تصور و واقعیت – پرسش‌ها و پاسخ‌ها درباره سازمان ملل متحد

فهرست مطالب

1- سازمان ملل متحد چیست؟

2- در سازمان ملل متحد چه کسانی کار می‌کنند؟

3- سازمان ملل متحد در زمینه توسعه اقتصادی و اجتماعی چه می‌کند؟

4- سازمان ملل متحد در زمینه حقوق بشر و تامین عدال چه فعالیتی دارد؟

5- سازمان ملل متحد برای ارتقاء صلح چه می‌کند؟

6- آیا سازمان ملل متحد سرمایه‌گذاری خوبی است؟

7- چگونه می‌توان از کار سازمان ملل متحد پشتیبانی کرد؟

 

سازمان ملل متحد، سازمان بین‌المللی منحصر بفردی است که از 188 دولت مستقل تشکیل شده است. این سازمان پس از جنگ جهانی دوم به منظور حفظ صلح و امنیت بین‌المللی، توسعه روابط دوستانه میان ملت‌ها و ترویج پیشرفت اجتماعی، معیارهای زندگی بهتر و حقوق بشر بنا نهاده شد. دولت‌های عضو این سازمان به موجب اصول منشور ملل متحد، معاهده‌ای بین‌المللی که حقوق و وظایف دولت‌های عضو را به عنوان اعضای جامعه جهانی تبیین می‌کند نسبت به یکدیگر متعهد شده‌اند.

 

سازمان ملل متحد چیست؟

خانواده سازمانهای تشکیل دهنده ملل متحد مشتمل است بر:

– سازمان ملل متحد شش رکن اصلی دارد که عبارتند از: مجمع عمومی، شورای امنیت، شورای اقتصادی و اجتماعی، شورای قیمومیت، دیوان بین‌المللی دادگستری و دبیرخانه. همه این ارکان در مقر ملل متحد در نیویورک قرار دارند، مگر دیوان که محل آن در شهر لاهه هلند است.

– برنامه‌ها و صندوق‌های ملل متحد مانند صندوق بین‌المللی کودکان ملل متحد (یونیسف UNICEF)، برنامه عمران ملل متحد (UNDP) و دفتر کمیساریای عالی ملل متحد برای پناهندگان (UNHCR) که در زمینه‌های توسعه، همکاری‌های بشر دوستانه و حقوق بشر فعالیت می‌کنند.

– کارگزاری‌های تخصصی ملل متحد در زمینه‌های گوناگون مانند بهداشت، کشاورزی، هوانوردی و هواشناسی بین‌المللی فعالیت می‌کنند. این کارگزاری‌های تخصصی که با موافقت نامه‌های ویژه با سازمان ملل متحد مرتبط هستند، فعالیت خود را با آن هماهنگ می‌کنند ولی در عین حال سازمان‌هایی جدا و مستقل هستند.

سازمان ملل متحد، برنامه‌ها و صندوق‌های آن و کارگزاری‌های تخصصی نظام ملل متحد را تشکیل می‌دهند. سازمان ملل متحد به عنوان خانواده‌ای از سازمان‌ها طیف گسترده‌ای از وظایف را انجام می‌دهدکه از راههای بیشمار بر زندگی ما تاثیر می‌گذار. این طیف گسترده وظایف، موارد حفظ صلح در واکنش به یک منازعه گرفته تا تعیین ضوابط و مقرراتی برای امنیت هوایی و هماهنگی خطوط ارتباطات، از ارسال فوری مایحتاج ضروری به قربانیان بلاهای طبیعی گرفته تا همکاری در زمینه مبارزه با بیماری همه‌گیر ایدز، از کمک به کشورها برای انجام انتخابات آزاد و بیطرف گرفته تا تامین وام‌هایی با بهره کم و با هدف توسعه زیر بناهای کشورهای فقیر تر در بر می‌گیرد. سرانجام وظیفه ملل متحد ساختن جهانی سالم‌تر، با ثبات‌تر همراه با فرصت‌ها و عدالت بیشتر برای همه انسان‌هاست.

کارگزاری‌های تخصصی ملل متحد

سازمان بین‌المللی کار (ILO)

سازمان خواروبار و کشاورزی ملل متحد (FAO)

سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی ملل متحد (UNESCO)

سازمان بهداشت جهانی (WHO)

گروه بانک جهانی

صندوق بین‌المللی پول (IMF)

سازمان بین‌المللی هوانوردی کشوری (ICAO)

اتحادیه جهانی پست (UPU)

اتحادیه بین‌المللی مخابرات (ITU)

سازمان هواشناسی جهانی (WMO)

سازمان دریانوردی بین‌المللی (IMO)

سازمان جهانی مالکیت معنوی (WIPO)

صندوق بین‌المللی توسعه کشاورزی (IFAO)

سازمان توسعه صنعتی ملل متحد (UNIDO)

آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA)

(کارگزاری مستقل که تحت حمایت سازمان ملل متحد است)

چرا به سازمان ملل متحد نیاز داریم؟

اغلب گفته شده است که اگر سازمان ملل متحد وجود نداشت به دلایل زیر باید تاسیس می‌شد:

در جهانی که گرفتار مصیبت درگیری‌ها است سازمان ملل متحد مذاکره مستقیم میان حکومت‌ها را ممکن می‌کند و عرصه رسیدگی به مشکلات ریشه‌دار را فراهم می‌نماید.

سازمان ملل متحد سازمان دهنده اقدام در مورد مسائل بزرگ جهانی، مانند محیط زیست و مواد مخدر است و بهترین سازوکار موجود برای برانگیختن تحرک و حفظ همکاری بین‌المللی برای حل و فصل این مسائل را ارائه می‌دهد.

سازمان ملل متحد و ارگزاری‌های آن به تحکیم اقتصادها و تثبیت بازارهای مالی کمک می‌کنند. آنها در راه ریشه کنی بیماری‌ها، افزایش تولیدات غذایی و بالا بردن طول عمر تلاش می‌نمایند. از پناهندگان حمایت می‌کنند و به آسیب‌دیدگان بلایای طبیعی کمک‌های غذایی و امداد فوری می‌رسانند.

سازمان ملل متحد و کارگزاری‌های آن از گروه‌های آسیب‌پذیر مانند کودکان، پناهندگان، بی‌خانمانها، اقلیت‌ها، بومیان و از کار افتادگان حمایت می‌کنند.

سازمان ملل متحد و کارگزاری‌های آن دستگاه معیارهای فنی و قانونی در عرصه‌های حیاتی تعاملات جهانی از معیارهای امنیت هوایی گرفته تا معیارهای حقوق بشر را تعیین می‌نمایند.

برای پی‌گیری و تحقق هدف‌های یاد شده هیچ سازمانی در جهان شایسته‌تر از سازمان ملل متحد نیست، زیرا هیچ سازمان دیگری فراگیری و مشروعیت ملل متحد را ندارد.

آیا سازمان ملل متحد یک حکومت جهانی است؟

سازمان ملل متحد حکومتی جهانی نیست و هرگز قرار نبوده که اینگونه باشد. از آنجایی که سازمان متشکل از دولت‌های مستقل است فقط آنچه را که دولت‌های عضو در مورد آن به توافق برسند، می‌تواند انجام دهد و در واقع به عنوان ابزاری در اختیار آنهاست.

آیا کشورها حاکمیت خود را به سازمان ملل متحد تفویض می‌کنند؟

اعضای سازمان ملل متحد، ملت‌های مستقل هستند و منشور ملل متحد یکی از قوی‌ترین محافظان حاکمیت است و آن را به عنوان یکی از اصول اساسی مقدس می‌دارد. در عین حال بیشتر مسائلی که جهان امروز با آن روبروست از چنان پیچیدگی برخوردار است که نمی‌تواند صرفاً توسط ملتی واحد اداره شود. سازمان ملل متحد مکانی است که کشورهای جهان در آن گرد هم می‌آیند تا مسائل مشترک را حل و فصل کنند. همکاری با کشورهای دیگر نوعی اعمال حاکمیت است نه تحدید آن.

دولت‌ها در سازمان ملل متحد با همکاری در زمینه‌های خاص ساختارهایی بوجود می‌آورند که زندگی بین‌المللی را مطابق قواعد می‌کنند. موافقت‌نامه‌های بین‌المللی ایجاب می‌کند دولتهایی که آنها را امضاء می‌کنند نیازهای مشترک در زمینه‌های مختلف مانند مخابات، و منع حمل و نقل و تجارت مواد مخدر را برآورده کنند. کشورها داوطلبانه تصمیم می‌گیرند این گونه تعهدات را بر عهده گیرند زیرا فکر می‌کنند این بیشتر به نفع آنهاست. همچنین دولت‌های عضو به کمک سازمان ملل متحد سازو کارهایی تعیین می‌کنند تا موارد عمده نقض حقوق بشر را که ممکن است در داخل یک کشور صورت گیرد، و مورد توجه مشروع جامعه بین‌المللی است، برطرف کنند. جهانی و بیطرف بودن سازمان ملل متحد زمینه مشترکی فراهم می‌کند که در آن کشورها می‌توانند از همکاری، حداکثر سود را ببرند، و تضمین یابند که حاکمیت آنها نیز مورد حمایت خواهد بود.

 

آیا سازمان ملل متحد ابزار قدرت‌های بزرگ است؟

سازمان ملل متحد وسیله‌ای در اختیار همه دولت‌های عضوی است که با مباحثه و را ی دادن درباره موضوعات مهم، سیاست‌های آن را شکل می‌دهند. همه کشورها از حق رای یکسانی در مجمع عمومی برخوردارند و این امر مجمع را بصورت دموکراتیک‌ترین نهاد بین‌المللی در می‌آورد. حتی در شورای امنیت، ایالات متحده و چهار قدرت بزرگ دیگر که دارای حق وتو هستند، در عین اینکه می‌توانند مانع اقدامی شوند که با آن مخالفند، باید نظرات دولت‌های دیگر را هم بحساب آورند و نمی‌توانند تصمیماتشان را تحمیل کنند. هیچ کشوری هر قدر قدرتمند هم که باشد نمی‌تواند سیاست‌های سازمان ملل متحد را به تنهایی دیکته کند.

مجمع عمومی چه می‌کند؟

مجمع عمومی جایگاه جهانی منحصر بفردی است که همه دولت‌های عضو در آن نماینده دارند. مجمع را می‌توان بیش از هر چیز به مجلس ملت‌ها شبیه دانست. فقط در این جاست که مسائل بسیار مهم جهانی مطرح می‌شود، و همه کشورها می‌توانند نظریات مختلف خود را بیان کنند و به توافقی در مورد چگونگی اقدام دست یابند. درست همانند افراد در یک حکومت مردمی که صرفنظر از ثروتمند یا فقیر بودن، قدرتمند یا ضعیف بودن دارای حق رای مساوی هستند، همه کشورها نیز در مجمع عمومی از حق رای یکسانی برخودارند. همه اعضا همانطور که حقوق و امتیازاتی دارند، وظایف و تعهداتی را نیز بعهده دارند.

رای مجمع عمومی سنجش دقیق افکار جهانی است. اگر چه تصمیمات مجمع عمومی برای دولت‌های عضو قانوناً الزام‌آور نیست، اما اعتبار اخلاقی جامعه ملل را نشان می‌دهد.

آیا کشورهای در حال توسعه بر مجمع عمومی تسلط دارند؟

پیش از سال 1960، برخی دولت‌ها از اکثریت خود به خود کشورهای صنعتی در مجمع عمومی شکایت داشتند؛ پس از 1960 با پیوستن بسیار از دولت‌های تازه استقلال یافته به سازمان ملل متحد – دولت‌هایی دیگر از استبداد اکثریت کشورهای در حال توسعه د مجمع شکایت می‌کردند. در واقع، الگوهای رای‌گیری بر حسب موضوع مورد بررسی بسیار تغییر کرد. به طور کلی کشورها طبق برداشت خود از ماهیت هر موضوع در رای‌گیری شرکت می‌کنند. این بدان معنا ست که کشورهای هم فکر در مورد موضوعهای مربوط به منافع مشترک به طور فزاینده الگوهای رای‌گیری یکسانی دارند. پایان جنگ سرد به اجماع جدیدی در مسائل مهم منجر شده است. به طوری که نظرات کشورهای صنعتی و در حال توسعه به طور قابل ملاحظه‌ای به یکدگیر نزدیک گردیده و این هماهنگی در رای دادن منعکس شده است. این در حالی است که در اجلاس سال 1970 مجمع عمومی، فقط 35 درصد قطعنامه‌ها بدون رای‌گیری و بدون اینکه نظر هیچ کشوری مخالف یا ممتنع باشد به تصویب رسید. تا سال 1977 این درصد به 77 افزایش یافت.

آیا در سازمان ملل متحد فقط به حکومت‌ها گوش فرا داده می‌شود؟

سازمان ملل متحد سازمانی جهانی متشکل از دولت‌هاست ولی چهارچوب آن فرصت‌هایی برای به کارگیری سایر نقش آفرینان که همکاری آنان برای حل مسائل جهانی بسیار حیاتی است، فراهم می‌کند. اظهارات گوناگون جوامع مدنی که در فعالیت سازمان ملل متحد مشارکت دارند مانند سازمان‌های بین‌المللی غیردولتی (NGOs) ، گروه‌های صنفی، اتحادیه‌های تجاری، انجمن‌های تخصصی و ارتباط آنها با سازمان رو به افزایش است. دبیر کل سازمان دائماً با بخش خصوصی مشورت می‌نماید و با بازرگانهای عمده و سازمان‌های تجاری جلساتی برگزار می‌کند. سازمان همکاری خود با موسسات تحقیقاتی و علمی مانند تشکل‌های جوانان و سایر انجمن‌ها را نیز گسترش داده است.

درباره سازمان‌های غیر دولتی چه می‌دانیم؟

سازمان‌های غیر دولتی مانند عفو بین‌المللی و مبارزه جهانی برای جلوگیری از کاربرد مین‌های زمینی و مجمع رهبران دموکرات آسیا و حوزه اقیانوس آرام در زمره مهمترین نقش آفرینان سازمان ملل متحد هستند. سازمان غیر دولتی، تجمعی غیر انتفاعی یا مجمعی از شهروندان داوطلب است که در سطح محلی، ملی یا بین‌المللی تشکیل می‌شود.

حدود 1520 سازمان غیردولتی فعال در زمینه توسعهاقتصادی و اجتماعی با شورای اقتصادی و اجتماعی که رکن سیاست‌گذار اصلی در مسائل اقتصادی و اجتماعی است “وضعیت مشورتی“ دارند و از نمایندگان آنها برای سخنرانی در جلسات شورا دعوت می‌شود. افزون بر این، اداره اطلاعات همگانی سازمان حدود 1550 سازمان غیر دولتی را که در موضوعهای مربوط به سازمان ملل متحد اطلاعات ارائه می‌دهند، به رسمیت شناخته است. بسیاری از سازمان‌های غیر دولتی در مقر سازمان ملل متحد نماینده رسمی دارند و از این طریق پیوندهای ارزشمندی میان سازمان ملل متحد و مردم جهان برقرار می‌کنند.

سازمان‌های غیر دولتی مسائل گوناگون بین‌المللی و مل مربوط به حوزه‌های خود را مطرح می‌کنند و تاثیر روزافزونی بر عملکرد سازمان ملل متحد دارند. آنها با پیش کشیدن دیدگاه‌های هیئت‌های موسس خود درباره موضوعاتی گسترده، از حقوق زنان گرفته تا تامین مواد غذایی، نقش برجسته‌ای در کنفرانس‌های سازمان ملل ایفا می‌کنند. این سازمان‌ها در تصویب کنوانسیون 1997 در مورد جلوگیری از کاربرد مین‌های زمینی و تاسی دیوان کیفری بین‌المللی در سال 1998 برای رسیدگی به کشتار گروهی، جنایات جنگی و جنایات علیه بشریت نقش اساسی داشتند. در کشورهای فقیر‌تر سازمان‌های غیر دولتی دست در دست سازمان ملل متحد به مردم نیازمند کمک می‌کنند.

شورای امنیت چه می‌کند؟

شورای امنیت رکنی از سازمان ملل متحد است که مسئولیت اولیه حفظ صلح و امنیت بین‌المللی را به عهده دارد. جلسات شورا تقریباً به طور مستمر به هنگام بروز بحران تشکیل می‌شود. به موجب منشور تصمیمات شورا قانوناً الزام‌آور است و دولت‌های عضو متعهد به اجرای آنها شده‌اند.

شورا از 15 عضو تشکیل شده است: ده عضو غیر دائم که برای مدت 2 سال توسط همه دولت‌های عضو سازمان بطور دوره‌ای انتخاب می‌شوند و 5 عضو دائم. نظام رای‌گیری به اعضای دائم یعنی چین، فرانسه، فدراسیون روسیه، بریتانیا و ایالات متحده امیت بیشتری می‌دهد. هر یک از این کشورها می‌تواند با دادن رای منفی، حتی اگر چهار عضو دائم دیگر و همه اعضای غیر دائم رای مثبت داده باشند، مانع تصویب طرح پیشنهادی شود. این حق “وتو“ نامیده می‌شود.

آیا شورا نیازمند اصلاحات نیست؟

گروه کاری مجمع عمومی که از همه دولت‌های عضو تشکیل شده است تغییرات احتمالی در مورد اصلاح شورای امنیت را مورد رسیدگی قرار می‌دهد.

این توافق نظر وجود دارد که عضویت در شورا دیگر به درستی واقعیات اقتصادی و سیاسی اکثریت اعضای سازمان ملل متحد را منعکس نمی‌کند. دولت‌های عضو خواستار گسترش شورا، و نیز تغییر روش اجرای مسئولیت‌های آن شده‌اند. پیشنهادهای ارائه شده به مجمع عمومی شامل افزایش تعداد اعضای دائم و غیر دائم، چرخش سهمیه‌ای بودن کرسی‌های شورا، اصلاح حق وتو و بهبود بخشیدن به روشهای شورا است.

یکی از این پیشنهادها حاکی از آن است که با افزوده شدن 5 عضو دائم بدون حق وتو (سه کشور در حال توسعه و دو کشور صنعتی) و 4 عضو غیردائم، تعداد اعضای شورا از 15 به 24 افزایش یابد. پیشنهاد دیگر خواستار آن است که ژاپن، آلمان و سه کشور در حال توسعه به عنوان اعضای دائم به اعضای شورا افزوده شوند. همچنین پیشنهاد شده است که فقط تعداد اعضای غیردائم افزایش یابد و انتخاب مجدد دوره‌ای کشورها براساس مشارکت آنها در فعالیت‌های حفظ صلح و توسعه سازمان ملل متحد صورت گیرد. اگرچه هیچ یک از این پیشنهادها موافقت همگانی را کسب نگرده است، با اینهمه مجمع عمومی به کشوشش‌های خود برای دست‌یابی به قاعده‌ای قابل قبول برای تغییرات ادامه می‌دهد.

نقش دبیرکل سازمان ملل متحد چیست؟

دبیر کل بالاترین مقام رسمی سازمان ملل متحد و اداره کننده اصلی آن، نماد سازمان در عرصه جهان، به ویژه به عنوان بهترین میانجی و حافظ صلح بین‌المللی است.

دبیر کل توجه جهانیان را به مسائل عمده دنیا از توسعه گرفته تا خلع سلاح و حقوق بشر جلب می‌کند. یکی از مسئولیت‌های اصلی دبیرکل آن است که توجه شورای امنیت را به هر مساله‌ای که صلح و امنیت بین‌المللی را تهدید می‌کند جلب نماید. ممکن است دبیرکل برای کمک به حل اختلافات بین‌المللی میانجیگری کند، یا “دیپلماسی آرام“ را پشت صحنه اعمال نماید. بی طرفی دبیرکل یکی از مهم‌ترین سرمایه‌های سازمان ملل متحد است. در سال‌های اخیر دبیر کل به اعمال “دیپلماسی پیشگیرانه“ به عنوان راهی برای ممانعت از بروز، افزایش و گسترش اختلافات شدید بخشیده است.

دبیرکل، رهبری کوششها برای تجدید سازمان و ساده و موثر کردن کار سازمان ملل متحد را به دست گرفته است، و برای تضمین اصلاحات عمیق و هماهنگ، که سازمان ملل را قادر می‌کند به نیازهای دولتهای عضو به طور موثر پاسخ دهد، با مجمع عمومی و ارکان دیگر از نزدیک همکاری می‌کند.

دبیر کل چگونه منصوب می‌شود؟

دبیر کل را مجمع عمومی بنا به توصیه شورای امنیت منصوب می‌کند. بنابراین گزینش دبیرکل در معرض وتوی هر یک از 5 عضو دائم شورای امنیت است. دو دبیر کل نخست سازمان ملل متحد، تریگوی لی از نروژ و دگ همرشولد از سوئد بودند. در سی سال گذشته، کشورها بطور غیر رسمی موافقت کرده‌اند که این مقام میان گروه‌های منطقه‌ای در چرخش باشد: بدین ترتیب مقام دبیر کلی سازمان از آسیا (اوتانت اهل برمه، میانمار فعلی) به اروپای غربی (کورت والدهایم از اتریش)، به امریکای لاتین (خاویر پرز دکوئیار اهل پرو) به آفریقا (پطرس غالی از مصر که برای یک دوره انجام وظیفه کرد و کوفی عنان اهل غنا، دبیر کل کنونی) در گردش بوده است. اگرچه از لحاظ فنی هیچ محدودیتی در مورد تعداد دوره‌های 5 ساله‌ای که دبیر کل می‌تواند خدمت کند وجود ندارد، تاکنون هیچ دبیرکلی بیش از دو دوره این مقام را بعهده نداشته است.

در سازمان ملل متحد چه کسانی کار می‌کنند؟

در سازمان ملل متحد چه کسانی کار می‌کنند و وظایف آنها چیست؟

اقتصاددانان، مترجمان، متخصصان آمار، منشی‌ها، تولیدکنندگان برنامه‌های تلویزیونی، متخصصان رایانه، پزشکان، درودگران تنها گروههای معدود از افراد بسیار گوناگونی هستند که با مهارت‌ها و پیشینه‌های مختلف به عنوان کارکنان اداری سازمان ملل متحد انجام وظیفه می‌کنند.

 

دبیرخانه سازمان در حدود 8700 کارمند را طبق بودجه جاری و 5740 نفر را از محل بودجه برنامه‌ها و طرح‌های ویژه استخدام کرده است: این افراد از 160 ملیت هستند و سیاست‌ها و برنامه‌های سازمان ملل متحد را در نیویورک و دفاتر سازمان در سراسر جهان اداره می‌کنند. نظام سازمان به عنوان یک مجموعه شامل سازمان ملل متحد، برنامه‌ها و کارگزاری‌های تخصصی وابسته از جمله بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول تعداد 64700 نفر را در سراسر جهان در استخدام دارند.

کارکنان چگونه انتخاب می‌شوند؟

منشور ملل متحد مقرر می‌دارد که معیار اصلی انتخاب و شرایط لازم برای استخدام عبارت است از : “بالاترین میزان کارآیی، شایستگی و صحت عمل“. همچنین باید به “ انتخاب کارکنان بر مبنای عامل جغرافیایی تا حدی که ممکن است“ توجه نمود. کارکنان دبیرخانه بایدنمایانگر همه اعضای سازمان ملل متحد باشند تا این رکن بتواند پاسخگوی نظام‌های گوناگون سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جهان باشد و همه دولت‌های عضو به آن اعتماد داشته باشند. به منظور تضمین این گوناگونی، سازمان ملل متحد افراد واجد شرایط را از سراسر جهان انتخاب و استخدام می‌کند. در انتخاب کارکنان متخصص و اصلی رده‌های پائین‌تر و میانی، آزمون‌های ورودی دشواری برگزاری می‌شود.

آیا دیپلمات‌های مامور در سازمان ملل متحد، جزو کارکنان آن محسوب می‌شوند؟

خیر. برای همه روشن است که این دیپلمات‌ها نماینده دولت‌های متبوع خود هستند و برای دولت خود کار می‌کنند نه برای سازمان ملل متحد. همه دولت‌های عضو در نیویورک “هیئت‌های دائمی“ دارند که در واقع سفرای اعزامی کشورها به سازمان ملل متحد هستند. در راس هیئت‌ها سفرا قرار دارند که به عنوان “نمایندگان دائمی“ شناخته می‌شوند و هسته اصلی جامعه دیپلماتیک در نیویورک را تشکیل می‌دهند. دیپلمات‌های مامور در سازمان ملل متحد از مزایا و مصونیت‌های قانونی که به موجب حقوق بین‌المللی به دیپلمات‌ها در سراسر جهان داده شده است، برخوردارند. هر سال بین ماه سپتامبر و دسامبر نزدیک به 3000 دیپلمات برای شرکت در اجلاس سالانه مجمع عمومی به نیویورک می‌آیند.

آیا تعداد کارکنان تبعه کشورهای در حال توسعه در دبیرخانه سازمان ملل متحد بیشتر است؟

خیر. بر عکس، حتی مجمع عمومی خواستار حضور کارکنان بیشتری از کشورهای در حال توسعه بویژه در سطوح بالاتر شده است. در حال حاضر اتباع کشورهای در حال توسعه 44 درصد از شغل‌های تخصصی اصلی را در سازمان ملل در اختیار دارند. این رقم در مشاغل رده‌های بالا، به 48 درصد می‌رسد.

آیا کشورهای صنعتی به طور مناسب حضور دارند؟

اروپای غربی، آمریکا شمالی و حوزه کارائیب دو منطقه‌ای هستند که به ترتیب با 23 و 20 درصد بیشترین سهم از مشاغل تخصصی مهم را در دبیرخانه سازمان ملل متحد به خود اختصاص داده‌اند.

حضور زنان چگونه است؟

در اواسط سال 1998، زنان 37 درصد از شغل‌های تخصصی را در اختیار داشتند که این میزان به نسبت سال 1988، که 26 درصد بود، در راستای تحقق هدف اعلام شده از سوی مجمع عمومی بالاتر رفته است. در رده‌های بالاتر مشاغل دبیرخانه، زنان 6/19 درصد از شغل‌های مهم را در اختیار دارند.

سازمان ملل متحد بر آن بوده است برای زنان فرصت‌های برابر فراهم کند. هدف سازمان این است که تا سال 2000، 50 درصد کل رده‌های تخصصی به ویژه در سطوح بالاتر به زنان تعلق یابد. برخی از بخش‌ها مانند بخش کارکنان و بخش اطلاعات همگانی از لحاظ جنسیت از هم اکنون به تساوی و تعادل رسیده‌اند. اخیراً دبیرکل سازمان، زنان برجسته را به مقامات بسیار مهم سازمان مانند قائم مقامی دبیرکل، کمیساریای عالی حقوق بشر و مدیریت کل سازمان بهداشت جهانی منصوب کرده است. زنان بر هشت موسسه دیگر سازمان ملل متحد از جمله برنامه جهانی غذا، دفتر کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد، صندوق جمعیت سازمان ملل متحد و یونیسف ریاست دارند. بدین ترتیب در حال حاضر زنان بیشتری نیبت به قبل در موقعیت‌های بالاتر قرار دارند.

آیا تعداد کارکنان سازمان ملل متحد بیش از حد نیاز است؟

عده افرادی که در سراسر جهان توسط سازمان ملل متحد در مشاغل مختلف استخدام شده‌اند یعتی حدود 8700 نفر در دبیرخانه سازمان و حدود 64700 نفر در کل نظام سازمان، برای مجموعه سازمانی جهانی که در مقیاس وسیع در واقع در همه زمینه‌های رفاه بشر از ارتقاء صلح گرفته تا کمک به توسعه و سازماندهی کمک‌های بشر دوستانه فعال است، بسیا ناچیز است.

کارکنان سازمان ملل متحد در معرض حمله

در چند سال گذشته، حملات علیه کارمندان سازمان ملل متحد به طور تاسف‌باری افزایش یافته است. بسیاری از کارکنان سازمان ملل متحد در حین انجام وظیفه در مناطق تحت مخاصمه کشته شده‌اند، به گروگان گرفته شده‌اند، بازداشت و یا “ناپدید“ گشته‌اند. از سال 1992 تاکنون 161 کارمند غیر نظامی سازمان ملل متحد در نتیجه اقدامات خصمانه کشته شده‌اند و 117 نفر در حین خدمت در عملیات سازمان ملل متحد در سراسر جهان به گروگان گرفته شده‌اند. فقط در ماه نوامبر سال 1998، 20 نفر از کارکنان سازمان شامل 12 غیر نظامی و 8 نظامی به همراه عده‌ای از کارکنان غیرنظامی در انجام وظایف به علت زیاده‌روی در عملیات نظامی کشته شدند و این رویداد برای نخستین بار در تاریخ سازمان ملل متحد واقع شد. در سال 1997 تعداد تلفات، 44 نیروی حافظ صلح و 17 غیر نظامی بود. از سال 1948 تاکنون بیش از 1580 نظامی و غیر‌نظامی زندگی خود را از دست داده‌اند.

شورای امنیت با محکوم کردن اینگونه حمملات یاد‌آور شده است که مسئولیت حفظ جان هیئت‌های اعزامی سازمان ملل متحد به عهده کشورهای میزبان و طرف‌های مخاصمه است. مجمع عمومی در سال 1994 موافقت‌نامه‌ای در مورد حفظ امنیت سازمان ملل متحد و کارکنان وابسته تصویب نمود، که حکومت کشورهایی را که عملیات سازمان در آن انجام می‌شود به محافظت از کارکنان سازمان و اتخاذ اقدامات پیشگیرانیه در برابر کشتار و ربوده شدن ملزم می‌کند. مقامات سازمان ملل متحد امیدوارند در بلند مدت حملات علیه سازمان و افراد نوع دوست را بتوان در ردیف جنایات جنگی که از طریق دیوان کیفری بین‌المللی قابل پی‌گیری باشد، قرار داد.

عمده کارکنان کل نظام سازمان ملل متحد از کارمندان بخش دولتی ایالت جورجیا در ایالات متحده کمتر است. شهر وین پایتخت اتریش بیش از 70000 کارمند دولتی دارد و دیسنی‌لند و دیسنی‌ورلد نسبت به کل نظام ملل متحد، افراد بیشتری را در استخدام دارند.

آیا به کارکنان سازمان ملل متحد حقوق زیاد پرداخت می‌شود؟

دولت‌های عضو سازمان ملل در تعیین معیارهای بالا برای کارکنان مقرر داشته‌اند که حقوق متخصصان سازمان باید با بالاترین حقوق پرداختی به کارمندان دولت قابل مقایسه باشد. اما میزان حقوق در سازمان ملل متحد از حقوق کارمندان دولت و سازمان‌های بین‌المللی کمتر شده است و حتی با حقوق بخش خصوصی بسیاری از کشورها قابل مقایسه نیست.

بسیار از وسای کارگزاری‌های سازمان ملل متحد با نگرانی متخصصان فرانسوی، آلمانی، ژاپنی و بسیاری از کشورهای دیگر، ترک خدمت برای پیوستن به سازمان ملل متحد به مفهوم دیافت حقوق و منافع کمتر خواهد بود. حتی اگر کارکنان زیادی بدون نگرانی و بخاطر آرمان‌های سازمان به آن بپیوندند، باز هم سازمان مشکل دارد. اگر سازمان بخواهد به جذب متخصصان ادامه دهد باید کارفرمایی شایسته باشد و شرایط جذب کننده‌ای را ارائه کند.

آیا کارکنان سازمان ملل متحد مزایای بسیار زیادی دارند؟

خیر. برنامه‌های سازمان ملل متحد از نظر تعطیلات، بیمه بهداشتی، حقوق بازنشستگی و امثال این‌ها مشابه برنامه‌هایی است که دولت‌ها و بخش خصوصی برای کارکنان خود که در خارج از کشور کار می‌کنند، ارائه می‌دهند.

کارکنان سازمان ملل متحد از هیچ امتیاز یا مصونیت قانونی ویژه برخوردار نیستند و تابع همه قوانین کشوری هستند که در آن خدمت می‌کنند. غیر از دبیرکل و مقامات ارشد نظام سازمان ملل متحد که کمتر از 120 نفر در سراسر جهان هستند، سایر کارکنان سازمان رتبه سیاسی ندارند. در حقیقت کارکنان سازمان نه حمایت‌های پذیرفته شده در بسیاری از خدمات دولتی را دارند و نه از مزایای بیشتر کارکنان سیاسی که در بخش خارجی کشور خود انجام وظیفه می‌کنند، برخوردارند. همه کارکنان سازمان ملل متحد مالیات بر درآمد را به شکل “مالیات کارمندی“ که از حقوق ناخالصشان با نرخ 30 تا 34 درصد کسر می‌شود، پرداخت می‌کنند. در واقع، این مالیات ثابت است و هیچ کاهشی در آن روا دانسته نمی‌شود. علاوه بر این کارکنان سازمان ملل متحد (به غیر از عده بسیار کمی که رتبه سیاسی دارند)همان میزان مالیات بر فروش، مالیات بر املاک و سایر مالیات‌‌ها را مانند هر فرد دیگری پرداخت می‌نمایند.

و در حالی که مردم کار در سازمان ملل متحد را اغلب با بودن در نیویورک متصور می‌شوند، بسیاری از کارکنان دور از مقر سازمان و اغلب در کشورهای آسیب دیده از فقر و جنگ زندگی و کار می‌کنند.

سازمان ملل متحد در زمینه توسعه اقتصادی و اجتماعی چه می‌کند؟

سازمان ملل متحد برای پیشبرد توسعه چه فعالیتی دارد؟

یکی از تصورات نادرست درباره سازمان ملل متحد آن است که این سازمان به طور عمده دگیر حفظ صلح است. در حقیقت کمتر از 30 درصد فعالیت سازمان ملل متحد مربوط به حفظ صلح و امنیت است و بیشتر فعالیت آن به توسعه و کمک بشر دوستانه اختصاص دارد. نظام سازمان ملل متحد، تنها نهاد جهانی در زمینه افزایش توسعه است که از طریق اجرای برنامه‌های عملی توسعه، زندگی عده بی‌شماری از مردم را در فقیرترین نقاط جهان بهبود بخشیده است.

سابقه فعالیت سازمان ملل متحد در زمینه پیشبرد توسعه بی‌نظیر است. نظام سازمان با اجرا برنامه‌هایی در 135 کشور، همه ساله بیش از 25 میلیارد دلار کمک را بصورت 5 میلیارد دلار پرداخت بلاعوض و 20 میلیارد دلار وام تامین می‌کند. سازمان فعالیتهایی را در زمینه حمایت از پناهندگان و مردم فقیر و گرسنه، ارتقاء وضعیت کودکان، حفاظت از محیط زیست، کنترل جرائم و مواد مخدر، حقوق بشر، برابری زنان و استقرار دموکراسی به عهده دارد. منابع سازمان ملل متحد کشورها و مردمی را که بیش از همه نیازمند هستند، مورد توجه قرار می‌دهد. در بسیاری موارد، اگر سازمان تنها منشاء نباشد، اصلی‌ترین منبع کمک فنی و مالی بسیار از ملت‌هاست. این گونه برنامه‌های کمک برای میلیون‌ها نفر در کشورهای فقیر، فقط از سوی سازمان ملل انجام می‌گیرد. پرچم آبی مورد احترام قرار دارد، زیرا نشانه کمک افراد به سایرین در ساختن جهانی عادلانه و پایدار است.

سازمان ملل متحد چه توانایی‌هایی دارد که دیگران ندارند؟

شماری صفات برجسته منحصر به فرد، سازمان ملل متحد را خصوصاً در زمینه پیشبرد توسعه موثر می‌سازد. این صفات عبارتند از:

– جهان شمولی آن: هنگام اتخاذ تصمیمات اساسی و سیاست‌گذاری‌ها همه کشورها می‌توانند اظهار نظر کنند.

– بیطرفی آن: سازمان نماینده هیچ نوع منافع ملی یا تجاری نیست و می‌تواند روابط قابل اعتماد با کشورها و مردم آن کشورها را به منظور تامین کمک بی‌قید و شرط، توسعه دهد.

– حضور جهانی آن: سازمان به منظور ارائه کمک در جهت توسعه، گسترده‌ترین شبکه دفاتر در کشورها را در اختیار دارد.

– اختیارات فراگیر آن موجب می‌شود تا به نیازهای اجتماعی، اقتصادی و اضطراری بپردازد.

– تعهد آن در برابر “مردم ملل متحد“.

سازمان ملل متحد برای حفظ محیط زیست چه فعالیتی انجام می‌دهد؟

سازمان ملل متحد در مساعی بین‌المللی برای حفاظت محیط زیست پیشتاز است.

سازمان کمک می‌کند معاهداتی درباره محیط زیست بسته شود، به عنوان مثال این نوع معاهدات در سال‌های اخیر به کاهش آلودگی نفت منتشره از کشتی‌ها تا 60 درصد، به کنترل آلودگی فرامرزی در آمریکای شمالی و اروپا و به توقف تولید گازهایی در کشورهای صنعتی که لایه اوزون را نابود می‌کنند، کمک کرده است. سازمان‌های تحت پوشش سازمان ملل متحد موجبات انعقاد بیش از 170 معاهده و پیمان محیط زیستی را فراهم کرده‌اند. از زمان تشکیل نخستین کنفرانس محیط زیست سازمان ملل در 1972، این ملل متحد بوده که محیط زیست را در راس دستور کار بین‌المللی قرار داده است.

“دستور کار 21“ که در کنفرانس سال 1992 سازمان ملل متحد درباره محیط زیست و توسعه با عنوان اجلاس زمین، مورد بحث و مذاکره قرار گرفت، پیش‌نویس برنامه‌ای فراگیر و جهانی را برای توسعه از لحاظ زیست محیطی تدوین کرد که مبنای بسیاری از طرح‌های ملی و ابتکارهای محلی شده است. در بررسی انجام شده در 1997 مشخص شد که اقدام موثری با تاکی بر اولویت‌هایی چون آب، جنگل‌ها، گرم شدن جهان و انتقال تکنولوژی می‌باید صورت می‌گرفته است.

× کمیسیون سازمان ملل متحد درباره توسعه پایدار تحولات اجتماعی و اقتصادی مورد نیاز توسعه “پایدار“ که در آن حفاظت از منابع برای نسل‌های آینده تضمین شده باشد را مورد تشویق قرار می‌دهد. کمیسیون چگونگی عملی شدن موافقت‌نامه‌های مخیط زیست را بررسی می‌کند و برای حکومت‌ها و گروه‌های اصلی درگیر توسعه پایدار راهنمای خط مشی فراهم می‌سازد. کمیسیون به منظور کمک به کشورها در گردآوری و گزارش اطلاعات مربوط به اندازه‌گیری میزان پیشرفت، در حال تنظیم یک رشته شاخص‌های قابل قبول بین‌المللی برای توسعه پایدار است. بیش از 100 حکومت، کمیسیون‌ها یا واحدهای هماهنگ کننده دیگری را در رابطه با توسعه پایدار تشکیل داده‌اند.

× برنامه محیط زیست سازمان ملل متحد (UNEP) در اداره بهتر محیط زیست به کشورها کمک می‌کند، در مورد بهداشت کره زمین، هشدار می‌دهد و درباره موافقت‌نامه‌های بین‌المللی مذاکره می‌کند.

× بخش‌های فنی زیر سرپرستی سازمان ملل متحد بر خطرات تهدید کننده محیط زیست نظارت دارند. نظام نظارت جهانی بر محیط زیست (UNEP) ، شاخص‌های جیاتی زیست محیطی، مانند اقیانوس‌ها، جو، آلودگی و منابع بازیافتی را زیر نظر دارند. سازمان خواروبار و کشاورزی، فائو(FAO) بر ذخایر جهانی شیلات نظارت دارد و به کشورها در مورد خطر صید بیش از حد هشدار می‌دهد. هیئت نظارتی بین دولتی درباره تغییرات اقلیمی که شبکه‌ای جهانی متشکل از 2000 دانشمند برجسته از 130 کشور است وضعیت اقلیمی جهان و گرم شدن جو زمین را زیر نظر دارد. سازمان ملل متحد عمده‌ترین تشکیلات جهانی بوده که هشدار اولیه در مورد تهدید ناشی از گرم شدن کره زمین را اعلام داشته است.

× صندوقی با موجودی 2 میلیارد دلار تسهیلات جهانی برای محیط زیست که (UNEP)، بانک جهانی و برنامه عمران ملل متحد به طور مشترک آن را اداره می‌کنند – بزرگترین منبع تامین وام‌های چند جانبه برای طرح‌های محیط زیست در کشورهای در حال توسعه است.

سازمان ملل متحد با بیماری همه‌گیر ایدز چگونه مبارزه می‌کند؟

بیماری نقض ایمنی اکتسابی (ایدز) در مقیاس همه‌گیر با بیش از 30 میلیون فرد مبتلا به ایدز یا حامل ویروس مولد آن (HIV) به صورت یک معضل بهداشتی درآمده است. این بیماری همه‌گیر با ابتلای حدود 16000 نفر در روز همچنان در حال گسترش است.

برنامه مشترک سازمان ملل متحد درباره (UNAIDS) HIV/AIDS پشتیبان اصلی اقدام جهانی است. این برنامه کار پیشگیری از انتقال ویروس (HIV)، کاهش آسیب‌پذیری افراد و جوامع، تامین مراقبت و حمایت، و کاهش اثرات این بیماری همه‌گیر را هدایت و از این اقدامات حمایت می‌کند. همراه سایر اقدامات، برنامه مشترک سازمان ملل متحد درباره ایدز، امر پژوهش را پیش می‌برد و مشارکت جدید حکومت‌ها و صنعت داروسازی را تشویق و تقویت می‌کند. (UNAIDS) مبتکر برنامه‌هایی بوده که وجود داروهای جدید و ارزان ضد ویروس را تضمین کند و گسترش دهد تا یقین حاصل شود که داروهایی که موجب افزایش طول عمر هستند در سراسر دنیا در دسترس باشد.

آیا سازمان ملل متحد مبالغی برای سقط جنین می‌پردازد؟

خیر. صندوق جمعیت سازمان ملل متحد (UNFPA)، کارگزار اصلی ملل متحد در مسائل جمعیتی، سقط جنین را به عنوان وسیله‌ای برای تنظیم خانواده تایید نمی‌کند. این صندوق برای حذف سقط جنین از برنامه تنظیم خانواده فعالیت می‌کند و از خدمات سقط جنین حمایت نمی‌کند. با این همه، قوانین بعضی از کشورها سقط جنین را در شرایط خاص مجاز دانسته است و صندوق جمعیت به حق حاکمیت این کشورها در تنظیم قوانین داخلی خود احترام می‌گذارد. بیشتر فعالیت‌های صندوق جمعیت بر محور کمک به کشورهای در حال توسعه برای برپا کردن برنامه‌های ملی بهداشت زادوولد شامل تنظیم خانواده، بهداشت مادران و پیشگیری از ایدز قرار دارد. صندوق جمعیت همچنین در گرد‌آوری اطلاعات موثق جمعیتی و انجام سرشماری‌ها به کشورها کمک می‌کند. سرمایه صندوق جمعیت سازمان ملل متحد تنها از محل کمک‌های داوطلبانه تامین می‌شود.

سازمان ملل متحد در زمینه مبارزه با قاچاق مواد مخدر چه فعالیتی دارد؟

حکومت‌ها به خوبی آگاهند که مساله قاچاق مواد مخدر را نمی‌توان به طور یکجانبه حل کرد. کنترل موثر مواد مخدر مستلزم برخوردی جهانی است که هم کشورهای منبع تامین مواد مخدر و هم کشورهایی که این مواد در آنها به مصرف می‌رسد را در بر می‌گیرد.

ملل متحد به کشورها کمک می‌کند تا از راه‌های بی‌شماری به مبارزه علیه قاچاق مواد مخدر برخیزند. برای مثال:

– کمیسیون مواد مخدر ملل متحد رکن اصلی بین دولتی برای سیاست‌گذاری درباره کنترل بین‌المللی مواد مخدر است.

– هیئت بین‌المللی کنترل مواد مخدر می‌کوشد تا دست یابی به مواد مخدر را به مقاصد پزشکی و علمی محدود نماید، از انحراف آنها در مسیرهای غیر قانونی ممانعت بعمل آورد و با حمل و نقل و قاچاق آنها مبارزه کند.

– برنامه کنترل بین‌المللی مواد مخدر سازمان ملل متحد، هدایت کنترل بین‌المللی مواد مخدر را ممکن می‌سازد، روش‌های تولید، مصرف و حمل و نقل مواد مخدر را زیر نظر دارد و در تصویب و وضع قوانین مربوط به کنترل مواد مدر به کشورها کمک می‌کند. این برنامه از آموزش کارکنان در زمینه اجرای قوانین حمایت می‌کند، همکاری پلیس فرامرزی را تقویت می‌نماید، برنامه‌های آموزشی تدارک می‌بیند و در مناطق که مواد مخدر کشت می‌شود به کشاورزان کمک می‌کند تا خط تولید را به سمت محصولات دیگر برگردانند.

سازمان ملل متحد در زمینه کمک‌های اضطراری چگونه عمل می‌کند؟

هنگامی که مصیبتی روی می‌دهد، کارگزاری‌های عملیاتی سازمان ملل متحد سریعاً برای کمک به حادثه دیدگان اقدام می‌کنند. همه روزه گروه‌های ضربت ملل متحد همگام با سازمان‌های بشر دوستانه غیر دولتی برای میلیون‌ها قربانی جنگ و منازعه سیاسی، یا سیل، خشکسالی و قحطی، مایحتاج اضطراری تامین می‌کنند. این شامل کمک غذایی در چارچوب برنامه جهانی غذا، اسکان و حمایت توسط دفتر کمیساریای عالی ملل متحد برای پناهندگان، کمک به مادران و کودگان از طریق صندوق کودکان ملل متحد، کنترل بیماری‌های همه‌گیر مانند تب ابولا (Ebola) توسط سازمان بهداشت جهانی و فعالیت‌های بلند مدت توسعه توسط برنامه عمران ملل متحد است. دفتر هماهنگی امور بشر دوستانه ملل متحد به ریاست هماهنگ کننده امداد ضطراری، تمامی کمک‌های اضطراری سازمان را هماهنگ می‌کند. یک کمیته دائم بین کارگزاری، کارگزاری‌های بش دوستانه ملل متحد و سازمان‌های عمده امدادرسان عمده غیر سازمان ملل را به منظور هماهنگ کردن واکنش جهانی گرد هم می‌آورد. یک صندوق اضطراری 50 میلیون دلاری به هنگام بروز بحران و برای “شروع“ عملیات مورد استفاده قرار می‌گیرد. برنامه کمک بشردوستانه ملل متحد برای کمک به ده‌ها میلیون نفر در سراسر جهان سالانه افزایشی بیش از یک میلیارد دلار را می‌طلبد. در واقع همه کمک‌های بشر دوستانه ملل متحد از محل کمک‌های داوطلبانه تامین می‌شوند.

سازمان ملل متحد در زمینه حقوق بشر و تامین عدالت چه فعالیتی دارد؟

سازمان ملل متحد در زمینه حقوق بشر چه می‌کند؟

یکی از دستاوردهای بزرگ سازمان ملل متحد ایجاد رکنی فراگیر در زمینه قوانین حقوق بشر است، که همه ملت‌ها می‌توانند در آن مشترک باشند. سازمان ملل متحد همچنین ساز و کارهای موثری در محافظت از حقوق بشر به نفع مردمات سراسر جهان برقرار کرده است. اصلاحات جاری در سازمان نقش حقوق بشر را ارتقاء داده است، به طوری که به صورت یکی از زمینه‌های اصلی فعالیت ملل متحد و وجه مشترک موجود در همه فعالیت‌های سازمان، از حفظ صلح گرفته تا توسعه و امداد بشر دوستانه درآمده است.

سازمان ملل متحد از راه‌های زیادی حقوق بشر را ارتقاء می‌دهد:

– دبیر کل ملل متحد و کمیسر عالی حقوق بشر نگرانی‌های خود در مورد حقوق بشر و مسائل مربوط به آن مانند آزاد کردن زندانیان و تخفیف مجازات مرگ را محرمانه با حکومت‌ها، در میان می‌گذارند.

– به موجب بعضی از معاهدات حقوق بشر سازمان ملل متحد، افراد می‌توانند علیه دولت‌هایی که نقض حقوق‌شان به آنها نسبت داده می‌شود، در صورتی که همه راه‌های داخلی به بن‌بست رسیده باشد، درخواست رسیدگی کنند.

– افراد و گروه‌های حقوق بشر خبر تخلفات را به دفتر کمیساریای عالی می‌دهند و این دفتر اطلاعات دریافتی را به رکن‌ها و سازوکارهای مربوطه سازمان ملل متحد ارجاع می‌دهد. دفتر برای دریافت گزارش تخلفات یک خط نمابر اضطراری شبانه‌روزی در اختیار گذاشته است که شماره آن 9170092 (4122) است.

– کمیسیون حقوق بشر سازمان ملل متحد تنها رکن بین‌دولتی است که در موارد نقض حقوق بشر در هر نقطه‌ای از جهان که باشد، اجلاسهای عمومی تشکیل می‌دهد. این کمیسیون اجرای حقوق بشر را در کشورها مورد بررسی قرار می‌دهد و شکایاتی درباره موارد نقض دریافت می‌کند.

– کارشناسان ملل متحد وضعیت حقوق بشر در یک کشور خاص یا وارد نقض گسترده مانند شکنجه را مورد تحقیق قرار می‌دهند و در مورد تجاوزات به حقوق بشر به جامعه بین‌المللی هشدار می‌دهند.

– دفتر کمیساریای عالی در همه این تلاش‌ها مشارکت دارد و نیز با تامین کمک فنی در مسائلی مانند آموزش پلیس‌، تهیه پیش نویس قوانین و بهبود نظام‌های کیفری و حقوقی به کشورها کمک می‌کند تا مسئولیتهای خود درباره حقوق بشر را اجرا کنند.

– امروزه بسیاری از عملیات حفظ صلح در برگیرنده مقرراتی برای حمایت از حقوق بشر در مورد جمعیت متاثر از این عملیات است.

– دو دادگاه بین‌المللی سازمان ملل متحد که به طور ویژه برای رسیدگی به جنایات انجام شده در یوگسلاوی سابق و رواندا تاسیس شده‌اند، کمک کرده‌اند جنایتکاران جنگی به دست عدالت سپرده شوند.

سازمان ملل متحد چگونه حقوق بشر را ارتقاء داده است؟

سازمان ملل متحد کمک کرده تا حقوق بشر به صورت موضوع مهمی برای مردم سراسر جهان درآید، به طوری که حکومت‌ها به دشواری می‌توانند آنرا نادیده بگیرند. نمونه‌هایی از کار اصولی سازمان در این مورد به قرار زیر است:

– سازمان ملل متحد اولین منشور جهانی حقوق بشر، در برگیرنده اعلامیه جهانی حقوق بشر 1948 و دو میثاق بین‌المللی حقوق بشر 1966 (در مورد حقوق مدنی و سیاسی، و حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی) که بسیاری از مقررات اعلامیه جهانی را از لحاظ حقوقی برای دولتها الزام‌آور می‌کنند، بوجود آورد.

– سازمان ملل متحد کمک کرد بیش از 80 معاهده بین‌المللی مروج حقوق سیاسی، مدنی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مورد مذاکره قرار گیرد.

– ملل متحد با مبارزه مستمر بر ضد آپارتاید از تحریم تسلیحاتی گرفته تا کنوانسیونهای بین‌المللی، به پایان یافتن رژیم آپارتاید (جدایی نژادی) در افریقای جنوبی کمک کرد. در 1994 یک هیئت ناظر سازمان ملل به جریان انتقال قدرت کمک کرد و بر انتخاباتی که بر آپارتاید پایان داد، نظارت نمود.

– سازمان ملل متحد در کسب شناسایی جهانی برای حقوق مسلم مانند حقوق زنان و حق پیشرفت همه مردم در راه توسعه نقشی اساسی بر عهده داشته است.

– سازمان ملل متحد برای رسیدگی به جنایات علیه بشریت در یوگسلاوی سابق و رواندا، دادگاه‌های بین‌المللی بر پا کرده است و اخیراً نیز یک دیوان دائمی کیفری بین‌المللی برای رسیدگی به این گونه جنایات هر موقع که اتفاق بیافتند، تاسیس نموده است.

سازمان ملل متحد چگونه از گروه‌های آسیب‌پذیر جامعه حمایت می‌کند؟

سازمان ملل متحد حامی آسیب‌پذیرترین گروه‌ها یعنی اقلیتها، کارگران مهاجر، مردم بومی، کودکانی که در شرایط خاص و دشوار بسر می‌برند، است و برای بهبود وضعیت آنها فعالیت می‌کند. یکی از ارکان اصلی حقوق بشر سازمان، کمیسیون فرعی منع تبعیض و حمایت از اقلیتهاست که برای اعتلای حقوق اقلیتهای سراسر جهان جلسات سالیانه دارد. معاهدات بین‌المللی مانند کنوانسیون حقوق کودک 1989 و کنوانسیون حمایت از گروه‌های آسیب‌پذیر از طریق سازمان ملل مورد مذاکره قرار گرفته است. رکن‌های ملل متحد بر رعایت کنوانسیونهایی که از حقوق گروه‌های آسیب‌پذیر (کودکان، زنان، اقلیت‌های نژادی) حمایت می‌کنند، نظارت دارند و کشورها را مسئول موارد نقض می‌دانند.

سازمان ملل متحد همچنین بسیج بین‌المللی به منظور افزایش آگاهی جهانی از مشکلات اثر گذار بر گروه‌های آسیب‌پذیر را هماهنگ کرده است. سازمان به نمایندگی از طرف 300 میلیون مرمان بومی در سراسر جهان سال 1993 را سال بین‌المللی مردم بومی جهان اعلام کرد و سال‌های 1995 تا 2004 را دهه بین‌المللی بومیان جهان اعلام نمود، و اینک برای تهیه اعلامیه‌ای درباره حقوق آنان در حال مذاکره است. نماینده ویژه دبیر کل در مسائل کودگان گرفتار در برخوردهای مسلحانه، پشتیبان اصلی تقریباً 300 هزار کودک سرباز است. سازمان بین‌المللی کار، طرحی جهانی را برای ممانعت از کار کودکان ارائه کرده است، در عین حال صندوق کودکان سازمان ملل طرح‌هایی را برای بهبود زندگی کودکان خیابانی، کودکانی که کار می‌کنند و کودکان در وضعیت‌های منازعه، در دست اجرا دارد.

سازمان ملل متحد در زمینه پیشبرد حقوق برابر زنان چه فعالیتی دارد؟

سازمان ملل متحد با هدایت تحولات و افزایش آگاهی زنان نسبت به حقوق خود، در بهبود بخشیدن موقعیت آنان در سراسر جهان موثر واقع شده است.

– محفوظ داشتن حقوق برابر زنان در منشور ملل متحد و اعلامیه جهانی حقوق بشر منجر به این شد که از لحاظ حقوقی برقراری برابری جنسیتی به عنوان یک حق بنیادی بشری محترم شمرده شود.

– سازمان ملل متحد معیارهای بین‌المللی را درباره حقوق زنان تنظیم کرده است و ابزارهایی ایجاد کرده است تا بر چگونگی رعایت برابری حقوق در هر نقطه جهان نظارت کند. سازمان در سال 1979 کنوانسیون رفع هرگونه تبعیض علیه زنان، سندی بین‌المللی درباره حقوق زنان، و نیز پیش نویس برنامه عمل توسط کشورها برای تضمین این حقوق، را تصویب کرد. بیش از 160 کشوری که این کنوانسیون را تصویب کرده‌اند خود را قانوناً ملزم به تامین برابری حقوق زنان نموده‌اند. کمیته ویژه سازمان ملل متحد متشکل از کارشناسان بی‌طرف بر اجرای کنوانسیون نظارت دارد.

– کمیسیون سازمان ملل در باره وضعیت زنان که در سال 1946 تاسیس شد همه ساله درباره موضوعات مربوط به حقوق زنان تشکیل جلسه می‌دهد و درباره مسائلی که مستلزم توجه فوری و آغاز قانونگذاری بین‌المللی برای پیشبرد حقوق زنان است، توصیه‌هایی می‌کند.

– سازمان ملل متحد کمک کرده است زنان در سرتاسر جهان به تحرک و فعالیت در آیند. این سازمان برای تمرکز توجه بر حقوق زنان، سال 1975 را سال بین‌المللی زنان و سال‌های 1976 تا 1985 را دهه ملل متحد برای زنان اعلام نمود. سازمان همچنین برای زنان سراسر جهان عرصه‌ای فراهم کرده است تا در پیشبرد حقوق‌شان با یکدیگر همکاری کنند. طی سال 1975، سازمان نخستین کنفرانس جهانی زنان را در مکزیکوسیتی، و در پی آن، کنفرانس‌های جهانی در کپنهاگ (1980)، نایروبی (1985) و در پکن

(1995) برگزار کرد.

– دو رکن سازمان ملل متحد فقط به مسائل زنان اختصاص داده شده است. یکی صندوق توسعه ملل متحد برای زنان (UNIFEM) که فعالیت‌های ابداعی در زمینه توسعه به سود زنان، بویژه در مناطق روستایی جهان در حال توسعه را از نظر مالی تامین می‌کند. و دیگری موسسه بین‌المللی پژوهش و آموزش برای پیشرفت زنان (INSTRAW) که از طریق آموزش، تحقیق و اطلاع‌رسانی از مشارکت کامل زنان در عرصه فعالیت‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی حمایت می‌کند.

سازمان ملل متحد از برقرای دموکراسی چگونه حمایت می‌کند؟

سازمان ملل متحد از برقراری دموکراسی در شمار رو به افزایشی از کشورهایی که از آن درخواست کمک می‌کنند حمایت می‌کند.

سازمان با ارائه کمک فنی برای آماده نمودن و برگزار کردن انتخابات به بیش از 70 ملت کمک کرده است تا روند دموکراسی را تحکیم بخشند. سازمان انتخابات سال 1993 کامبوج را سازمان داد و برای تضمین انتخابات آزاد و بیطرف در نامیبیا، نیکاراگوئه، هائیتی، آنگولا، کامبوج، السالوادر، آفریقای جنوبی، موزامبیک و لیبریا، ناظران بیطرف اعزام نمود. سازمان ملل متحد همچنین به جنبشهای مسلح مخالف در مناطقی مانند السالوادر، موزامبیک و گواتمالا کمک کرده است تا خود را به صورت احزاب سیاسی در آورند.

سازمان برای تثبیت مردم سالاری به ملل‌ها کمک می‌کند تا در زمینه‌های سیاسی، قضایی و اداری روند‌ها و نهادیهای کارآمد و مسئول ایجاد و تقویت کنند. برنامه عمران ملل متحد با تقویت روش‌های پارلمانی، توسعه قوانین مربوط به حقوق بشر، ارتقاء نظام قضایی و با کمک به مبارزه علیه فساد، از نحوه صحیح حکومت در بسیاری از کشورها حمایت می‌کند.

چرا به یک دیوان کیفری بین‌المللی نیاز داریم؟

برای رسیدگی به کشتار گروهی، جنایات جنگی و جنایات علیه بشریت، یک دیوان کیفری بین‌المللی ایجاد شده است. تاسیس چنین دیوانی، مدت طولانی در دستور کار سازمان ملل قرار داشت، و کشتارهای وحشتتناک جمعی در کامبوج، یوگسلاوی سابق و رواندا نیاز به آن را ضروری‌تر کرد. اساسنامه این دیوان، که کمیته‌ای در مجمع عمومی با مشارکت بیش از صد دولت عضو آن را تهیه کرد، در کنفرانسی که به سال 1998 در شهر رم برگزار شد مورد تصویب 120 کشور قرار گرفت. این دیوان هنگامی موجودیت خواهد داشت که حداقل 60 کشور اساسنامه آن را تصویب کرده باشند. محل دیوان شهر لاهه هلند تعیین شده است و از 18 قاضی برجسته بین‌المللی که برای یک دوره 9 ساله انتخاب می‌شوند و گروهی از بازپرسان و ماموران تحقیق تشکیل می‌شود. این دادگاه بخشی از سازمان ملل متحد نخواهد بود و در برابر کشورهایی که اساسنامه آن را تصویب می‌کنند پاسخگو خواهد بود. کشورهایی که اساسنامه را تصویب می‌کنند، موافقت می‌نمایند شهروندان خود را که متهم به چنین جرایمی هستند بر طبق قوانین خود مورد پیگرد قانونی قرار دهند و یا آنها را برای محاکمه به دیوان کیفری بین‌المللی تسلیم کنند. اساسنامه دیوان در مقابل پیگردهای تضمین نشده، اجرای قانون را ضمانت می‌کند. از دولت‌ها خواسته می‌شود در وهله نخست دادگاههای خود را تشکیل دهند: دیوان فقط زمانی ممکن است مداخله کند که دادگاههای ملی قادر یا مایل به اقدام نباشند. علاوه بر این بازپرسان پیگرد باید بر مبنای معیارهای تعریف شده بین‌المللی که اتهامات برانگیخته از لحاظ سیاسی را کاهش دهد، تصمیمات خود را توجیه کنند. سرانجام، شورای امنیت اختیار دارد هر گونه پیگردی را به نظر نامناسب برسد متوقف کند.

سازمان ملل متحد برای ارتقاء صلح چه می‌کند؟

سازمان ملل متحد در مورد تامین صلح چه می‌کند؟

سازمان ملل متحد از طریق تمامی فعالیت‌های خود به ارتقاء صلح مبادرت می‌کند.

سازمان به عنوان مرکزی برای دیپلماسی و مباحثه، به جای جنگ، چارچوبی برای حل مسالمت آمیز اختلافات به وجود می‌آورد. سازمان ملل متحد به هنگام بحرانهای بین‌المللی، برای کاستن از فشارها و تسهیل مذاکرات فعالیت می‌کند. به نظر آنها که سعی می‌کنند از برخورد مسلحانه جلوگیری کنند یا آن را متوقف سازند، سازمان نقطه قوتی بشمار می‌آید.

سازمان ملل متحد از طریق تلاشهایش در راه حمایت از حقوق بشر، با عملیات حفظ صلح و با فعالیت در جهت توسعه مجموعه روبه‌رشد حقوق بین‌الملل، صلح را ارتقاء می‌دهد. سازمان با اعمال دیپلماسی پیشگیرانه، برخوردها را پیش از شروع شدن، متوقف می‌سازد. به انجام انتخابات کمک می‌کند و از برقراری دموکراسی پشتیبانی می‌نماید. سازمان در جهت پیشبرد توسعه اقتصادی و اجتماعی با کوشش در برطرف کردن علل ریشه‌ای جنگ، به حفط صلح کمک می‌کند. سازمان ملل همراه با دیگر سازمانهای عضو خانواده ملل متحد، کمک بشردوستانه را تامین می‌کند، پناهندگان را به موطن اصلی خود باز می‌گرداند، به اصلاح زیربنای ملی کمک می‌کند و نوسازی را تشویق می‌نماید.

سازمان ملل متحد برای منع گسترش تسلیحات چه فعالیتی انجام می‌دهد؟

در میان تلاش‌های سازمان ملل متحد در زمینه پیشبرد صلح و توسعه در جهانی امن‌تر، خلع سلاح از جایگاه مهمی برخوردار است. سازمان از طریق نهادهای مرتبط خود با مسایل خلع سلاح، و با حمایت از نهادهای بین‌المللی مذاکره کننده، برای تنظیم قواعد و تحکیم اصول چند جانبه در زمینه خلع سلاح فعالیت می‌کند. کشورها از طریق سازمان ملل متحد، ابزارهای ایجاد اطمینان و اعتماد به یکدیگر و تحقیق در مورد پایبندی به موافقت‌نامه‌ها را در اختیار دارند.

گفتگوهای چند جانبه مانند مذاکرات انجام شده در کنفرانس خلع سلاح، تحت حمایت سازمان ملل متحد به انعقادچندین موافقت‌نامه شامل معاهده منع تکثیر سلاح‌های هسته‌ای، معاهده منع جامع آزمایشات هسته‌ای و معاهداتی برای ایجاد مناطق عاری از سلاح هسته‌ای منجر شده است. علاوه بر این نهادهایی برای کمک به کنترل سلاحهای با قدرت انهدام وسیع ایجاد شده است. به عنوان مثال آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نظام حفاظهای هسته‌ای و پژوهش را برقرار کرده است و سازمان منع سلاحهای شیمیایی کمک می‌کند تا رعایت کنوانسیون سلاح‌های شیمیایی تضمین شود. از دیگر اقدامات اعتماد سازی می‌توان از ثبت سلاح‌های متعارف در سازمان ملل متحد و از نظام گزارش استاندارد شده هزینه‌های نظامی نام برد. این ابزار شفافیت بیشتری به مسایل نظامی می‌دهد.

سازمان ملل متحد در بخشی از تلاشهای خود در برقراری صلح، به جمع‌آوری و انهدام صدها هزار سلاح، پس از برخورد نظارت کرده و به بازگشت مبارزان به جامعه مدنی کمک نموده‌ است.

سازمان ملل متحد در زمینه رهانیدن جهان از مین‌های زمینی چه فعالیتی دارد؟

سالانه در بیش از 50 کشور متجاوز از 20 هزار نفر در اثر انفجار میلیونها مین کشته یا دچار نقض عضو می‌شوند. کودکان، زنان و سالخوردگان نخستین قربانیان این “ قاتلین خاموش “ هستند هر سال در حدود 2 میلیون مین دیگر کارگزاری می‌شود.

سازمان ملل متحد در تشویق کشورها به حمایت از کنوانسیون 1997 اتاوا در مورد ممنوعیت کلی تولید، صدور و استفاده از مین‌ها نقش قاطعی عهده‌دار بود و همچنان می‌کوشد الحاق جهانی به این قرارداد را ادامه دهد. این قرارداد که به ابتکار نروژ، کانادا و سایر کشورها پیشنهاد شد، در سال 1997 به امضای بیش از 100 کشور رسید. در حدود 1000 سازمان غیر دولتی از 60 کشور در ترغیب حکومتها به قبول قرارداد، نقش عمده‌ای داشتند.

به موجب این کنوانسییون، دولتهای امضاء کننده موظفند در مورد تعداد و انواع مین‌هایی که ذخیره کرده‌اند، مراحل اقداماتی که برای پاک کردن مین‌هایی که کار گذاشته‌اند انجام می‌دهند و در مورد برنامه‌های خود درباره انهدام انبارها و تغییر تولید یا تعطیل کارخانه‌های مین‌سازی به دبیر کل گزارش دهند.

– پروتکل مربوط به کنوانسیون سلاحهای ضد بشری سال 1980 تحت نظارت سازمان ملل متحد، بطور ویژه‌ای به موضوع مین‌های زمینی پرداخته است. دولت‌های طرف این پروتکل در 1996 محدودیت‌های بیشتری را در این رابطه تصویب و موافقت کردند که همه مین‌ها باید قابل بازیابی باشند و پروتکل را به برخوردهای داخلی نیز تسری دادند.

– تقریباً 6000 خنثی کننده مین در سازمان ملل متحد کار می‌کنند و سازمان از برنامه‌های پاک‌سازی مین در هفت کشور پشتیبانی می‌کند. سازمان نه تنها عمل مین‌روبی را انجام می‌دهد بلکه خنثی کنندگان مین را آموزش می‌دهد، برنامه‌های آگاهی عمومی درباره می را عملی می‌کند، کار بازرسی مین‌ها را هدایت می‌نماید و از آموزشگاههای خنثی سازی مین پشتیبانی به عمل می‌آورد. هدف این فعالیت‌ها آن است که کشورهای درگیر را قادر کند با مسئله برخورد کنند. نظام ملل متحد همچنین به توسعه خدمات پزشکی و توان بخشی برای قربانیان مین‌ کمک می‌کند.

– برنامه‌هایی نظیر آنچه اشاره شد از سال 1989 در نواحی مین‌گذاری شده برخی کشورها مانند افغانستان، آنگولا، بوسنی و هرزگوین، کامبوج، کرواسی، جمهوری دمکراتیک خلق لائوس، موزامبیک، رواندا و یمن اجرا شده است.

چرا سازمان ملل متحد نمی‌تواند صلح را تحمیل کند؟

سازمان ملل متحد صلاحیت ندارد صلح را به زور تحمیل کند. سازمان، حکومتی جهانی نیست و هیچ گونه ارتش ثابت و تجهیزات نظامی ندارد. سازمان، نیروی پلیس بین‌المللی هم نیست. کارآیی سازمان به تمایل سیاسی دولت‌های عضو بستگی دارد که تصمیم بگیرند آیا سازمان برای پایان دادن به مخاصمات وارد عمل بشود یا نه و اینکه چه موقع و چگونه این اقدام را انجام دهد.

شورای امنیت مسئولیت ویژه حفظ صلح و امنیت بین‌المللی را به عهده دارد. شورا می‌تواند به طرف‌های منازعه فشارهای دیپلماتیک یا سیاسی وارد کند و یا راههای حل اختلاف – مانند اعزام هیئت‌های حقیقت یابی یا میانجی گری – در پیش گیرد. مجمع عمومی می‌تواند باعث تاثیر نفوذ افکار جهانی بر طرفهای متخاصم شود. تماسهای دیپلماتیک دبیر کل می‌تواند منجر به انجام مذاکرات و خاتمه دادن به جنگ شود. هنگامی که متارکه جنگ مطرح باشد، شورای امنیت برای کمک به طرفین برای عملی کردن توافقهای خود، می‌تواند عملیات حفظ صلح را به اجرا در آورد.

هنگامی که متقاعد سازی با شکست روبرو شود، شورای امنیت می‌تواند اقدام شدیدتری مانند تحمیل مجازاتهای اقتصادی یا اعلام تحریم‌های تجاری را به عمل آورد. برای محاکمه افراد متهم به جنایات جنگی، شورا ممکن است دادگاههای بین‌المللی برپا کند، چنانکه در موارد مربوط به رواندا و یوگسلاوی سابق انجام داده است. در برخی از موارد، شورا به دولت‌های عضو اجازه داده است تا در رویارویی با مخاصمه مسلحانه از “ همه وسایل لازم“ از جمله اعمال زور استفاده کنند. این گونه اقدامات اجرایی – برای مثال، در سال 1991 برای اعاده حاکمیت کویت یا اعاده حکومت قانونی هائیتی در 1994 – تحت نظارت دولت‌های شرکت کننده در اقدامات، انجام گرفت.

عملیات حفظ صلح سازمان ملل متحد چیست؟

حفظ صلح برای سازمان ملل متحد در واقع یک تعهد بین‌المللی است. نیروهای پاسدار صلح شامل سربازان، پلیس غیر نظامی، کارشناسان انتخابات، خنثی کنندگان مین، ناظران حقوق بشر، متخصصان مسائل غیر نظامی و ارتباطات از ملیت‌های مختلف تشکیل می‌شوند.

عملیات حفظ صلح سازمان ملل متحد را شورای امنیت یعنی، جایی که در آن تصمیمات، تابع وتوی هر یک از پنج عضو دائمی است. مقرر می‌دارد شورا بر مبنای توصیه‌های دبیر کل شامل اطلاعات مالی، در مورد هدف، تعداد نیروها و وسعت و مدت عملیات تصمیم‌گیری می‌کند. در مورد بودجه عملیات مجمع عمومی رای می‌دهد.

شورای امنیت وظایف نیروهای حافظ صلح را مطابق با مقتضیات هر وضعیت تعیین می‌کند. نیروهای حافظ صلح ممکن است ناظر بر آتش بس باشند، منطقه حائل ایجاد کنند، به مخالفان پیشین کمک کنند تا موافقت‌نامه‌های صلح را اجرا کنند، به تحویل کمک‌های بشر دوستانه مساعدت می‌کنند، به ترخیص مبارزان سابق و برگرداندن آنها به زندگی عادی کمک کنند، برنامه‌های مین روبی ترتیب دهند، بر انتخابات نظارت یا آنها را هدایت کنند، پلیس غیر نظامی آموزش دهند و بر رعایت حقوق بشر نظارت داشته باشند.

نیروهای نظامی که در عملیات سازمان ملل متحد خدمت می‌کنند، فقط طبق قواعد دقیق دفاع از خود یا وقتی که یک طرف مسلح بکوشد آنها را از انجام وظیفه باز دارد، می‌توانند سلاح سبک با خود حمل کنند. کاربرد زور توسط نیروهای حافظ صلح نادر و همواره متضمن انتخابهای دشوار و مباحثه است. موثرترین “اسلحه“ حافظ صلح، حمایت و تعهد جامعه بین‌المللی نسبت به صلح است.

حفظ صلح در هر وضعیتی کارساز نیست. به عنوان مثال به رغم تلاشهای سازمان ملل متحد در سومالی، طرف‌های درگیر در این کشور به جنگ خاتمه ندادند.

سازمان ملل متحد در برابر تروریسم

مساله دیگری که تنها از طریق همکاری جهانی می‌توان به مبارزه علیه آن برخاست، تروریسم است. سازمان ملل متحد در مبارزه با تروریسم گام‌های حقوقی و سیاسی برداشته است.

– در حیطه سیاسی، مجمع عمومی همه اعمال تروریسم بین‌المللی را به دفعات محکوم کرده است. کنوانسیون بین‌المللی علیه بمب‌گذاری تروریستی که در سال 1997 در مجمع به تصویب رسید، مقرر می‌کند که دولتها متهمان به بمب‌گذاری تروریستی را یا باید تحت پی‌گرد قانونی قرار دهند یا آنها را به کشور اصلی‌شان تسلیم کنند. اعلامیه درباره اقدامات برای رفع تروریسم بین‌المللی مصوب سال 1994، حرکتی واقعی در زمینه اقدامات ملی و بین‌المللی است که در مقابله با تروریسم باید توسط دولتها اجرا گردد.

– از لحاظ حقوقی، سازمان ملل متحد و کارگزاری‌های وابسته به آن شبکه فراگیری از موافقت‌نامه‌های بین‌المللی را برقرار کرده‌اند که زمینه‌های حقوقی مبارزه با تروریسم را تشکیل می‌دهند. این موافقت‌نامه‌ها کنوانسیون جرائم ارتکابی در هواپیما (1993)، کنوانسیون هواپیماربایی (1970)، کنوانسیون مربوط به اعمال غیر قانونی علیه امنیت هواپیمایی کشوری (1971)، کنوانسیون پیشگیری و مجازات جرائم علیه دیپلمات‌ها (1973)، کنوانسیون گروگان‌گیری (1979)، کنوانسیون حفاظت از مواد هسته‌ای (1979)، کنوانسیون مربوط به حمله به فرودگاههای بین‌المللی (1988)، کنوانسیون علامت‌گذاری مواد منفجره پلاستیکی به منظور قابل کشف کردن آنها (1991) و کنوانسیون مربوط به بمب‌گذاری تروریستی (1997) را در بر می‌گیرد.

عملیات حفظ صلح جایگزینی برای دیگر اقدامات جامعه بین‌المللی هم نیست. این عملیات به تنهایی نتوانست کشار گروهی در رواندا یا جنگ در یوگسلاوی سابق را متوقف کند. لیکن در وضعیتهای خاص با داشتن اختیارات واقع بینانه، امکانات کافی و برخورداری از حمایت جامعه بین‌المللی و همکاری طرف‌های درگیر، عملیات حفظ صلح نقش موثری در کمک به حل مناقشه و برقراری صلح دارد.

چه کسی عملیات حفظ صلح را رهبری می‌کند؟

از آنجایی که عملیات حفظ صلح سازمان ملل متحد تحت اختیار شورای امنیت انجام می‌شود، کنترل آن به عهده سازمان ملل متحد است. دبیر کل با موفقت شورا، یک نفر را به عنوان رهبر هیئت و یک نفر را به سمت فرمانده نیرو یا سر ناظر نظامی منصوب می‌کند. رهبرهیئت به دبیر کل گزارش می‌دهد و دبیر کل هم به نوبه خود به شورای امنیت گزارش می‌کند.

حکومت‌ها برای تامین نیروی نظامی و پلیس غیر نظامی در عملیات حفظ صلح مورد به مورد، داوطلب می‌شوند. هر حکومت اقتدار نهایی بر نیروهای خود را حفظ می‌کند. هر سهمیه ملی از سربازان تحت فرمان افسر فرمانده خود انجام وظیفه می‌کند. همه نیروهای یونیفرم پوش، لباس‌های متحدالشکل ملی خود را به تن می‌کنند. آنها با یک کلاه فلزی یا کلاه پارچه‌ای آبی و یک نشان مخصوص سازمان ملل متحد به عنوان نیروهای حافظ صلح سازمان مشخص می‌شوند. این نیروها سوگند وفاداری به سازمان ملل متحد یاد نمی‌کنند.

امروزه حفظ صلح سازمان ملل متحد چقدر اهمیت دارد؟

تا اواخر سال 1998، با استفاده از حدود 347 و 14 نیروی نظامی و پلیس غیر نظامی سازمان ملل متحد تعداد 16 عملیات در حال اجرا بود. تعداد نیروها نسبت به سال 1993 که به اوج خود رسید و بالغ بر 80000 نفر بود، کاهش قابل توجهی داشت. در آن سال برای 3 عملیات از 14 عملیات(که در کامبوج، سومالی و یوگسلاوی سابق به اجرا درآمد) در حدود 63000 نیروی متحدالشکل یا بعبارتی 80 درصد کل نیروها شمارش شدند.

به خلاف شمار نیروها، تعداد عملیات برای بیش از چندین سال نسبتاً ثابت مانده است و بین 14 تا 17 عملیات در یک زمان بوده است. این عملیات شامل چندنی عملیات طولانی مانند عملیات در قبرس و جامو و کشمیر بود که با وجود ماهیت به ظاهر غیرقابل نظارت برخوردها در این مناطق، حضور نیروها ضروری به نظر می‌رسید. در سال 1988 عملیات جدیدی در جمهوری آفریقای مرکزی و سیرالئون به اجرا درآمد. تعداد کشورهای داوطلب تامین نیروهای متحد نیز تقریباً تعداد 75 کشور ثابت مانده است. بطور کلی حدود 118 کشور، نیروی نظامی و غیرنظامی عملیات حفظ صلح سازمان ملل متحد را تامین کرده‌اند.

حفظ صلح امروزین سازمان ملل متحد، با نیازهای جهان ناپایداری که در آن برخوردهای زیادی در داخل کشورها روی می‌دهد، انطباق می‌یابد. نیروهای حافظ صلح سازمان ملل متحد بطور فزاینده‌ای از تلاش‌های برقراری صلح حمایت می‌کنند و در جریان جنگ‌های داخلی و برخوردهای نژادی به تخفیف آلام کمک می‌کنند. علاوه بر این درگیری رو به رشد سازمان‌های منطقه‌ای در رفع اختلافات باعث شده است که برخی از عملیات اخیر سازمان ملل متحد در ارتباط با تلاش‌های خود برای بازسازی جوامعی که در اثر جنگ از هم پاشیده شده‌اند، همکاری روزافزونی با دیگر تشکیلات مانند کارگزاری‌های سازمان ملل و سازمان‌های غیر دولتی دارند.

حفظ صلح سازمان ملل متحد در کمک به جامعه بین‌المللی برای حل اختلافات همچنان به نقش قاطع خود ادامه می‌دهد. این عملیات به عنوان نماد مقدم همکاری بین‌المللی و عاملی برای حل و رفع مسالمت‌آمیز اختلافات بر جا می‌ماند.

سازمان ملل متحد برای کارآمدتر کردن حفظ صلح چه فعالیتی انجام می‌دهد؟

دولت‌های عضو، سازمان‌های منطقه‌ای و دبیرخانه سازمان ملل متحد برای ارتقاء آمادگی، ظرفیت موجود، پشتیبانی تدارکاتی و آموزش فعالیت می‌کنند.

تا اواخر سال 1998، هشتاد کشور عضو تمایل خود را برای ورود به ترتیبات موجود سازمان ملل متحد رسماً اظهار کرده‌اند. از این تعداد شصت و یک کشور منابعی را که می‌توانستند در صورت اتخاذ تصمیم به شرکت در عملیات، فراهم کنند، مشخص کرده بودند و بیست کشور موافقت‌نامه‌های موجود در این زمینه را امضاء کرده بودند. در این چهارچوب گروهی از کشورهای عضو به منظور بالا بردن ظرفیت نیروهای خود برای همکاری با یکدیگر در زمینه حفظ صلح، نیروهای آماده به خدمت با آمادگی بالا را ایجاد کرده‌اند.

مرکز کنترل وضعیت واقع در مقر سازمان ملل متحد در نیویورک، ارتباطی شبانه‌روزی را با همه عملیات حفظ صلح امکان‌پذیر می‌سازد. انبار تدارک و ذخیره‌سازی سازمان ملل متحد واقع در بریندیسی (Brindisi) ایتالیا ذخیره‌سازی و نگهداری دارائی‌های قابل استفاده مجدد را بهبود می‌بخشد، در هزینه‌های

تهیه و تدارک، صرفه‌جویی می‌کند و تجهیز سریعتر نیرو برای عملیات جدید را تسهیل می‌کند.

آیا سازمان ملل متحد سرمایه‌گذاری خوبی است؟

سازمان ملل متحد برای تضمین کارآیی مداوم خود چه می‌کند؟

در چند سال اخیر، سازمان ملل متحد به منظور بالا بردن کارآیی و کفایت خوداصلاحات عمده‌ای را به عمل آورده است. این اصلاحات شامل انتصاب قائم مقام دبیر کل در امور نظارت داخلی، کاهش هزینه‌های اجرایی، برداشتن شغل‌های رده بالا و حذف حدود هزار منصب است. بودجه 53 ، 2 میلیارد دلاری سال 1999 1998، کاهش 76 میلیون دلاری یا حدود 3 درصدی را نسبت به بودجه سال 1997 1996 نشان می‌دهد، و این کاهش برای نخستین بار در دوره‌ای چنین کوتاه اتفاق افتاده است.

با انتصاب کوفی عنان به سمت دبیر کلی، آهنگ اصلاحات به طور اساسی سرعت بیشتری یافت. آقای عنان مجموعه اصلاحات دور از دسترسی را که تا کنون به مجمع عمومی پیشنهاد شده مطرح کرده است. از جمله اقدامات اجرا شده یا در دست اقدام می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

– کاهش هزینه‌های اداری و استفاده از اندوخت‌ها برای فعالیت‌های توسعه؛

– سازماندهی برنامه‌کار ملل متحد در چهار زمینه اصلی یعنی صلح و امنیت، مسائل اقتصادی و اجتماعی و امور بشر دوستانه در کنار مساله حقوق بشر به عنوان موضوعی مربوط به همه آنها؛

– انتصاب قائم مقام دبیر کل برای رسیدگی به کارهای روزمره سازمان ملل متحد و هماهنگ کردن تلاش‌های آن در زمینه اصلاحات؛

– تاسیس هیئتی متشکل از مدیران ارشد سازمان ملل متحد به منظور سرعت بخشیدن به روند تصمیم گیری و افزایش هماهنگی؛

– تاسیس گروه عمران ملل متحد متشکل از رؤسای برنامه‌های عمران و صندوق‌های سازمان ملل به منظور تسهیل تصمیم گیری مشترک درباره فعالیت‌های توسعه؛

– تثبیت بخش واحدی برای فعالیت دبیرخانه سازمان در امور اقتصادی و اجتماعی؛

– ادغام برنامه‌های مربوط به حقوق بشر در یک اداره واحد؛

– ادغام برنامه‌های مربوط به مبارزه با جرائم، حمل و نقل مواد مخدر، تطهیر پول و تروریسم در یک اداره واحد؛

– گنجاندن صندوق‌ها و برنامه‌های مختلف سازمان ملل متحد مستقر در هر کشور در اداره‌ای واحد

( “‌خانه سازمان ملل متحد “ ) تحت نظر هماهنگ کننده مقیم، و این راه یعنی استقرار در ساختمانی مشترک برای اجرای همه امور، افزایش هماهنگی و کاهش هزینه‌ها را در پی خواهد داشت؛

– انجام اصلاحات عمده در مجموعه کارکنان با هدف بهتر کردن مدیریت کارکنان در همه رده‌ها.

در زمینه تسهیل روند کار، کاهش زوائد اداری، نوین کردن وظایف دبیرخانه و قطع فعالیت‌هایی که دیگر مفید نیستند، گام‌هایی برداشته شده است.

هزینه سازمان ملل متحد چقدر است؟

در سال 1999، بودجه جاری سازمان ملل متحد به حدود 26 ، 1 میلیارد دلار رسید. بودجه جاری که عملیات حفط صلح را در بر نمی‌گیرد، هزینه فعالیت‌ها، کارکنان و اقدامات زیربنایی اساسی سازمان ملل را تامین می‌کند. همه کشورهایی که عضو سازمان ملل متحد هستند طبق منشور که معاهده‌ای بین‌المللی است، موظفند سهمی از بودجه را بپردازند. سهمیه هر دولت بر مبنای سهم آن در اقتصاد جهانی محاسبه می‌شود.

هزینه نظام سازمان ملل متحد چقدر است؟

با احتساب هزینه‌های سازمان ملل متحد، برنامه‌ها و صندوق‌ها و کارگزاری‌های تخصصی، به استثنای بانک جهانی، صندوق بین‌المللی پول (IMF) و صندوق بین‌المللی توسعه کشاورزی (IFAD) نظام ملل متحد سالانه حدود 10 میلیارد دلار هزینه می‌کند. حدود دوسوم از این مبلغ از محل کمک‌های داوطلبانه کشورهای عضو و بقیه از سهمیه موظف آنها تامین می‌شود.

در سال 1996 نظام ملل متحد حدود 4،3 میلیارد دلار در زمینه فعالیت‌هایی اجرای توسعه، عمدتاً برای برنامه‌های اقتصادی، اجتماعی و بشر دوستانه صرف کمک به فقیرترین کشورهای جهان کرد. علاوه بر این، بانک جهانی ، صندوق‌ بین‌المللی پول و صندوق بین‌المللی توسعه کشاورزی سالانه میلیاردها دلار وام برای کمک به ریشه کنی فقر، حمایت از توسعه و تثبیت اقتصاد جهانی اختصاص می‌دهند.

سازمان ملل متحد: منافعی برای بازرگانی

اقدامات سازمان ملل متحد برای بازرگانی در سراسر جهان سود آور است.

– جامعه تجاری و سازمان ملل متحد در زمینه ارتقای رشد و ثبات اقتصادی، ایجاد اشتغال و برانگیختن سرمایه‌گذاری منافع مشترکی دارند. کار سازمان مانند کمک در انجام انتخابات، ارتقای سواد و ریشه کنی بیماری به ایجاد جوامع با ثبات، کارآمد و دموکراسی کمک می‌کند: امکان “ سرمایه گذاری آسان “ را که بدون آن، سرمایه‌گذاری خصوصی نمی‌تواند بازده داشته باشد، فراهم می‌آورد.

– تلاش‌های سازمان ملل متحد برای توسعه صادرات، موانع تجاری را برطرف می‌کند، قوانین تجاری یکنواخت را گسترش می‌دهد و از سود حاصل از حق پدیدآورنده در همه جا پشتیبانی می‌کند.

– نطام سازمان ملل متحد در زمینه مخابرات، هوانوردی، کشتیرانی و خدمات پستی معیارهای فنی را معین می‌کند که معاملات بین‌المللی را امکان پذیر می‌سازند.

– تلاش‌های سازمان به منظور پیشبرد اصلاحات در جهت بازار، برای تسهیل معاملات تجاری و توسعه قوانین مساعد برای بازرگانی بطور تخمینی حدود 25 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در کشورهای در حال توسعه و اقتصادهای در حال تحول را در پی داشته است.

– نظام ملل متحد خریدار عمده کالاها و خدمات به ارزش تقریبی 3 میلیارد دلار در سال است. یونیسف نیمی از واکسن‌های تولید شده در جهان را خریداری می‌کند، در عین حال صندوق جمعیت سازمان ملل بزرگترین خریدار وسایل پیشگیری از بارداری در جهان است.

– شرکت‌های ایالات متحده همواره بزرگترین فروشندگان کالا و خدمات به سازمان ملل متحد هستند. در سال 1997 شرکت‌های امریکایی 59 درصد از آنچه که از طریق مقر سازمان ملل در نیویورک تهیه شده بود را تامین کردند (192 میلیون دلار از 5/327 میلیون دلار).

– “مشارکت“ میان سازمان ملل متحد و بخش خصوصی رو به افزایش است. به عنوان مثال سازمان بهداشت جهانی موافقت‌نامه‌ای را به مبلغ 5،1 میلیارد دلار برای مدت 20 سال به منظور ریشه‌کنی بیماری پافیلی (Elephantiasis) در سرتاسر جهان با شرکت دارویی انگلیسی (Smithicline Beechman) منعقد کرده است. شرکت‌های فن‌آوری اطلاعات کمک‌های فنی لازم برای تحقق نظام‌های خودکار گمرکی مطرح شده در کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل متحد را تامین می‌کند.

– جهان تجارت از فعالیت سازمان ملل قدردانی کرده است. در سال 1997 تدترنر (Ted Turner) یکی از روسای شرکت تایم‌وارنر (Time-Warner) هدیه‌ای یک میلیارد دلاری برای برنامه‌های توسعه و کمک‌رسانی سازمان ملل متحد اختصاص داد. باشگاه‌های (Rotary Clubs) در سراسر جهان بیش از 400 میلیون دلار به تلاش‌های سازمان بهداشت جهانی در زمینه ریشه‌کنی بیماری فلج (Pilio) اختصاص داده‌اند و انجمن‌های لاینز (Lions Club) در سراسر جهان نیز بسیاری از برنامه‌های یونیسف را مورد حمایت قرار می‌دهند.

بودجه سازمان ملل متحد در مقایسه با سازمان‌های مشابه چگونه است؟

برای بررسی هزینه‌های سازمان ملل متحد که سالانه در حدود1،26 میلیارد دلار برای سازمان ملل متحد و 10 میلیارد دلار برای نظام ملل متحد است، آن را با هزینه‌های حکومت‌ها و سازمان‌های دیگر مقایسه می‌کنیم:

– بودجه اداری 15 کشور عضو اتحادیه اروپا در سال 1998 رقمی حدود 8،4 میلیارد دلار را تشکیل داد.

– در ایالات متحده، دو ایالت ورمونت و داکوتای جنوبی با کمترین بودجه، هر یک بودجه‌ای بیش از 2 میلیارد دلار دارند.

– بودجه اداره آتش نشانی شهر توکیو، 1،8 میلیارد دلار است.

– دانشگاه پنسیلوانیا بودجه 1،4 میلیارد دلاری دارد.

– بودجه فعالیتهای حقوق بشر سازمان ملل متحد در سراسر جهان کمتر از بودجه سالن اپرای زوریخ است.

– بودجه سازمان بهداشت جهانی برابر بودجه یک بیمارستان آموزشی متوسط در یک کشور صنعتی است.

بودجه سازمان ملل متحد چگونه تعیین می‌شود؟

مخارج سازمان ملل متحد طی مراحل دقیقی با مشارکت همه کشورهای عضو معین می‌شود.

در ابتدا، بودجه سازمان ملل متحد پس از بررسی دقیق درخواست‌های یکایک ادارات سازمان، توسط دبیر کل به مجمع عمومی پیشنهاد می‌شود. پس از آن، 16 عضو کمیته مشورتی مسائل اداری و مالی و 34 عضو کمیته برنامه‌ها و هماهنگی آن را تحلیل می‌کنند. پیشنهادهای این کمیته‌ها به کمیته اداری و مالی مجمع عمومی که متشکل از همه کشورهای عضو است، فرستاده می‌شود که رسیدگی بیشتری در بودجه می‌کند. سرانجام، برای بررسی و تصویب نهایی به مجمع عمومی ارسال می‌گردد.

کشورهای صنعتی از جمله ایالات متحده همه بودجه‌های سازمان ملل متحد را تصویب کرده‌اند. از سال 1988 بودجه سازمان با اجماع تصویب شده است، و این روشی است که بطور موثر به کشورهای صنعتی قدرت مهار افزایش بودجه را می‌دهد.

آیا بودجه سازمان رشد خیلی سریعی دارد؟

در شرایط واقعی پس از تورم و بی‌ثباتی پولی، بودجه سازمان برای چند سال کاهش داشته است. این کاهش با وجود تقاضاهای دائم کشورهای عضو برای برنامه‌ها و فعالیت‌های جدید بوده است. بودجه سال 1999-1998 کاهش قطعی 3 درصدی را نسبت به سال 1997-1996 نشان می‌دهد.

آیا حفظ صلح هزینه بسیار زیادی در بردارد؟

هزینه حفظ صلح باید با هزینه بسیار کلان جنگ از نظر خسارات مالی و جانی مقیسه شود. هزینه‌های سالانه حفظ صلح در سال 1994 در جریان عملیات گسترده در یوگسلاوی سابق به 3،5 میلیارد دلار یعنی به بالاترین حد خود رسید. تا سال 1996 هزینه‌های حفظ صلح به 1،4 میلیارد دلار و در سال 1997 به 1،3 میلیارد دلار تنزل کرد. در سال 1998 پیش‌بینی می‌شد این هزینه‌ها به پایین‌تر از 1 میلیارد دلار یعنی کمتر از 2% ا ز مخارج نظامی جهان برسد. سالانه مبلغی بیش از این میزان برای اداره پلیس شهر نیویورک صرف می‌شود.

عملیات حفظ صلح چگونه تامین مالی می‌شوند؟

عملیات حفظ صلح بودجه‌های خاص خود را دارند. این بودجه‌ها به طور جداگانه، مطابق معیاری که برای بودجه جاری به کار می‌رود، توسط مجمع عمومی تعیین می‌شود. این معیار سهمیه‌بندی بیشتری در مورد 5 عضو دائم شورای امنیت را مقرر می‌کند. زیرا آنها حق وتوی تصمیمات شورا و همانگونه که مجمع عمومی تاکید کرده، “ مسئولیت‌های ویژه“ در قبال عملیات حفظ صلح برعهده دارند. در سال 1998، پنج عضو دائم یعنی چین، فرانسه، فدراسیون روسیه، بریتانیا و ایالات متحده حدود 49 درصد هزینه‌های حفظ صلح را تامین کردند (کمتر از 57 درصدی که در 1992 تقبل کرده بودند)، سایر کشورهای صنعتی به همان میزان که سهم بودجه جاری تعیین گردیده، سهمیه بندی شده‌اند، در این میان کشورهای در حال توسعه از تقلیل و تخفیف قابل توجهی برخوردار شدند.

چه کسی بر مخارج سازمان ملل متحد نظارت می‌کند؟

به منظور اطمینان از اینکه بودجه فقط برای هدف‌های مجاز و تصویب شده و تا حد امکان به طور موثر صرف شود، نظارت‌های داخلی اعمال می‌شود.

– اداره طرح و برنامه، بودجه و محاسبات به ریاست ممیز مالی سازمان ملل متحد، ساز و کار اصلی نظارت است. هر یک از کارگزاری‌های تخصصی و برنامه‌های عمده نظام ملل متحد، اداره نظارت خود را دارند.

– اداره خدمات نظارت داخلی سازمان ملل متحد به ریاست فردی هم رتبه یک بازرس کل در ایالات متحده، فعالیت‌های سازمان ملل را در سراسر جهان زیر نظر دارد. این اداره که مستقیماً به کشورهای عضو در مجمع عمومی گزارش می‌دهد، امور ممیزی، ارزیابی، نظارت و بازرسی و داخلی را انجام می‌دهد. این اداره همچنین به موارد عنوان شده اسراف، تقلب، سوءاستفاده و سوء مدیریت رسیدگی می‌کند. یک خط محرمانه سریع به اداره اجازه می‌دهد که اطلاعاتی در مورد تخلفات عنوان شده، دریافت کند.

– هیئت بازرسان خارجی به حسابها رسیدگی می‌کند. این هیئت مرکب از بازرسان کل سه کشور عضو به انتخاب مجمع عمومی است. هر بازرس کل یک ستاد بازرسان تعیین می‌کند که دفتر‌های سازمان ملل متحد در سراسر جهان را مورد بازدید و بازرسی قرار می‌دهند.

– واحد بازرسی مشترک کمک می‌کند فعالیت سازمان‌های مختلف نظام ملل متحد به اقتصادی‌ترین روش انجام شود و از منابع استفاده مطلوب گردد. این واحد مرکب از بازرسان یازده ملت به انتخاب مجمع عمومی است. این بازرسان اختیارات وسیعی برای رسیدگی به همه امور مربوط به کارآیی و استفاده صحیح از وجه را دارند و می‌توانند تحقیقاتی را در محل انجام دهند.

حق عضویت‌ها چگونه محاسبه می‌شود؟

نخستین معیاری که دولت‌های عضو در کمیته سهمیه‌های مجمع عمومی در نظر می‌گیرند، توانایی پرداخت کشورها است. این امر با برآورد تولید ناخالص ملی (GNP) کشورها با تعدیلاتی برای کشورهایی که درآمد سرانه پائین دارند، تعیین می‌شود. بدین ترتیب برای هر دولت عضو سهم درصدی از بودجه تعیین می‌شود که از حداقل 1..% درصد تا حداکثر 25 درصد متغیر است. در سال 1999 سهم سی‌و چهار کشور که در زمره نرخ حداقل قرار داشتند، هر کدام 1،391 دلار بود. بیشترین سهمیه متعلق به ایالات متحده بود که باید 304،395،555 دلار پرداخت می‌کرد.

ده کشور عضو ردیف اول تامین کننده بودجه جاری در 1999 میزان سهمیه

میلیون دلار درصد

کشور

4/304 25 ایالات متحده

6/207

98/19

ژاپن

9/101

08/9

آلمان

9/67

54/6

فرانسه

4/56

43/5

ایتالیا

9/52

09/5

بریتانیا

6/28

75/2

کانادا

9/26

58/2

اسپانیا

9/16

63/1

هلند

4/15

48/1

فدراسیون روسیه

آیا حق عضویت‌ها ناعادلانه تقسیم می‌شوند؟

از آنجایی که تعیین سهمیه‌ها بر مبنای درآمد محلی است، کشورهای ثروتمندتر حق عضویت بیشتر و کشورهای فقیر تر کمتر پرداخت می‌کنند. در سال 1974 مجمع عمومی، حداکثری به میزان 25 درصد را برای هر سهم دهنده تعیین کرد. تا بحال این سقف تعیین شده فقط به نفع ایالات متحده بوده است زیرا در غیر اینصورت باید بیش از 29 درصد پرداخت می‌کرد. این نسبت برای سایر کشورها بطور متفاوت در نظر گرفته می‌شود. دومین کشور دارای سهمیه تعیین شده بالا، ژاپن است که در سال 1999، سهمی معادل 19،9 درصد داشت. اتحادیه اروپا متشکل از 15 کشور بیش از 36 درصد بودجه را تامین می‌کند.

معیار سهمیه‌بندی‌ها هر سه سال یکبار براساس آخرین آمارهای درآمد ملی مورد تجدید نظر قرار می‌گیرد، تا برآوردها بطور عادلانه و دقیق انجام شود.

آیا کشورهای صنعتی سهم زیادی پرداخت می‌کنند؟

هنگامی که کشورهای سهیم در بودجه جاری سازمان ملل متحد به ترتیب میزان سهمیه طبقه‌بندی شوند، مشخص می‌شود که تعداد کمی از کشورها موظف به پرداخت سهم قابل توجهی از بودجه هستند. (به جدول قبل نگاه کنید)

ولی اگر معیار دیگری بکار رود، موضوع تفاوت می‌کند. اگر به سرانه سهمیه‌ها توجه نمائیم (جدول زیر) دو کشور کوچک و چهار کشور نوردیک را در میان ده کشور اول تامین کننده بودجه مشاهده می‌کنیم.

سرانه ده کشور اول تامین کننده بودجه جاری 1998

77/1 دلار لیختن اشتاین

76/1

لوکزامبورگ

52/1

ژاپن

48/1

نروژ

39/1

دانمارک

33/1

سوئد

28/1

ایسلند

26/1

آلمان

25/1

اتریش

19/1

فرانسه

بخش بزرگی از سهمیه‌ای که برخی کشورهای صنعتی بزرگ برای نظام ملل متحد اختصاص می‌دهند، برحسب بودجه‌ای که سازمان ملل برای خرید مواد، پرداخت حقوق و هزینه‌های عملیاتی در آن کشورها هزینه می‌کند، به خود آنها باز می‌گردد. بیشتر کارشناسان فنی که نظام ملل متحد استخدام می‌کند، از کشورهای صنعتی هستند. این کشورها عمدتاً طرف قراردادها و خریدهای تجهیزاتی سازمان ملل متحد محسوب می‌شوند. در سال 1997 سازمان‌های تحت پوشش نظام ملل متحد 57 درصد نیازهای خود، معادل 1،6 میلیارد دلار کالا و خدمات را از کشورهای صنعتی تهیه کردند.

چرا سازمان ملل متحد در بحران مالی بسر می‌برد؟

سازمان ملل متحد در بحران مالی به سر می‌برد زیرا کشورهای عضو سهم خود از هزینه‌های برنامه‌هایی را که خودشان توافق کرده‌اند نمی‌پردازند. برخی کشورها بخاطر وجود پاره‌ای مشکلات فنی مربوط به بودجه یا خیلی ساده به دلیل فقیر بودن از پرداخت به موقع بدهی‌های خود سر باز می‌زنند. کشورهای دیگر به عنوان راهی برای اعمال فشار به سازمان ملل متحد یا رسیدن به هدفی سیاسی از پرداخت دیون خودداری کرده‌اند. هیچ دولت یا شرکت خصوصی نمی‌تواند تحت چنین شرایطی انجام وظیفه نماید بخصوص که درخواست کشورهای عضو از سازمان ملل با وجود به تعویق افتادن بدهی‌ها مدام بیشتر و بیشتر می‌شود.

ده دولت عضو، که در مجموع بالاترین بدهی را دارند:

(تا 31 دسامبر 1998)

2/1294

ایالات متحده

1/218

اوکراین

2/133

فدارسیون روسیه

4/98

ژاپن

3/55

روسیه سفید

7/46

برزیل

1/15

یوگسلاوی

5/12

عراق

3/11

ایران

1/10

آرژانتین

– ارقام شامل بدهی مربوط به بودجه جاری سازمان ملل، عملیات حفظ صلح و دادگاههای بین‌المللی ملل متحد برای یوگسلاوی سابق و رواندا است. تا 31 دسامبر 1998 مجموع سهمیه‌های عقب افتاده برای سال 1998 و سال‌های قبل دو میلیارد دلار بود که 417 میلیون دلار آن مربوط به بودجه جاری بود. از 185 کشور عضو،‌68 کشور (یا 36 درصد) بدهی‌های مربوط به بودجه جاری را به طور کامل پرداخت نکرده‌اند.

برای وادار کردن دولت‌های عضو به انجام تعهدات مالی‌شان چه می‌توان کرد؟

طبق منشور ملل متحد (ماده 19) هر کشور عضو که سهمیه عقب افتاده‌اش معادل و یا بیشتر از مبلغ سهمیه مربوط به دو سال قبلی‌اش باشد، در مجمع عمومی حق رای نخواهد داشت. اعضای مختلفی در طول سالها از این مجازات زیان دیده‌اند.

آیا سازمان ملل متحد جهان را به صورت بهتری درآورده است؟

در عین حال که برخی از کارها بزرگ خانواده سازمان ملل متحد شناخته شده هستند، بسیاری از آنها که برای مردم در همه جا، سودمند هستند، اغلب نادیده گرفته می‌شوند. در این میان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

– سازمان ملل متحد و کارگزاری‌های آن، امور مربوط به بهداشت میلیون‌ها نفر، ایمن‌سازی کودکان جهان، مبارزه با بیماری مالاریا و بیماری‌های انگلی، تامین آن آشامیدنی سالم، حمایت از سلامت مصرف کنندگان را بهبود بخشیده است. در نتیجه طول عمر و امید به زندگی را در سراسر جهان بالا برده است.

– بخش عمده‌ای از حقوق بین‌الملل بواسطه سازمان ملل متحد در پنج دهه گذشته جنان توسعه‌ای یافته است که در کل تاریخ گذشته بشری چنین توسعه‌ای را نداشته است.

– کارگزاری‌های امدادرسان سازمان ملل متحد به امداد و حمایت از بیش از 25 میلیون پناهنده و افراد بی‌خانمان در سراسر جهان کمک می‌کنند.

– سازمان ملل متحد در سال 1948 اعلامیه جهانی حقوق بشر را که اعلامیه‌ای تاریخی در مورد حقوق و آزادی‌هائی برای همه مردان و زنان بود تنظیم کرد. متجاوز از هشتاد معاهده سازمان ملل در مورد حقوق بشر، از حقوق خاص حمایت کرده، آنها را ارتقاء می‌دهد.

– سازمان ملل متحد و کارگزاری‌های آن شامل بانک جهانی و برنامه عمران ملل متحد محرک اولیه برای پیشبرد توسعه در کشورهای فقیرتر هستند که کمک به ارزش بیش از 25 میلیارد دلار در سال را تامین می‌کنند.

– سازمان ملل متحد با کمک به انتخابات در بیش از 70 کشور، به تحکیم روند دموکراتیک کمک کرده است.

– برنامه عمران ملل متحد بزرگترین تامین کننده بین‌المللی کمک‌ها برای توسعه در جهان است که با بودجه سالانه تقریباً یک میلیارد دلار و علاوه بر این با موجب شدن سرمایه‌گذاری خصوصی و دولتی به ارزش تقریبی 9 میلیارد دلار، از هزاران طرح عمرانی در سراسر جهان پشتیبانی می‌کند.

– درخواست‌های کمک از سازمان ملل متحد برای کمک‌های اضطراری به مردم متاثر از جنگ و بلایای طبیعی به بیش از یک میلیارد دلار در سال می‌رسد.

– برنامه جهانی غذا که بزرگترین سازمان کمک غذایی جهان است سالانه در حدود یک سوم کمک‌های غذایی جهان را تامین می‌کند.

– سازمان ملل بنیانگذار نهضت بزرگ ختم استعمار بود، که منجر به استقلال بیش از هشتاد کشور شده است.

– طی یک رشته عملیات هماهنگ شده توسط سازمان بهداشت جهانی، بیماری آبله در جهان ریشه کن شد. اقدام دیگر سازمان محو بیماری فلج اطفال از قاره امریکا بوده است که این گام مهمی در جهت ریشه‌کنی این بیماری در سراسر جهان تا پایان سال دو هزار بوده است.

– صندوق کودکان ملل متحد و سازمان بهداشت جهانی یک رشته اقدامات ایمن‌سازی را علیه شش بیماری کشنده انجام داده‌اند و در نتیجه زندگی بیش از دو میلیون کودک را هر سال نجات داده‌اند.

چگونه می‌توان از کار سازمان ملل متحد پشتیبانی کرد؟

چگونه می‌توان درباره سازمان ملل متحد بیشتر دانست؟

ممکن است بخواهید با مرکز اطلاعات سازمان ملل در کشور یا منطقه خودتان یا با واحد کسب اطلاعات همگانی مستقر در مقر سازمان به نشانی زیر تماس بگیرید.

United Nations, Room GA-58, New York, NY 10017, USA.

Fax (212) 9630071

E-mail: inquiries@un.org.

انجمن‌های سازمان ملل متحد (UNAs) که در بسیاری از کشورها فعالیت می‌کنند، منبعی اساسی برای ارائه اطلاعات به عموم درباره نقشی هستند که سازمان ملل در مسائل جهانی دارد و می‌تواند داشته باشد.

همه روزه اطلاعات روز آمد شده در Home Page سازمان ملل متحد موجود در شبکه جهانی اینترنت با نشانی (WWW.un.org) در دسترس قرار می‌گیرد که اطلاعات اساسی درباره نظام سازمان ملل متحد، آخرین خبرهای سازمان ملل، نشریات منتشر شده، نکات برجسته رویدادها، انتشارات سازمان ملل متحد و بازدیدی از مقر سازمان ملل را در بر می‌گیرد. همچنین امکان دسترسی به اطلاعات بخشهای مختلف وجود دارد: به عنوان مثال اطلاعات مربوط به کارگزاری‌ها و برنامه‌های سازمان ملل متحد با نشانی WWW.unsystem.org. و اطلاعات مربوط به دفتر سازمان در ژنو با نشانی WWW.unog.ch موجود است. دانش‌آموزان و آموزگاران می‌توانند اطلاعات مفیدی را با نشانی WWW.un.orgbrubs/CyberSchoolBus از نظر بگذرانند. در حقیقت اطلاعات مربوط به تمام سازمانهای نظام ملل متحد در شبکه جهانی اینترنت موجود است.

سازمان ملل متحد انتشارات زیادی دارد که در دسترس عموم مردم است و اخبار، اطلاعات و بخشی از معتبرترین داده‌ها مربوط به شاخص‌های اقتصادی و اجتماعی موجود در جهان را ارائه می‌کند.

کتاب‌ها و انتشارات سازمان ملل متحد را می‌توان به نشانی‌های زیر سفارش داد:

UN Publications, Room DC2-0853, New York, NY-10017, USA.

Tel. (800) 253-9646

Fax (212) 963-3489

(برای اروپا، آفریقا و خاورمیانه):

UN Publications. Palais des Nations,

CH-1211 Geneva 10, Switzerland.

Tel. (4122) 917-2614

Fax (4122) 917-0027

* یا از طریق اینترنت به نشانی:WWW.un.orgbrubs.

چگونه می‌توان از کار سازمان ملل متحد پشتیبانی کرد؟

بهترین راه پشتیبانی موثر از سازمان ملل از طریق شبکه سازمان‌های غیر دولتی مرتبط با ملل متحد است. انجمن‌های سازمان ملل که اغلب با تقسیمات محلی زیاد، تقریباً در 80 کشور وجود دارند نیز از ویژه‌ترین امکانات هستند. صندوق کودکان سازمان ملل متحد (یونیسف) در کشورهای جهان، کمیته‌های ملی دارد که آگاهی مربوط به برنامه‌های یونیسف را اشاعه می‌دهند و وجوه مالی جمع‌آوری می‌کنند تا به تحقق برنامه‌ها کمک کنند. در حدود پنج هزار باشگاه، مرکز و انجمن یونسکو در بیش از صدوبیست کشور، فعالیت‌هایی در زمینه‌های آموزش، علوم، فرهنگ و ارتباطات انجام می‌دهند. واحدهای اصلی تماس و ارتباط، مراکز اطلاعات و خدمات سازمان ملل متحد در سراسر جهان است.

اگر مهارتی در کشاورزی، پزشکی، آموزش یا مهندسی و به همان نسبت انعطاف‌پذیری و تعهد لازم را داشته باشید، برنامه داوطلبان سازمان ملل متحد ممکن است شما را برای یک دوره دوساله در یک طرح عمانی مناسب سازمان ملل در یک کشور در حال توسعه، جای دهد.

محل تماس: UN Volunteers, P.O.Box 260111, D-53153 Bonn, GERMANY

اشخاصی که در شهر نیویورک مایل به کمک به کارکنان خارجی سازمان ملل متحد باشند، می‌توانند خدمات خود را به عنوان داوطلب در واحد فعالیت‌های کارکنان ارائه کنند. دانشجویان دانشگاه و آنها که در رده‌های بالاتر از لیسانس قرار دارند می‌توانند درخواست کنند دوره کارآموزی خود را در سازمان بگذرانند.

امکانات زیاد و گوناگون‌اند، اما نکته مهم آن است که درگیر فعالیت شد. موفقیت ملل متحد به مردم جهان بستگی دارد. سازمان نیازمند حمایت شماست