیست محیطی ساخت جزایر مصنوعی بر محیط زیست دریایی خلیج فارس همکاری کنند.به گزارش ایسنا پروین فرشچی در نشست بررسی اثرات زیستمحیطی ساخت جزایر مصنوعی در خلیج فارس و موضوعات حقوقی مرتبط که با حضورنمایندگان وزارت امور خارجه، ستاد کل نیروهای مسلح، سازمان بنادر و دریانوردی، پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و مدیران و کارشناسان سازمان محیط زیست در معاونت محیط زیست دریایی سازمان محیط زیست برگزار شد، بر اهمیت تشکیل کمیته ملی بررسی حوادث و ارزیابی خسارات محیط زیست دریایی تاکید کرد.
وی همافزایی بین تمامی ذینفعان برای عملیاتی کردن ارزیابی اثرات زیست محیطی ساخت جزایر مصنوعی در خلیج فارس را ضروری دانست و در ادامه گزارش جامعی از مطالعه انجام شده در خصوص بررسی اثرات زیست محیطی ساخت جزایر مصنوعی به محیط زیست خلیج فارس در طی سال ۱۳۸۷ ارائه کرد.فعال کردن کمیته ملی بررسی حوادث و ارزیابی خسارات محیط زیست دریایی و ایجاد زیرکمیته خاص به منظور پیگیری تولید مستندات و پشتوانه علمی کافی برای شناسایی اثرات زیست محیطی خشک کردن دریا و جزیره سازی در این جلسه مطرح شد.ارائه پیشنهاد برای ایجاد مناطق ویژه حساس دریایی در خلیج فارس به منظور تأمین مسیرهای جدید حمل و نقلهای دریایی از دیگر موضوعات مطروح و ارائه پیشنهاد تدوین پروتکل جدید برای کنوانسیون کویت با موضوع ارزیابی اثرات زیست محیطی فعالیتها با ماهیت فرامرزی از دیگر نتایج این نشست بود.به گزارش پایگاه اطلاع رسانی سازمان حفاظت محیط زیست، هدف از برگزاری این نشست همکاری دستگاهها برای تأمین پشتوانههای علمی کافی به منظور ارزیابی دقیق اثرات زیست محیطی ساخت جزایر مصنوعی بر محیط زیست دریایی خلیج فارس بود.
کانون دفاع از حقوق بشر در ایران
کمیته دفاع از محیط زیست